Hide
Show all
Email this article 
When Time Ceases to Exist. On Maria Konopnicka’s "Na rynku "Not Only in a Time Perspective
Abstract
The article is devoted to Maria Konopnicka's short story Na rynku. This is a work that has been rather overlooked in interpretations so far. Konopnicka was an outstanding novelist, her works are masterpieces of European novellas of the 19th/20th centuries. In the prose analyzed, she shows, in reportage-like detail, the realities of life in 19th-century Poland, and, at the same time, engages in a dialogue with Adam Mickiewicz’s ballad Romantyczność. The novelist highly valued literary works and the person of Mickiewicz. She analyzed his work in literary criticism. The interpreted text proves the modernity of Konopnicka, who sees the tragedy of the insane woman in an existential perspective and uses categories important for the Anthropocene.
Keywords
Full Text:
PDF (Język Polski)References
Ajschylos. (1989). Agamemnon. W: Ajschylos, Sofokles, Eurypides, Antologia tragedii greckiej (s. 5–120).Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Bachórz, Józef. (2008). O potrzebie scalania polskiego wieku XIX. Wiek XIX, 1, s. 7–18.
Baszanowski, Jan. (1997). Z dziejów handlu polskiego w XVI–XVIII w. Handel wołami. Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Bobrowska, Barbara. (1997). Konopnicka na szlakach romantyków. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bobrowska, Barbara. (2002). „Wilno i Werki” – czyli Konopnickiej wędrówka po ziemi i niebie. W: Tadeusz Budrewicz, Michał Zięba (red.), Miejsca Konopnickiej. Przeżycia – pejzaż – pamięć (s. 101–111). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
Brodski, Josif. (1996). Ekloga czwarta (zimowa). W: Josif Brodski, Poezje wybrane (s. 202–203). Kraków: Wydawnictwo Znak, Kraków 1996.
Brodzka, Alina. (1958). O nowelach Marii Konopnickiej. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Brodzka, Alina. (1961). Maria Konopnicka. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Chmielowski, Piotr. (1888). Maria Konopnicka, „Cztery nowele”. Ateneum, 1, s. 172–174.
Gurbiel, Andrzej. (1987). Konopnicka o Mickiewiczu. W: Stanisław Burkot (red.), Maria Konopnicka w siedemdziesięciopięciolecie zgonu (s. 117–128). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
Heaney, Seamus. (1996). Mycenae Lookout. W: Seamus Heaney, The Spirit Level (s. 29). London: Farber and Farber.
Ihnatowicz, Ewa. (2004). Portrety znajomych Marii Konopnickiej. W: Tadeusz Budrewicz i Zbigniew Fałtynowicz (red.), Ludzie – rzeczy – obrazy. Studia i szkice o epoce Marii Konopnickiej (s. 49–57). Suwałki: Muzeum w Suwałkach.
Jarowiecki, Jerzy. (1987). Maria Konopnicka i jej pisma krytycznoliterackie. W: Stanisław Burkot (red.), Maria Konopnicka – w siedemdziesięciopięciolecie zgonu (s. 95–116), Kraków: Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
Kłosińska, Krystyna. (1989). Powieści o „wieku nerwowym”. Katowice: Wydawnictwo Śląsk.
Konopnicka, Maria. (1899). Mickiewicz, jego życie i duch. Warszawa: Bronisław Natanson; Petersburg: Kazimierz Grendyszyński.
Konopnicka, Maria. (1911a). List do Antoniego Wodzińskiego. Kurier Warszawski, 1, s. 4.
Konopnicka, Maria. (1911b). O Mickiewiczowskiej „Odzie do młodości”. W: Maria Konopnicka, O Beniowskim (s. 45–78). Warszawa: Wydawnictwo Księgarni Stanisława Sadowskiego.
Konopnicka, Maria. (1915). Tu się droga załamała. W: Jan Czubek (red.), Maria Konopnicka. Poezje. T. 6. Warszawa: Nakład Gebethnera i Wolffa.
Konopnicka, Maria. (1974). Na rynku. W: Maria Konopnicka, Pisma zebrane. Nowele, opowiadania, szkice, obrazki (s. 238–243). Warszawa: Czytelnik.
Konopnicka, Maria. (1976). Za kratą. W: Maria Konopnicka, Pisma zebrane. Nowele, opowiadania, szkice, obrazki (s. 58–101). Warszawa: Czytelnik.
Konopnicka, Maria. (2015). Szpital żydowski w Warszawie. Wiek XIX, 8, s. 549–569.
Koszutski, Wacław. (1885). Pomiary i znamiona charakterystyczne najwięcej znanych ras i odmian bydła nizinnego i górskiego według Lehnerta. Warszawa: Redakcja „Hodowcy”.
Lubicki, Leszek. Orka na obrazie. Wiejskie fascynacje gigantów polskiego malarstwa. Pobrano z: https://historia.dorzeczy.pl/79886/orka-na-obrazach-wybitnych-polskich-malarzy.html (dostęp: 20.05.2022).
Linkner, Tadeusz, Eremus, Katarzyna, Kamola, Elwira (red.). (2016). Daję przecież cyrograf na duszę. Mroczne sprawki w literaturze XIX i XX wieku. Sopot: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Macfarlane, Robert. (2020). Podziemia. W głąb czasu. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Magnone, Lena. (2011). Konopnicka. Lustra i symptomy. Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz/terytoria.
Mickiewicz, Adam. (1986). Romantyczność. W: Adam Mickiewicz, Wybór poezyj (s. 99–103). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Minois, Georges. (1996). Historia piekła. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Ngai, Sianne. (2005). Ugly Feelings. Cambridge: Harvard University Press.
Obsulewicz, Beata Katarzyna. (2019). Maria Konopnicka i niedole społeczne. O reportażach w „Świcie”. W: Dorota Samborska-Kukuć, Małgorzata Domagalska (red.), Dylematy epoki postyczniowej. Księga ofiarowana Profesorowi Bogdanowi Mazanowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin (s. 303–314). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Osiński, Dawid Maria. (2015). Poetka patrzy na szpital. O chorowaniu i żydowskości w warszawskim tekście Marii Konopnickiej. Wiek XIX, 8, s. 525–547.
Pieścikowski, Edward (red.). (1989). Arcydzieła nowelistyki pozytywizmu. Szczecin: Glob.
Polkowska, Laura (2020). Językowy obraz piekła w polszczyźnie. W: Brygida Pawłowska-Jądrzyk (red.), Ogień – siła żywiołu, moc symbolu, potęga wyobraźni (s. 201–218). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW.
Prus, Bolesław. (1961). Kroniki. T. 11. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Prus, Bolesław. (1963). Kroniki. T. 13. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Romankówna, Maria. (1972). Maria Konopnicka jako krytyk i recenzent. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Sennett, Richard. (1996). Ciało i kamień w cywilizacji Zachodu. Gdańsk: Wydawnictwo Marabut.
Sobieraj, Tomasz. (2008). Kulturowy model dziewiętnastowieczności. Wiek XIX, 1, s. 19–38.
Stachura, Renata. (2004). Tretiak i Konopnicka o romantykach polskich. W: Aneta Mazur (red.), Wokół twórczości drugiego pokolenia pozytywistów polskich (s. 147–157). Opole: Wydawnictwo UO.
Sztachelska, Jolanta. (1997). „Reporteryje” i reportaże. Dokumentarne tradycje polskiej prozy w 2 poł. XIX i na pocz. XX wieku: (Prus-Konopnicka-Dygasiński-Reymont). Białystok: Wydawnictwo Filii Uniwersytetu Warszawskiego.
Świętochowski, Aleksander. (1965). Woły. W: Aleksander Świętochowski, Nowele i opowiadania. Wybór (s. 192–196). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Tomkowski, Jan. (1986). Neurotyczni bohaterowie powieści Prusa. Pamiętnik Literacki, 2, s. 27–63.
Waal de, Frans. (2019). Wiek empatii. Jak natura uczy nas życzliwości. Kraków: Copernicus Center Press.
Wilkoński, Aleksander. (1882). Woły robocze. Obrazki z życia poczciwców. Warszawa: Gebethner i Wolff.
Zajkowska, Joanna. (2004). „Zaduszki” Wojciecha Pruszkowskiego i „Z tamtego świata” Marii Konopnickiej. Związki tekstu i obrazu. W: Tadeusz Budrewicz, Zbigniew Fałtynowicz (red.), Ludzie – rzeczy – obrazy. Studia i szkice o epoce Marii Konopnickiej (s. 223–237). Suwałki: Muzeum w Suwałkach.
Zawialska, Maria. (1978). „Świt” Marii Konopnickiej. Zarys monograficzny tygodnika dla kobiet. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ff.2022.40.2.49-61
Date of publication: 2022-12-28 12:58:34
Date of submission: 2022-10-21 14:08:03
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Copyright (c) 2022 Beata Obsulewicz-Niewińska
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.