Co jest na drugim brzegu? O przestrzennych zależnościach w wierszu Zbigniewa Herberta "Pożegnanie"

Résumé

Artykuł dotyczy wiersza Pożegnanie Zbigniewa Herberta, a zasadnicze pytanie - metafory brzegu i związanych z nią relacji przestrzennych. Topika utworu wskazuje jasno na fakt, że brzeg odnosi się do kresu życia, śmierci i intuicji eschatologicznych. Przestrzeń wyznaczana przez brzeg rzeki jest przestrzenią zadomowienia, podmiot liryczny wyznaje: „mieszkam teraz na stoku wzgórza”. Pozwala to odnieść się do koncepcji M. Heideggera z jego eseju Budować, mieszkać, myśleć. Brzeg w wierszu nie jest jednak zapowiedzią smutnego końca, jest zapowiedzią tego, co czeka po drugiej stronie, a w tekście wyraża się metaforą „drugiego stromego brzegu”.