Masquer
Afficher tout
Envoyer cet article par courriel 
Henryk Bereza w świetle uprzedzeń Jana Błońskiego. Kulisy pewnego sporu
Résumé
Niniejszy artykuł porusza wybrane wątki dotyczące nieco zapomnianego sporu między Janem Błońskim a Henrykiem Berezą. Geneza konfliktu sięga lat 80., kiedy Bereza opisał zjawisko nazwane przez niego „rewolucją artystyczną w prozie”. Głównym celem zawartych w artykule rozważań jest ukazanie złożonych motywów, jakie powodowały Błońskim, który wystąpił przeciw konceptom krytyczno- i historycznoliterackim Berezy ze szczególną ostrością. Źródeł tych motywów – na ogół dalekich od kwestii związanych z oceną wartości samej literatury – można szukać, m.in. w negatywnym stosunku Błońskiego-inteligenta do pisarzy o pochodzeniu chłopskim i robotniczym. W drugiej części artykułu metoda Berezy zostaje ukazana – na przykładzie używanego przez niego pojęcia język pierwszy – jako suwerenna wobec czynników pozaliterackich.
Mots-clés
Texte intégral :
PDF (Język Polski)Références
BIBLIOGRAFIA PODMIOTOWA
Bereza, H. (1982). Bieg rzeczy. Szkice literackie. Warszawa: Wydawnictwo Czytelnik.
Bereza, H. (1993). Pryncypia. O łasce literatury. Kraków: Oficyna Literacka.
Bereza, H. (2018). Alfabetyczność. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Błoński, J. (1961). Zmiana warty. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Błoński, J. (1967). Mikołaj Sęp-Szarzyński a początki polskiego baroku. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Błoński, J. (1978). Odmarsz. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Błoński, J. (1987). Dwie groteski – i pół… Literatura, 5, s. 12–15.
Błoński, J. (1988a). Proszę mi nie wmawiać. Literatura, 1, s. 21.
Błoński, J. (1988b). Duch powieści i wąs Stalina. Tygodnik Powszechny, 44, s. 3.
Błoński, J. (1990a). Bezładne rozważania starego krytyka, który zastanawia się, jak napisałby historię prozy polskiej w latach istnieniach Polski Ludowej. Teksty Drugie, 1, s. 5–24.
Błoński, J. (1990b). „Rok 1989 jest równie ważny co 1918…”. NaGłos, 1(26), s. 60–61.
Błoński, J. (1998). Powieść ma się kiepsko (rozm. przepr. G. Łęcka). Polityka, 41, s. 52–53.
Błoński, J. (2010). „…wydaje mi się, że Pan już ze swego czyśćca wychodzi”. Listy do K. Myszkowskiego. Kwartalnik Literacki, 1(65), s. 21–108.
Błoński, J. (2011). Błoński przekorny. Dziennik, wywiady. Kraków: Znak.
BIBLIOGRAFIA PRZEDMIOTOWA
Bolecki, W. (1996). Poetycki model prozy w dwudziestoleciu międzywojennym. Witkacy, Schulz, Gombrowicz i inni. Studium z poetyki historycznej. Kraków: Universitas.
Głowiński, M. (1973). „Tak jest dziwnie, tak jest inaczej”. Teksty, 4(10), s. 9–15.
Grupiński, R., Kiec, I. (1997). Niebawem spadnie błoto – czyli kilka uwag o literaturze nieprzyjemnej. Poznań: Obserwator.
Jarzębski, J. (1990). Apetyt na przemianę. Teksty Drugie, 3, s. 1–5.
Jarzębski, J. (2010). Krytyk namiętny i jego powinności. W: M. Zaczyński (oprac.), Gospodarstwo krytyka. Teksty rozproszone (s. 301–309). Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Kalinowski, D. (2006). Światy Franza Kafki. Sekwencja polska. Słupsk: Wydawnictwo Pomorskiej Akademii Pedagogicznej.
Kirsch, D. (1981). Elaborat – debiuty lat siedemdziesiątych. Twórczość, 9, s. 65–100.
Kochanowski, J. (2009). Treny. Oprac. J. Pelc. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Krupski, J. (1904). Rywal Jana Kochanowskiego. Nowo odkryte utwory Mikołaja Sępa Szarzyńskiego. Ognisko, 2, s. 31–46.
Marzec, A. (1987). Wśród czasopism. Polonistyka, 10(250), s. 807–810.
Myszkowski, K. (1995). Nic, albo ktoś i coś (rozm. przepr. R. Mielhorski). Odra, 10, s. 60–64.
Nycz, R. (2017). Kultura jako czasownik. Sondowanie nowej humanistyki. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN.
Puchejda, A. (2013). Pogodny smutek Błońskiego. Konteksty Kultury, 10B, s. 404–411.
Ryś, P.W. (2018). Krytyk zbuntowany, krytyk aktualny. W: H. Bereza, Alfabetyczność (s. 680–693). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Skrendo, A. (1998). Krytyka literacka wobec niewyrażalnego. Przykład Henryka Berezy. W: W. Bolecki, E. Kuźma (red.), Literatura wobec niewyrażalnego (s. 219–231). Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN.
Skrendo, A. (2014). Jan Błoński – idiosynkrazje. Wielogłos, 4(22), s. 45–52.
Sławiński, J. (1990). Za co powinniśmy kochać Jana Błońskiego? W: tegoż, Teksty i teksty (s. 166–173). Warszawa: Wydawnictwo PEN.
Smoczyński, R., Zarycki, T. (2017). Totem inteligencki. Arystokracja, szlachta i ziemiaństwo w polskiej przestrzeni społecznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Szaruga, L. (1996). Rekonstrukcja rzeczywistości. Kultura, 3(582), s. 10–19.
Śnioszek, A. (2017). Wokół Donata Kirscha i jego epoki. Śląskie Studia Polonistyczne, 1(9), s. 173–187.
Tomkowski, J. (1998). Dwadzieścia lat z literaturą – 1977–1996. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Twardoch, S. (2018). Nie jestem polskim inteligentem (rozm. przepr. M. Olszewski). Gazeta Wyborcza, 245, s. 18.
Uniłowski, K. (1995). Bez pierwszego języka. FA-art, 3(21), s. 53–55.
Uniłowski, K. (1999). Polska proza innowacyjna w perspektywie postmodernizmu. Od Gombrowicza po utwory najnowsze. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Wiedemann, A., Czerniawski, P. (2010). Końcówki. Henryk Bereza mówi. Kraków: Korporacja Ha!Art.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ff.2018.36.2.45-59
Date of publication: 2019-01-18 08:01:22
Date of submission: 2018-10-30 10:41:27
Statistiques
Indicateurs
Renvois
- Il n'y a présentement aucun renvoi.
Droit d'auteur (c) 2019, Andrzej Śnioszek
Ce(tte) œuvre est mise à disposition selon les termes de la Licence Creative Commons Attribution 4.0 International.