Przestrzeń Kielc we wspomnieniach Edwarda Kusztala – Fajerką przez Kielce

Stanisław Cygan

Résumé


W artykule podejmuję próbę opisu wielowymiarowej przestrzeni miejskiej Kielc w jej zróżnicowaniu językowym, kulturowym i społecznym, zawartej we wspomnieniach wybitnego kieleckiego aktora teatralnego Edwarda Kusztala pt. Fajerką przez Kielce. Jego wędrówka pamięci pozwala poznać przestrzeń kulturową miasta, miejską przestrzeń konsumpcyjną i przestrzeń najbliższą autorowi, czyli oswojoną przestrzeń domowo-podwórkową ulicy Dzierżyńskiego w powojennych Kielcach.


Mots-clés


dyskurs miejski; przestrzeń zurbanizowana; Kielce; obraz miasta

Texte intégral :

PDF (Język Polski)

Références


Adamowski, Jan. (1999). Kategoria przestrzeni w folklorze. Studium etnolingwistyczne. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Baranowska, Małgorzata. (1995). Urbanizm, antyurbanizm. W: Janusz Sławiński (red.), Słownik literatury polskiej XX wieku (s. 1151–1154). Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Bieńkowska, Danuta, Umińska-Tytoń, Elżbieta. (2019) Miasto w polskich badaniach lingwistycznych. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Boryś, Wiesław. (2005). Słownik etymologiczny języka polskiego. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Cegieła, Anna. (1992). Polskie słownictwo teatralne 1765–1965. Wrocław: Wydawnictwo „Wiedza o Kulturze” Fundacji dla Uniwersytetu Wrocławskiego.

Dobrzyńska, Teresa. (1984). Metafora. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Dobrzyńska, Teresa. (1994). Mówiąc przenośnie… Studia o metaforze. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN.

Dohnal, Wojciech, Przemysław. (2002). Przeobrażenia struktur społeczno-przestrzennych wielkich miast. W: Andrzej Brencz (red.), Szkice etnologiczne dedykowane Profesor Annie Szyfer (s. 69–83). Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.

Doroszewski, Witold (red.). (1958–1969). Słownik języka polskiego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwa Naukowe.

Dyszak, Andrzej, Stanisław. (2005). Językowa tożsamość miasta (na przykładzie Bydgoszczy). W: Henryka Sędziak (red.), Polszczyzna Mazowsza i Podlasia. Cz. 9. Polszczyzna miast i miasteczek (s. 55–70). Łomża: Łomżyńskie Towarzystwo Wagów.

Dyszak, Andrzej, Stanisław. (2023). Literacko-językowe obrazy Bydgoszczy. Miasto. Wydarzenia. Ludzie. Język. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Dzikowski, Władysław, Kopertowska, Danuta. (1976). Toponimia Kielc. Nazwy części miasta i obiektów fizjograficznych oraz nazwy ulic i placów. Warszawa–Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Frysztacki, Krzysztof. (1997). Miasta metropolitalne i ich przedmieścia. Z problematyki socjologii miasta oraz badań nad rzeczywistością krakowską. Kraków: Universitas.

Głowiński, Michał, Okopień-Sławińska, Aleksandra (red.). (1978). Przestrzeń i literatura. Studia. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Wydawnictwo: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Głowiński, Michał, Okopień-Sławińska, Aleksandra (red.). (1983). Studia o metaforze II. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Handke, Kwiryna. (1993). Pojęcie „region” a symbolika „środka”. W: Kwiryna Handke (red.), Region, regionalizm. Pojęcia i rzeczywistość. Zbiór studiów (s. 105–120). Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy.

Hillebrandt, Bogdan. (1968). Narodziny ruchu partyzanckiego na Kielecczyźnie w czasie okupacji hitlerowskiej, Rocznik Muzeum Świętokrzyskiego, 5, s. 111–132.

Hillebrandt, Bogdan. (1970). Partyzantka na Kielecczyźnie 1939–1945. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej.

Jachimczyk, Adam. (2002). Życie kulturalne Kielc 1945–1975. Kielce: Wydawca: Kieleckie Towarzystwo Naukowe.

Jałowiecki, Bohdan, Szczepański, Marek, Stanisław. (2002). Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.

Kopertowska, Danuta. (2001). Kielce. Historia i współczesność w nazewnictwie. Kielce: Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej.

Kreft, Magdalena. (2011). Zaduch, wonie i powietrze, czyli jak pachnie w świecie

E. Orzeszkowej. Wiek XIX, IV(XLVI), s. 59–70.

Lakoff, George, Johnson, Mark. (1986). Metafory w naszym życiu. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Maciągowski, Marek (red.). (2014). Kielce przez stulecia. Kielce: Wydawnictwo Jedność.

Malikowski, Marian. (1998). Socjologiczne badanie miasta. Problemy pojęciowe, teoretyczne i metodologiczne. Rzeszów: „Mana”.

Markowski, Andrzej. (1992). Leksyka wspólna różnym odmianom polszczyzny. T. 1–2. Wrocław: Wydawnictwo „Wiedza o Kulturze” Fundacji dla Uniwersytetu Wrocławskiego.

Michow, Elżbieta (2008). Legenda Kielc zamknięta w nazwie. Studium etymologiczne i kulturowe. Kielce: Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej.

Nowakowski, Stanisław (red.). (1979). 100 lat teatru w Kielcach. Kielce: Krajowa Agencja Wydawnicza w Krakowie.

Otwinowski, Konrad. (2019). Huta „Ludwików” w Kielcach 1919–1945. Kielce: Wydawca: Muzeum Historii Kielc.

Piętkowa, Romualda. (1989). Funkcja wyrażeń werbalizujących kategorie przestrzenne (na materiale współczesnej poezji polskiej). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Poskuta-Włodek, Diana (red.). (2017). Byrscy – etos teatru. Kielce: Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach.

Puklicz-Pierzchała, Weneta. (2022). Teatr Ireny i Tadeusza Byrskich, czyli idea prowincji oswojonej w praktyce. Gorzów Wielkopolski: Wydawnictwo Akademii im. Jakuba z Paradyża.

Rybicka, Elżbieta. (2003). Modernizowanie miasta: zarys problematyki urbanistycznej w nowoczesnej literaturze polskiej. Kraków: TAiWPN „Universitas”.

Rybicki, Paweł. (1972). Społeczeństwo miejskie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Sawicka, Grażyna. (2012). Miasto jako tekst. W: Małgorzata Święcicka (red.), Miasto. Przestrzeń zróżnicowana językowo, kulturowo i społecznie (s. 29–40). Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Skubalanka, Teresa. (1991). Wprowadzenie do gramatyki stylistycznej języka polskiego. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Sławiński, Janusz. (1978). Przestrzeń w literaturze. Elementarne rozróżnienia i wstępne oczywistości. W: Michał Głowiński, Aleksandra Okopień-Sławińska (red.), Przestrzeń i literatura. Studia (s. 9–22). Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Sarnowska-Temeriusz, Elżbieta (red.). (1980). Studia o metaforze I. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Tambor, Bartłomiej. (2019). Huta „Ludwików” w Kielcach po II wojnie światowej. Kielce: Wydawca: Muzeum Historii Kielce.

Teatr Byrskich. Refleksje, dokumenty, wspomnienia (wybór). (1992). Kielce: Oficyna Wydawnicza Domu Środowisk Twórczych.

Tuan, Yi-Fu. (1987). Przestrzeń i miejsce. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Wallis, Aleksander. (1986). Koncepcja miasta i kryzys miasta. W: Alina Brodzka, Maryla Hopfinger, Janusz Lalewicz (red.), Problemy wiedzy o kulturze. Prace dedykowane Stefanowi Żółkiewskiemu (s. 147–160). Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Wallis, Aleksander. (1990). Socjologia przestrzeni. Warszawa: Niezależna Oficyna Wydawnicza.

Wilkoń, Aleksander. (1970). Nazewnictwo w utworach Stefana Żeromskiego. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Zeidler-Janiszewska, Anna. (1997). Pisanie miasta – czytanie miasta. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ff.2023.41.2.125-148
Date of publication: 2023-12-19 14:20:04
Date of submission: 2023-10-30 19:53:17


Statistiques


Visibilité des résumés - 592
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 184

Indicateurs



Renvois

  • Il n'y a présentement aucun renvoi.


Droit d'auteur (c) 2023, Stanisław Cygan

Licence Creative Commons
Ce(tte) œuvre est mise à disposition selon les termes de la Licence Creative Commons Attribution 4.0 International.