Time Lost – Time Regained – Time Separated. Essay on the Writing by Róża Ostrowska

Maria Jolanta Olszewska

Abstract


The aim of this article is to interpret two novels by Róża Ostrowska (1926–1975) – Wyspa (1960) and unfinished, published posthumously Czas mój osobny (1977) – which occupy an important place in Polish literature of the 1950s and 1960s. These novels take place in two time-space – nowadays in Kashubia and in the past in the Vilnius region. For the writer, these are significant   autobiographical places. In the construction of the story and characters, Ostrowska used her own life experience. This is, therefore, a writing based on autobiography and self-fiction. The writer used personal experience to take up important issues regarding human existence (life, passing away, love, death) and identifying. In these novels, an important philosophy of humanity is inscribed. The basic key to reading them is time – an individual time, an interoralized one, a “separate one” – associated with human existence and the functioning of human memory. The way the time worked in these novels allowed the writer to introduce into the structure of her novel a myth of a place and an individual. Our analysis leads to interesting conclusions: first of all, Ostrowska’s prose turns out to be an original combination of autobiography (or rather self-fiction) with mythology, whose aim is not so much the elevation of past or present reality, but rather the creation of a kind of “necro-narration”, taken as if from the post-mortem perspective. Therefore, Wyspa and Mój czas osobny are not political, moral or psychologicalnovels, but mythical ones.


Keywords


time; autobiography; self-fiction; the past; myth

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


BIBLIOGRAFIA PODMIOTOWA

Ostrowska, R. (1960). Wyspa. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie.

Ostrowska, R. (1977). Mój czas osobny. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie.

BIBLIOGRAFIA PRZEDMIOTOWA

Bachórz, J. (2014). O pisarstwie Róży Ostrowskiej (Rozmyślanie). W: A. Fac (oprac.), Róża Ostrowska. Bibliografia oraz trzy szkice o życiu i twórczości (s. 35–56). Gdańsk: WiMBP.

Borzym, S. (1984). Bergson a przemiany światopoglądowe w Polsce. Wrocław–Warszawa: Ossolineum.

Burek, T. (1981). Autobiografia jako rozpamiętywanie losu. Nie tylko o Rodzinnej Europie. Pamiętnik Literacki, 4, s. 123–141.

Campbell, J. (2007). Potęga mitu. Rozmowy Billa Moyersa z Josephem Campbellem. Oprac. B.S. Flowers. Przeł. I. Kania. Kraków: Znak.

Czermińska, M. (2000). Autobiograficzny trójkąt. Świadectwo, wyznanie i wyzwanie. Kraków: Universitas.

Fac, A. (oprac.) (2014a). Róża Ostrowska. Bibliografa oraz trzy szkice o życiu i twórczości. Gdańsk: WiMBP.

Fac, A. (oprac.) (2014). Kalendarium życia i twórczości Róży Ostrowskiej. W: Róża Ostrowska. Bibliografia oraz trzy szkice o życiu i twórczości (s. 13–22). Gdańsk: WiMBP.

Foucault, M. (2000). Filozofia, historia, polityka. Wybór pism. Przeł. D. Leszczyński, L. Rasiński. Warszawa–Wrocław: PWN.

Gadamer, H.-G. (1993). Prawda i metoda. Przeł. J. Baran. Kraków: Inter Esse.

Gadamer, H.-G. (1998). Kim jestem Ja i kim jesteś Ty? Komentarz do wierszy Celana. W: J. Margański (oprac.), Czy poeci umilkną? (7-24). Przeł. M. Łukasiewicz. Bydgoszcz: Wydawnictwo Homini.

Graczyk, E. (2011). Jeszcze raz o Wyspie Róży Ostrowskiej. W: I. Iwasiów, A. Galant (red.), Pisarstwo kobiece między dwoma dwudziestoleciami (s. 27–40). Kraków: Universitas.

Gulda, P. (2015). Andrzej Fac: Ostrowska była dyskretna w swoim pisaniu. Warto o niej pamiętać. Pozyskano z: http://trojmiasto.wyborcza.pl/trojmiasto/1,35611,17361358,Andrzej_Fac__Ostrowska_byla_dyskretna_w_swoim_pisaniu_.html (dostęp: 29.10.2018).

Gusdorf, G. (1979). Warunki i ograniczenia autobiografii. Przeł. J. Barczyński. Pamiętnik Literacki, 1, s. 261–278.

Jung, C.G. (1993). Wspomnienia, sny, myśli. Oprac. A. Jaffé. Przeł. R. Reszke, L. Kolankiewicz. Warszawa: Wrota.

Kołakowski, L. (2005). Obecność mitu. Warszawa: Prószyński i S-ka.

Lewandowska, J. (2014). Róża Ostrowska. Pozyskano z: http://metropolitanka.ikm.gda.pl/roza-ostrowska/ (dostęp: 21.10.2018).

Markowski, M.P., Burzyńska, A. (2006). Teorie literatury XX wieku. Kraków: Universitas.

Maruszewski, T. (2005). Pamięć autobiograficzna. Gdańsk: Wydawnictwo Psychologiczne.

Nycz, R. (2001). Literatura jako trop rzeczywistości. Poetyka epifanii w nowoczesnej literaturze polskiej. Kraków: Universitas.

Proust, M. (2010). W związku ze „stylem” Flauberta. Przeł. M. Bieńczyk. W: M.P. Markowski (oprac.), Pamięć i styl. Warszawa: Znak.

Rogowska-Stangret, M. (2016). Ciało – poza Innością i Tożsamością. Trzy figury ciała w filozofii współczesnej. Gdańsk: Słowo/Obraz Terytoria.

Sajewska, D. (2004). „Chore sztuki”. Choroba/tożsamość/dramat. Przemiany podmiotowości oraz formy dramatycznej w utworach scenicznych przełomu XIX i XX wieku. Kraków: Universitas.

Szczepuła, B. (2017). Trzy miłości Franciszka Fenikowskiego. Pozyskano z: https://plus.dziennikbaltycki.pl/trzy-milosci-franciszka-fenikowskiego/ar/11868844 (dostęp: 29.10.2018).

Thiel-Jańczuk, K. (2012). Jak umiera pisarz? Śmierci urojone (Morts imaginaris) Michaela Schneidera jako nekrofikcje. Zeszyty Naukowe Centrum Badań im. Edyty Stein, 9, s. 203–214.

Tuan, Y.-F. (1987). Przestrzeń i miejsce. Przeł. A. Morawińska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Uliasz, S. (1997). Kresy jako przestrzeń kulturowa. W: K. Handke (red.), Kresy – pojęcie i rzeczywistość. Zbiór studiów. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ff.2018.36.2.31-43
Date of publication: 2019-01-18 08:01:22
Date of submission: 2018-11-04 17:51:51


Statistics


Total abstract view - 1080
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 355

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2019 Maria Jolanta Olszewska

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.