Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail 
„Przekreśl albo nie wydrukuję”. Autograf fragmentu "Pana Graby" jako dokument warsztatu pisarskiego młodej Elizy Orzeszkowej i relacji autorki z redaktorami w świetle jej korespondencji z Józefem Sikorskim
Streszczenie w języku polskim
Zachowany autograf końca piątego rozdziału pierwszego tomu powieści Elizy Orzeszkowej Pan Graba (1868-1869) obrazuje prace nad krystalizowaniem się tekstu i doskonaleniem stylu. Nanoszone na brulionie poprawki w świetle listów Orzeszkowej do Józefa Sikorskiego, redaktora „Gazety Polskiej” (1867-1873), ukazują też wpływ redaktora na ostateczną postać utworu: zmiany na tekście rękopisu, a także narzucanie przez niego własnego światopoglądu i gustów estetycznych młodej pisarce, która zaczyna coraz mocniej bronić niezależności twórczej.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Borkowska, Grażyna. (1996). Cudzoziemki. Studia o polskiej prozie kobiecej. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN Wydawnictwo.
Chojnacki, Antoni. (2009). Orzeszkowa i wydawcy. Literaturoznawstwo, 1, s. 109–121. [http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Literaturoznawstwo_historia_teoria_metodologia_krytyka/Literaturoznawstwo_historia_teoria_metodologia_krytyka-r2009-t1_(3)/Literaturoznawstwo_historia_teoria_metodologia_krytyka-r2009-t1_(3)-s109-121/Literaturoznawstwo_historia_teoria_metodologia_krytyka-r2009-t1_(3)-s109-121.pdf (dostęp: 31.03.2021).]
Klemensiewiczowa, Janina. (1961). Przebojem ku wiedzy. Wspomnienia jednej z pierwszych studentek krakowskich z XIX wieku. Wrocław: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich – Wydawnictwo.
Kreft, Magdalena. (2013). [Dziwacy]. Fragment nieukończonej powieści Elizy Orzeszkowej. Oprac. Magdalena Kreft. Wiek XIX, VI (XLVIII), s. 437–499. DOI: 10.18318/WiekXIX2013.24.
Orzeszkowa, Eliza. (1954). Listy zebrane. Tom I. Do redaktorów i wydawców: Józefa Sikorskiego, Gebethnera i Wolffa, Franciszka Salezego Lewentala, Wacława Makowskiego, Erazma Piltza, Stanisława Posnera. Do druku przygotował i komentarzem opatrzył Edmund Jankowski. Seria: Listy zebrane pod redakcją Jana Baculewskiego. Wrocław: Zakład im. Ossolińskich. Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
Orzeszkowa, Eliza. (1868–1869). Pan Graba [rękopis fragmentu autografu powieści]. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN: Archiwum Elizy Orzeszkowej. Rkps 14.
Orzeszkowa, Eliza. (2020). Publicystyka społeczna. Tom I: Myślenie obywatelskie, Żydzi, kwestia kobieca. Wybór i wprowadzenie Grażyna Borkowska. Opracowanie edytorskie Iwona Wiśniewska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Przerwa-Tetmajer, Kazimierz. (1907). Eliza Orzeszkowa. Tygodnik Ilustrowany, 23, s. 466–469.
Sienkiewicz, Henryk. (1951). „Pan Graba”. Powieść p. Elizy Orzeszkowej. Wieniec, 85–87, z 22–29 X 1872. W: Henryk Sienkiewicz, Dzieła. Wydanie zbiorowe pod red. Juliana Krzyżanowskiego. T. 45. Szkice literackie (s. 175–192). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Skorupa, Ewa. (2019). Orzeszkowa prywatnie. Droga ku suwerenności na podstawie korespondencji z wydawcami. Sztuka Edycji, 1, s. 131–138. DOI: 10.12775/SE.2019.0013.
Święćkowska, Teresa. (2018). Kochani krwiopijce. Własność literacka i prawo autorskie w XIX-wiecznej Polsce. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS.
Wiśniewska, Iwona. (2014). Kalendarium życia i twórczości Elizy Orzeszkowej. Tom I: 1841–1896. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN Wydawnictwo.
Zdanowicz, Aleksander, Szyszka, Michał Bohusz, Filipowicz, January. (1861). Słownik języka polskiego. T. 1–2. Wilno: Wydany staraniem i kosztem Maurycego Orgelbranda [tzw. Słownik wileński: https://eswil.ijp.pan.pl/index.php].
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ff.2021.39.1.83-95
Data publikacji: 2021-12-18 09:04:10
Data złożenia artykułu: 2021-03-01 18:06:34
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2021 Agata Grabowska-Kuniczuk, Agnieszka Bąbel
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.