Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail 
Rozwydrzenie. Wokół debaty publicznej o zdemoralizowanej młodzieży w pierwszej dekadzie powojnia
Streszczenie w języku polskim
Jednym z ważnych tematów debat publicznych (zwłaszcza prasowych) w pierwszej dekadzie powojnia była zagrożona przestępczością czy już przestępcza młodzież. Uczestniczyli w nich dziennikarze, publicyści, naukowcy, pisarze (m.in. Kazimierz Koźniewski, Leopold Tyrmand), filmowcy. Najpierw niepokojono się o dzieci, które doświadczyły lekceważenia norm etycznych. Z początkiem lat 50. pisano o pladze chuligaństwa, łącząc ją z klimatem zimnowojennym. W latach odwilży dokonano rehabilitacji chuligana jako reprezentanta kontrkultury („Po prostu”) bądź jako ofiarę „złego domu” („Dziś i Jutro”). Debaty te wykazywały znaczny stopień ideologizacji, która uniemożliwiała rzetelną diagnozę społeczną. Celem artykułu jest analiza dyskursu o zdemoralizowanej młodzieży pod kątem jego zmiennej dynamiki, zróżnicowania formalnego i funkcjonalnego.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Ambroziewicz, Piotr. (2018). Złote lata chuliganerii 1950–1960. Warszawa: eBook.
Auderska, Halina. (1946). Prace Komisji X na Kongresie paryskim. Dziecko-ofiara wojny. Dzieci i Wychowawca, (3–4), s. 62–66.
Auscaler, Gustaw. (1951). Pojęcie chuligaństwa w radzieckim ustawodawstwie karnym. Państwo i Prawo, 6(7), s. 117.
Baley, Stefan. (1939). Czynniki egzo- i endogenne przestępstw młodocianych. Przegląd Więziennictwa Polskiego, 4(1), s. 58–71.
Baley, Stefan. (1947a). Psychiczne wpływy drugiej wojny światowej. Psychologia Wychowawcza, 13(8), s. 12–21.
Baley, Stefan. (1947b). Wpływ wojny na psychikę młodzieży i dorosłych w Polsce. Psychologia Wychowawcza, 12(6), s. 6–10.
Baley, Stefan. (1948). Zagadnienie walki z przestępczością młodocianych na tle współczesnych doświadczeń w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Baley, Stefan. (1949). O pewnej metodzie badań wpływów wojny na psychikę młodzieży. Rocznik Psychiatryczny, 27(37), s. 33–38.
Batawia, Stanisław, Budkiewicz, Janina, Żebrowska-Skrzywan, Maria. (1929). Badania nad nieletnimi przestępcami: poczucia moralne. Warszawa: Księgarnia F. Hoesicka.
Bates, John M. (2000). Cenzura w epoce stalinowskiej. Teksty Drugie, (1–2), s. 95–120.
Brandys, Kazimierz. Chuligan i jego starszy brat. Życie Radomskie, 6(120), s. 3.
Chmieleńska, Irena. (1945). Dzieci wojenne. Kuźnica, 1(15), s. 6.
Czajkowski, Zbigniew. (1956). Przestępcy pozostają bezkarni… Dziś i Jutro, 12(3), s. 1, 7.
Eisler, Jerzy. (2001). Życie codzienne w Warszawie Planu sześcioletniego. Polska 1944/45–1989: studia i materiały, 5, s. 29–48.
Fiedorczyk, Piotr. (2002). Komisja Specjalna do Walki z Nadużyciami i Szkodnictwem Gospodarczym 1945–1954. Studium historycznoprawne. Białystok: Wydawnictwo Temida 2.
Gangsterzy z Falenicy. (1951). Trybuna Ludu, 4(313), s. 4.
Gawrak, Zbigniew (oprac.). (1954). Prasa francuska o Piątce z ulicy Barskiej. Kwartalnik Filmowy, 4(2), s. 19–21.
Gronostajska, Jadwiga. (1947). Dzieci warszawskie po wojnie. Dzieci i Wychowawca, (11–12), s. 14–17.
Hochberg-Mariańska, Maria. (1956). Listy do Redakcji. Kultura (Paryż), 10(9), s. 152.
Hochberg-Mariańska, Maria, Grüss, Noe (oprac.). (1947). Dzieci oskarżają. Kraków: Centralna Żydowska Komisja Historyczna.
J.R. [Rawicz, Jerzy]. (1951). Tygrysy nie jadają ciastek. Życie Warszawy, 11(297), s. 3.
Jedlewska, Kamila. (1947). Jak odbiły się przeżycia i wydarzenia wojenne na psychice dzieci i młodzieży. Dzieci i Wychowawca, 2(11–12), s. 7–13.
Jezierska, Maria. (1946). Obrachunek. Tygodnik Powszechny, 2(35), s. 6.
Kaczyńska, Maria. (1946). Psychiczne skutki wojny wśród dzieci i młodzieży w Polsce. Zdrowie Psychiczne, 1, s. 50–70.
Kalinowska, B. (1951). Od łobuzerii niedaleko do chuliganerii. Życie Warszawy, 11(318), s. 4.
Karwacka, J. (1954). O wzmożenie walki z chuligaństwem i pijaństwem. Przegląd Zagadnień Socjalnych, 28(11), s. 1.
Koziełł, Józef. (1947). Dzieci powojenne nie są tak bardzo złe. Dzieci i Wychowawca, 2(11–12), s. 17–19.
Koźniewski, Kazimierz. (1951). 9 faktów z życia bandytów. Przekrój, 7(345), s. 3.
Koźniewski, Kazimierz. (1953). Praca nad scenariuszem Piątki z ulicy Barskiej. Kwartalnik Filmowy, 3(1), s. 50–59.
Kronika. (1946). Dzieci i Wychowawca, 1(2), s. 50–55.
Krzyż, K. (1953). Na mariensztackim przyrynku. Stolica, 8(32), s. 8–9.
Kuthan, Zbigniew. (1956). O Złym – źle i dobrze. Dziś i Jutro, 12(10), s. 8.
Laskowski, Zbigniew. (1956). Sprawy rodziców. Dziś i Jutro, 12(5), s. 1–2.
Likwidacja szajki młodych gangsterów, sprawców napadów terrorystyczno-rabunkowych. (1951). Życie Warszawy, 8(293), s. 2.
Lipski, Jan Józef. (2010). Dzienniki 1954–1957. Warszawa: Wydawnictwo Więź.
Manturzewski, Stanisław. (1955a). W zaklętym kręgu drętwej mowy: Idzie figus Targową ulicą. Po prostu, 8(35).
Manturzewski, Stanisław. (1955b). W zaklętym kręgu drętwej mowy: Furtki wdechowej twierdzy. Po prostu, 8(37).
Micewski, Andrzej. (1956). Częściowa pochwała chuligaństwa. Dziś i Jutro, 12(10), s. 8.
Ostańkowicz, Czesław. (1955). Kiedy świt graniczy z nocą. Dziś i Jutro, 11(45), s. 7.
Oszczercze antypolskie audycje i demoralizujące filmy amerykańskie popchnęły ich na drogę zbrodni. Proces szajki młodych gangsterów przed sądem Wojskowym. (1951). Życie Warszawy, 8(294), s. 4.
Pankowski, Marian. (1956). Chuligani. Kultura (Paryż), 10(6), s. 101–108.
Pawuła, Franciszek. (1949). Przemówienie ob. […] Dyrektora Departamentu Opieki nad Dzieckiem. Dzieci i Wychowawca, 4(4–5), s. 5–8.
Pomiot gangsterskiej kultury. (1951). Życie Warszawy, 8(295), s. 3.
Postawili się poza nawias społeczeństwa godząc w interesy narodu i Ojczyzny. Wyrok w procesie szajki gangsterów. (1951). Życie Warszawy, 8(295), s. 2.
Rodak, Mateusz. (2009). Międzywojenna polska debata kryminologiczna – poszukiwanie społecznych przyczyn przestępczości i sposobów jej zwalczania. Archiwum Kryminologii, 31, s. 101–145.
Romek, Zbigniew. (2001). Walka z „amerykańskim zagrożeniem” w czasach stalinowskich. Polska 1944/45–1989: studia i materiały, 5, s. 173–220.
Szymańska, Zofia. (1947). Zagadnienie dzieci trudnych do wychowania. Dziecko i Wychowawca, 2(9–10), s. 1–8.
Szymańska, Zofia. (1955). Dziecko trudne. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.
Szymańska, Zofia. (1957). Dziecko wykolejone. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.
Toeplitz, Jerzy. (1954). Rozmowa z Aleksandrem Fordem o Piątce z ulicy Barskiej. Kwartalnik Filmowy, 4(2), s. 3–15.
Tyrmand, Leopold. (2011a). Dziennik 1954. Wersja oryginalna. Warszawa: Wydawnictwo MG.
Tyrmand, Leopold. (2011b). Zły. Warszawa: Wydawnictwo MG.
Uwaga, chuligan w pociągu! (1953). Życie Warszawy, 10(301), s. 3.
Wojtyniak Józef, Radlińska, Helena. (1946). Sieroctwo. Zasięg i wyrównywanie. Łódź: Wydawnictwo IPISS.
Wóycicka, Zofia. (2009). Przerwana żałoba: polskie spory wokół pamięci nazistowskich obozów koncentracyjnych i zagłady 1944–1950. Warszawa: Wydawnictwo Trio.
Wójcikowa, E. (1947). Z życia Miejskiego Pogotowia Opiekuńczego w Warszawie (M.P.O.). Dzieci i Wychowawca, 2 (11–12).
„Z”. (1945). Żądamy surowych kar na rabusiów. Życie Warszawy, 2(39), s. 1.
„Z”. (1946). Walczmy z rozwydrzeniem. Życie Warszawy, 3(14), s. 4.
Zgoda, Bartłomiej. (1944). Nowe życie. Życie Warszawy, 1(8), s. 3.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ff.2024.42.2.73-95
Data publikacji: 2024-12-30 10:38:00
Data złożenia artykułu: 2024-10-04 19:07:23
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2024 Elżbieta - Dąbrowicz-Płachecka
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.