In Literature’s Borderland. The Problem of Literariness in the Twenty-First-Century Art

Łukasz Głos

Abstract


The dynamic technological development caused recently the occurring of many innovating artistic phenomena that connect attributes of literature and different arts. There are new genres that show some resemblance to literary ones, but bring the artistic and semantic function of language down as well. For example, in digital literature, words are as important as images and sounds – and not a single tool dominates over another. Furthermore, there increasingly appear artistic experiments treating language as an object for processing, mix, deconstruction or generating like a computer programme code. This paper concerns the problem of literariness in these new genres, placed peripherally in regard to customarily comprehended literature. Besides the lingual structure in a piece of work, the context of reading and the strategies of interpretation have been described as well. Literature is transcendent in some way, which means that it is always in a relation with the real world. If so, the existential questions really matter in reading too. Eventually, the literariness can be considered as a quality connected with a few dimensions, like immanent lingual shape of piece, its release and reading context or, finally, system of terms established in specific culture. This conception might react against arbitrary conceptions of the literariness in new art genres. On the other hand, it gives a lot of space for further studies on phenomena appearing in the literature’s borderland.


Keywords


literariness, digital literature, theory, literature, twenty-first century

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Branny, E. (2009). Dlaczego klikamy? Lektura a pragnienie. W: A Gumkowska (red.). Tekst (w) sieci (t. 2, s. 153–162). Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.

Branny-Jankowska, E. (2010). Obietnice poezji elektronicznej. Dekada Literacka, 1/2, s. 52–61.

Culler, J. (2002). Teoria literatury. Przeł. M. Bassaj. Warszawa: Prószyński i S-ka.

Czyżewski, T. (2012). Cyfrowe zielone oko. Adaptacja poezji formistycznej Tytusa Czyżewskiego. U. Pawlicka, Ł. Podgórni (oprac.). Pobrano z: http://ha.art.pl/czyzewski/ (dostęp: 25.02.2017).

Fish, S. (2002). „Jak rozpoznać wiersz, gdy się go widzi”. Przeł. A. Grzeliński. W: A. Szahaj (red.). Interpretacja, retoryka, polityka. Eseje wybrane (s. 81–98). Kraków: Universitas.

Genette, G. (1974). Strukturalizm a krytyka literacka. Przeł. W. Błońska. Pamiętnik Literacki, 3, s. 275–293.

Jakobson, R. (1996). „Poetyka w świetle językoznawstwa”. Przeł. K. Pomorska. W: H. Markiewicz (oprac.). Współczesna teoria badań literackich za granicą. Antologia (t. 2, s. 22–68). Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Jędrek, G. (2013). Zmiana nośnika czy zmiana systemu? O dwóch manifestach, jednej rewolucji i cyberpoezji. Fragile, 2, s. 59–62.

Kujawa, D. (2014). Wideopoezja. Szkice. Katowice: Stowarzyszenie Inicjatyw Twórczych.

Lalewicz, J. (1973). Krytyka teorii funkcji mowy Bühlera-Jakobsona. Teksty, 6, s. 16–33.

Maroto, D, Zielińska, J. (red.). (2014). Artist Novels. Berlin: Sternberg Press.

Onak, L. Insekty. Pobrano z: http://http404.org/insekty/ (dostęp: 24.02.2017).

Onak, L. (2011). Sonet niezachodzący. Pobrano z: http://http404.org/sonetniezachodzacy/credits.php (dostęp: 24.02.2017).

Pawlicka, U. (2010). O „nocach i pętlach” Łukasza Podgórniego. Pobrano z: http://niedoczytania.pl/o-nocach-i-petlach-lukasza-podgorniego/ (dostęp: 25.02.2017).

Pawlicka, U. (2014). Literatura elektroniczna. Stan badań w Polsce. Teksty Drugie, 3, s. 141–161.

Rosner, K. (2009). Ingardenowska koncepcja dzieła literackiego dzisiaj: jej doniosłość i jej anachroniczność. W: A. Tyszczyk, J. Borowski, I. Piekarski (red.). Prawda w literaturze (s. 15–32). Lublin: TN KUL.

Sawicki, S. (1992). Problematyka aksjologiczna w badaniach literackich. W: S. Sawicki, A. Tyszczyk (red.). Problematyka aksjologiczna w nauce o literaturze (s. 95–110). Lublin: RW KUL.

Sawicki, S. (1994). Czym jest poezja?. W: S. Sawicki. Wartość – sacrum – Norwid. Studia i szkice aksjologicznoliterackie (s. 7–17). Lublin: RW KUL.

Sawicki, S. (2009). Uwagi o „prawdziwościowej” interpretacji literatury. W: A. Tyszczyk, J. Borowski, I. Piekarski (red.). Prawda w literaturze (s. 33–44). Lublin: TN KUL.

Sendyka, R. (2014). Nowe przestrzenie humanistyki: pamięć, afekty i inne terytoria. W: R. Sendyka, R. Nycz, Z. Budrewicz (red.). Pamięć i afekty (s. 15–19). Warszawa: IBL PAN.

Szkłowski, W. (2006). Sztuka jako chwyt. Przeł. R. Łużny. W: A. Burzyńska, M.P. Markowski (red.). Teorie literatury XX wieku. Antologia (s. 95–111). Kraków: Wydawnictwo Znak.

Todorov, T. (1984). Poetyka. Przeł. S. Cichowicz. Warszawa: Wiedza Powszechna.

Toeplitz, K.T. (1985). Sztuka komiksu: próba definicji nowego gatunku artystycznego. Warszawa: Czytelnik.

Wellek, R., Warren, A. (1974). Teoria literatury. Przeł. J. Krycki, I. Sieradzki, M. Żurowski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Wysłouch, S. (2009). Ruchome granice literatury. W: S. Wysłouch, B. Przymuszała (red.). Ruchome granice literatury (s. 7–28). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ff.2017.35.2.91
Date of publication: 2018-03-05 15:07:04
Date of submission: 2017-03-01 00:35:33


Statistics


Total abstract view - 1215
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 667

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2018 Łukasz Głos

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.