“Exhausted” Literature? Reception of Andrzej Sapkowski’s Narrative Strategies

Piotr Łukasz Żołądź

Abstract


Andrzej Sapkowski’s works have been arousing controversies since the beginning of his career. One of the causes of this phenomenon is the fact that the writer used re-writing, a technique grounded in avant-garde forms of expression. His narrative strategy caused some misunderstandings among readers who were used to modernist literature, and the idea of originality. It may seem that those controversiesshould have been refu ted by literary critics (what, at least partly, has been done), but the truth is that describing the relation between the initial text and its re-written version caused them some problems as well. The aim of this article is the analysis of the reception of Sapkowski’s narrative strategies. The following questions were asked here: is originality (as a category) useful to interpret re-written discourse? Can popular literature be called exhausted only because it uses iterations? To what extent does iteration provide ludic satisfaction to readers, and to what degree it obstructs interpretations provided by critics? By analysing critical texts written by Krzysztof Uniłowski, Anna Misztak and Marek Szyjewski it was shown that using the category of originality to interpret a postmodern literary work is an ideological operation. For confronting originality and iteration generally helps critics to place the literary work in the context they want to see it in. To carry out the research, the tools provided by history and theory of literature (such as discourse analysis and ideology criticism) were used.


Keywords


Andrzej Sapkowski; literary criticism; narrative strategy

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


BIBLIOGRAFIA PODMIOTOWA

Sapkowski, A. (1986). Wiedźmin, Fantastyka, 12, s. 18–20, 45–49.

Sapkowski A. (1988). Rozpędzam się… Z Andrzejem Sapkowskim rozmawia Rafał A. Ziemkiewicz. Fantastyka, 8, s. 52.

Sapkowski, A. (2001). Rękopis znaleziony w Smoczej Jaskini. Warszawa: Wydawnictwo superNowa.

BIBLIOGRAFIA PRZEDMIOTOWA

Bacchilega, C. (1997). Postmodern Fairy Tales. Gender and Narrative Strategies. Filadelfia: University of Pennsylvania Press. DOI: https://doi.org/10.9783/9780812200638.

Barth, J. (1983). Literatura wyczerpania. Przeł. Z. Lewicki. W: Z. Lewicki (red.), Nowa proza amerykańska. Szkice (s. 38–54). Warszawa: Wydawnictwo Czytelnik.

Baudrillard, J. (2005). Symulakry i symulacja. Przeł. S. Królak. Warszawa: Wydawnictwo Sic!

Calvino, I. (2009). Wykłady amerykańskie. Sześć przypomnień dla przyszłego stulecia. Przeł. A. Wasilewska. Warszawa: Czuły Barbarzyńca.

Carroll, N. (2011). Filozofia sztuki masowej. Przeł. M. Przylipiak. Gdańsk: Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria.

Chaciński, B. (1996). Wiedźmin kontra kameleon. Ex Libris, 89, s. 11.

Eco, U. (1996). Superman w literaturze masowej. Powieść popularna między retoryką a ideologią. Przeł. J. Ugniewska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Fish, S. (2008). Interpretacja, retoryka, polityka. Eseje wybrane. Red. A. Szahaj. Kraków: Universitas.

Fulińska, A. (1999). Baśń, która ocala. Tygodnik Powszechny, 29, s. 12.

Gąskowska, L. (2009). Fan fiction, czyli złoto dla zuchwałych. Pomiędzy pragnieniem narracji a realizacją opowieści. W: H. Kubicka, O. Taranek (red.), Kody kultury. Interakcja, transformacja, synergia (s. 445–454). Wrocław: Wydawnictwo Sutoris.

Gemra, A. (2001). Fantasy po polsku. Kilka uwag nad twórczością Andrzeja Sapkowskiego. Europa Orientalis, 1, s. 167–185.

Hollanek, A. (1986). …3…2…1…. Fantastyka, 12, s. 2.

Inglot, J. (1996). Książki pokupne. Odra, 9, s. 129–130.

Janion, M. (1980). Odnawianie znaczeń. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Jaworek, M. (2015). Baśń zrekontekstualizowana. Przegląd Humanistyczny, 3, s. 193–195.

Kaczor, K. (2006). Geralt, czarownice i wampir. Recykling kulturowy Andrzeja Sapkowskiego. Gdańsk: Słowo/Obraz Terytoria.

Kostecka, W. (2013). Tendencje postmodernistyczne we współczesnej literaturze baśniowej dla dzieci i młodzieży. W: B. Niesporek-Szamburska, M. Wójcik-Dudek (red.), Nowe opisanie świata. Literatura i sztuka dla dzieci i młodzieży w kręgu oddziaływań (s. 27–40). Katowice: Wydawnictwo UŚ.

Kostecka, W. (2014). Baśń postmodernistyczna: przeobrażenia gatunku. Warszawa: Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich.

Kowalczyk, K. (2016). Baśń w zwierciadle popkultury. Renarracje baśni ze zbioru Kinder- und Hausmärchen Wilhelma i Jakuba Grimmów w przestrzeni kultury popularnej. Wrocław: Stowarzyszenie Badaczy Popkultury i Edukacji Popkulturowej Trickster.

Lem, S. (1979). Markiz w grafie. Teksty, 1, s. 7–43.

Lewicki, Z. (red.). (1983). Nowa proza amerykańska. Szkice. Warszawa: Czytelnik.

Materska, D., Popiołek, E. (1996). Grają wiedźminem! Nowa Fantastyka, 2, s. 70.

Misztak, A. (2005). Andrzeja Sapkowskiego krótka historia zapożyczeń. Fahrenheit, XLVII, s. 12. Pobrano z: http://www.fahrenheit.net.pl/archiwum/f47/12.html (dostęp: 25.09.2018).

Nycz, R. (2010). Poetyka intertekstualna: tradycje i perspektywy. W: M.P. Markowski, R. Nycz (red.), Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy (s. 153–180). Kraków: Universitas.

Parowski, M. (1991). Wiedźmin Geralt jako podróżnik w czasie. Nowa Fantastyka, 12, s. 66–67.

Ricoeur, P. (1986). Lectures on Ideology and Utopia. Red. G. Taylor. Nowy Jork–Guildford: Columbia University Press.

Roszczynialska, M. (2009). Etnologiczne konteksty fantasy (na podstawie cyklu o wiedźminie Andrzeja Sapkowskiego). W: T. Ratajczak, B. Trocha (red.), Fantastyczność i cudowność.

Fantasy w badaniach naukowych (s. 99–114). Zielona Góra: OWUZ.

Roszczynialska, M. (2009). Sztuka fantasy Andrzeja Sapkowskiego. Problemy poetyki. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.

Skowera, M. (2016). Postmodernistyczny retelling baśni – garść uwag terminologicznych. Creatio Fantastica, 2, s. 45–62.

Szyjewski, M. (2006). Intertekstualność Kopciuszka. Fahrenheit, 50, s. 14. Pobrano z: http://www. fahrenheit.net.pl/archiwum/f50/14.html (dostęp: 27.09.2018).

Uniłowski, K. (2003). Łoryginalność, czyli coś się kończy, coś się zaczyna. FA-art, 61, s. 178–180. Pobrano z: https://www.fa-art.pl/artykul.php?id_artykulu=5&szablon (dostęp: 25.09.2018).

Uniłowski, K. (2017). Historia jako parodia. Saga o wiedźminie Andrzeja Sapkowskiego. Nowa Dekada Krakowska, 1/2, s. 20–30.

Wróblewska, V. (2005). Wiedźmin Andrzeja Sapkowskiego, czyli fantastyka w stylu collage. W: A. Stoff, D. Brzostka (red.), Polska literatura fantastyczna. Interpretacje (s. 401–415). Toruń: Wydawnictwo UMK.

Varga, K. (1995). Zadzwońcie po wiedźmina. Gazeta Wyborcza, 284, s. 13.

Ziemkiewicz, R.A. (1987). Co wolno Tolkienowi, to nie „Wiedźminowi”? Fantastyka, 10, s. 55.

Zmorski, R. (1902). Podania i baśni ludu w Mazowszu (z dodatkiem kilku Szlązkich i Wielkopolskich). Warszawa: nakładem Franciszka Juliana Granowskiego.

Żołądź, P. (2018). Potworność i krytyka. Studia o cyklu wiedźmińskim Andrzeja Sapkowskiego. Kraków: Universitas.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ff.2018.36.2.81-94
Date of publication: 2019-01-18 08:01:22
Date of submission: 2018-10-22 12:37:17


Statistics


Total abstract view - 1920
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 703

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2019 Piotr Łukasz Żołądź

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.