Hide
Show all
Email this article 
Wedding chwesta as a Specific Norm of Social Coexistence
Abstract
This article presents an old wedding custom called chwesta. It was known in Poland and abroad, and consisted of collecting gifts for the bride and groom while inviting guests to the wedding. This custom had a double dimension – economic and social. Firstly, it provided material support for the bride and her future husband, and secondly, it strengthened the bonds between members of the local community, especially rural ones. The wedding chwesta was thus an important part of the wedding ritual, which involved not only the bride and groom's family but also the entire local community, reflecting the solidarity and sense of mutual responsibility of the inhabitants. Although the custom disappeared in the early 20th century, it remained an important symbol of care and responsibility for one another in the face of important life events.
Keywords
Full Text:
PDF (Język Polski)References
Bańkowski, Andrzej. (2000). Etymologiczny słownik języka polskiego. T. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Biegeleisen, Henryk. (1928). Wesele z 26 ilustracjami na kredowym papierze i 56 nutami w tekście. Lwów: Nakładem Instytutu Stauropigjańskiego.
Daniluk, Mirosław. (2004). Kwesta. W: Andrzej Szostek i in. (red), Encyklopedia Katolicka. T. 10. (szp. 294–295). Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Drożdż, Anna. (2009). Współdziałanie społeczności wiejskiej podczas obrzędu weselnego (druga połowa XIX wieku i XX wiek), [cz. 3. Komentarzy do Polskiego Atlasu Etnograficznego, T. 8: Zwyczaje i obrzędy weselne, red. Zygmunt Kłodnicki]. Wrocław–Cieszyn: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.
Fedorowski, Konrad. (2021). Biblijne inspiracje obrzędowości rodzinnej mieszkańców diecezji sandomierskiej na podstawie literatury przedmiotu. Warszawa: UKSW. [Rozprawa doktorska, promotor ks. prof. dr hab. Andrzej Jacek Najda].
Gaj-Piotrowski, Wilhelm. (1967). Kultura społeczna ludu z okolic Rozwadowa. Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.
Gennep, Arnold van. (2006). Obrzędy przejścia. Systematyczne studium ceremonii. O bramie i progu, o gościnności i adopcji, o ciąży i porodzie, o narodzinach, dzieciństwie, dojrzewaniu i inicjacji, o święceniach kapłańskich i koronacji królów, o zaręczynach i zaślubinach, o pogrzebie i porach roku i o wielu innych rzeczach. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Gloger, Zygmunt. (1869). Obchody weselne przez Pruskiego. Z pięcioma drzeworytami w tekście, z dwoma tablicami nut i mapką w końcu dzieła dołączoną. Cz. I. Kraków: Nakładem Autora.
Godula, Róża. (1994). Od Mikołaja do Trzech Króli. O roli daru w obrzędzie. Kraków: Wydawnictwo Wawelskie.
Ignas, Katarzyna. (2014). Obrzędowość rodzinna. W: Krzysztof Ruszel (red.), Źródła kultury ludowej Puszczy Sandomierskiej (s. 165–204). Kolbuszowa: Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej.
Karczmarzewski, Andrzej. (2001). Symbolika niektórych atrybutów i działań weselnych. W: Krzysztof Ruszel (red.), Wesele. Materiały z konferencji. Obrzędowość weselna w Rzeszowskiem – tradycja i współczesność, Rzeszów 22 XI 1999 (s. 53–69). Rzeszów: Muzeum Okręgowe w Rzeszowie.
Karłowicz, Jan. (1901). Słownik gwar polskich. T. 2. Kraków: Nakładem Akademii Umiejętności.
Karłowicz, Jan, Kryński, Adam, Niedźwiedzki, Władysław (red.). (1902). Słownik języka polskiego. T. 2. Warszawa: Nakładem prenumeratorów i kasy im. Mianowskiego.
Kolberg, Oskar. (1883). Lubelskie. T. 1. Kraków: W Drukarni Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Kolberg, Oskar. (1890). Chełmskie. T. 1. Kraków: W Drukarni Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Linde, Samuel Bogumił. (1808). Słownik języka polskiego. T. 1. Warszawa: U Autora.
Maj, Małgorzata. (1986). Rola daru w obrzędzie weselnym. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich. Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
Maksymiuk, Beata. (w druku). Wesela z pogranicza kultur i religii (obszar południowego Podlasia). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Mauss, Marcel. (1973). Socjologia i antropologia. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Niebrzegowska-Bartmińska, Stanisława. (2020). Solidarność z życiem a trwałość etosu chłopskiego. W: Jan Adamowski (red.), Kultura ludowa Lubelszczyzny. Stan – wartości – perspektywy (s. 33–63). Lublin: Norbertinum.
Olesiejuk, Feliks. (1969). Ludowy obrzęd weselny na mieszanym obszarze polsko-ukraińskim w woj. lubelskim. Zagadnienia genezy i zmienności. Wrocław. [Rozprawa doktorska, promotor prof. Józef Gajek, kopia maszynopisu zdeponowana w Dziale Kultury Materialnej i Duchowej, Sekcja Etnografii Muzeum Narodowego w Lublinie].
Olesiejuk, Feliks. (1971). Obrzędy weselne w Lubelskiem. Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.
Pelcowa, Halina. (2015). Wartości w ludowej interpretacji świata. W: Jan Adamowski, Marta Wójcicka (red.), Wartości w języku i kulturze. T. 8 (s. 155–165). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Pelcowa, Halina. (2022). Słownik gwar Lubelszczyzny. T. 10. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Ruszel, Krzysztof. (2001). Zwyczaje i obrzędy weselne we wsiach rzeszowskich. W: Krzysztof Ruszel (red.), Wesele. Materiały z konferencji. Obrzędowość weselna w Rzeszowskiem – tradycja i współczesność, Rzeszów 22 XI 1999 (s. 11–30). Rzeszów: Muzeum Okręgowe w Rzeszowie.
Staniszewska, Zofia. (1902). Wieś Studzianki. Zarys etnograficzny. Wisła, 14, 3, s. 388–407.
Szromba-Rysowa, Zofia. (1981). Zwyczaje towarzyskie, zawodowe i okolicznościowe. W: Maria Biernacka, Maria Frankowska, Wanda Paprocka (red.), Etnografia Polski. Przemiany kultury ludowej. T. 2 (s. 155–180). Warszawa–Wrocław–Kraków–Gdańsk–Łódź: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
Thomas, William I., Znaniecki, Florian. (1976). Chłop polski w Europie i Ameryce. T. 1: Organizacja grupy pierwotnej. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
Tymochowicz, Mariola. (2019). Tradycyjne pożywienie chłopskie na Lubelszczyźnie. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Słownik języka polskiego obejmujący oprócz zbioru właściwie polskich, znaczną liczbę wyrazów z języków obcych […]. (1861). Wilno: Czcionkami A. Marcinowskiego.
Wikisłownik. Pobrano z https://pl.wiktionary.org/wiki/trebuh (dostęp: 15.10.2024).
Zgółkowa, Halina (red.). (1998). Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny. T. 18. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz.
Żmigrodzki, Piotr (red.). (2024). Wielki słownik języka polskiego. Pobrano z https://wsjp.pl (dostęp: 15.10.2024).
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ff.2024.42.2.143-151
Date of publication: 2024-12-30 10:38:09
Date of submission: 2024-09-17 13:39:43
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Copyright (c) 2024 Beata Maksymiuk-Pacek
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.