Wyślij tekst przez e-mail 
Idea sekularyzmu w polskiej kampanii parlamentarnej 2019 roku
Streszczenie w języku polskim
Celem artykułu jest ocena stopnia obecności idei sekularyzmu w programach wyborczych głównych partii politycznych startujących w polskich wyborach parlamentarnych 2019 roku. W artykule przyjęto rozumienie tzw. sekularyzmu politycznego i odniesiono je do instytucji Kościoła rzymskokatolickiego ze względu na kontekst badań, a także na fakt, że katolicy stanowią dominującą część społeczeństwa polskiego i ze względu na doniosłe znaczenie społeczno-polityczne Kościoła katolickiego w Polsce.
Materiał badawczy stanowiły programy wyborcze partyjnych komitetów wyborczych, jak również przemówienia ich liderów politycznych wygłoszone podczas głównych wyborczych konwencji programowych.
Artykuł zwiększa wartość poznawczą zagadnienia komunikowania politycznego dotyczącego idei sekularyzmu w okresie kampanii parlamentarnej 2019 r. Badania dowiodły, że religia stała się istotnym czynnikiem dyskursu politycznego w czasie kampanii parlamentarnej w Polsce w 2019 r. Temat dotyczący roli instytucji Kościoła katolickiego w sferze publicznej był jednak podjęty jedynie przez Prawo i Sprawiedliwość oraz Lewicę. Odnotowano wyrazistą dychotomiczność poglądów tychże komitetów wyborczych. PiS wypowiedział się przeciw idei sekularyzmu, zaś Lewica tę ideę wsparła. Konfederacja, PSL oraz KW Koalicja Obywatelska przemilczały w programach wyborczych kwestię idei państwa świeckiego.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Barnat, D. 2017. Sekularyzm polityczny a spór o przekonania sumienia, „Roczniki Filozoficzne”, nr 4, s. 293–323. DOI: https://doi.org/10.18290/rf.2017.65.4-14.
Boguszewski, R. 2018. Religijność Polaków i ocena sytuacji Kościoła katolickiego. Komunikat z badań CBOS, nr 147, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2018/K_147_18.PDF (dostęp: 20.04.2020).
Boczkowski, A., Kaźmierska, K., Konecki, K., Matuchniak-Mystkowska, A., Sikora, J. 2017. O roli Akademii, Kościoła katolickiego i języku debaty publicznej, „Władza Sądzenia”, nr 13, s. 9–21.
Casanova, J. 2009. Are we still secular? Exploration on the Secular and the Post-Secular, [w:] Postsecular Society, P. Nynäs, M. Lassander, T. Utriainen (red.), Taylor & Francis, New Brunswick–London, s. 27–46.
Fazio, M. 2016. Storia delle idee contemporanee. Una lettura del processo di secolarizzazione, EDUSC, Roma.
Garlicki, J. 2010. Komunikowanie polityczne – od kampanii wyborczej do kampanii permanentnej, „Studia Politologiczne”, nr 16, s. 26–45.
Głuszek-Szafraniec, D. 2017. Nauczanie religii w szkole w Polsce – analiza wybranych debat medialnych, „Politeja. Pismo Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego”, nr 46 (2), s. 65–282. DOI: https://doi.org/10.12.797.Politeja.14.2017.46.11.
Gmitruk, J. 2016. Źródła wiecznego trwania: państwo, Kościół, kultura, wieś, „Niepodległość i Pamięć”, nr 23 (1), s. 39–77.
Hall, A. 2017. Rzeczy (nie)pospolite: Kościół wobec państwa PiS, „Więź”, nr 668 (8), s. 9–93.
KW Konfederacja Wolność i Niepodległość, Polska dla Ciebie. Piątka Konfederacji. Program Konfederacji Wolność i N iepodległość, https://konfederacja.net/wp-content/uploads/2019/09/KONF EDERAC JAProgram-Wyborczy-Polska-dla-Ciebie.pdf (dostęp: 20.04.2020).
KW Polskie Stronnictwo Ludowe, Łączymy Polaków. Program wyborczy 2019, https://www.psl.pl/wpcontent/uploads/2019/09/PROGRAM_PSL_2019.pdf (dostęp: 20.04.2020).
KW Prawo i Sprawiedliwość, 2019 Program Prawa i Sprawiedliwości. Polski model państwa dobrobytu, http://pis.org.pl/materialy-do-pobrania (dostęp: 20.04.2020).
KW Sojusz Lewicy Demokratycznej, Polska jutra. Główne postulaty lewicy, https://lewica2019.pl/images/media/Program_Lewicy.pdf (dostęp: 20.04.2020).
Koalicyjny KW Koalicja Obywatelska PO .N IPL Zieloni, Twoja Polska. Program Koalicji Obywatelskiej, https://koalicjaobywatelska.pl/files/Twoja-Polska-Program-Koalicji-Obywatelskiej.pdf (dostęp: 20.04.2020).
Kolenda-Zaleska, K. 2019. Polacy zostali zmuszeni do życia w państwie należącym do jednego człowieka, https://fakty.tvn24.pl/ogladaj-online,60/wybory-parlamentarne-2019-konwencja-wyborcza-koalicji-obywatelskiej,975168.html (dostęp: 20.04.2020).
Kotulewicz, K. 2014. Koncepcje ustroju politycznego i ekonomiczno-społecznego Polskiego Stronnictwa Ludowego w latach 1989–2011, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie”, nr 926.02, s. 21–36. DOI: https://doi.org/10.15678/ZN UEK.2014.0926.0202.
Kowalczyk, K. 2015. Stanowiska polskich partii politycznych wobec religii i Kościoła. Propozycja typologii, „Studia Politicae Universitatis Silesiensis”, nr 15, s. 156–189.
Kubica, E. 2019. „Kler” z rekordem przychodów w polskich kinach, http://boxoffice-bozg.pl/kler-zrekordem-przychodow-w-polskich-kinach/ (dostęp: 20.04.2020).
Leśniczak, R. 2017. Komunikowanie polityczne Konferencji Episkopatu Polski po zakończonych wyborach prezydenckich 2015 r. Priming i framing – analiza tygodników opinii „Newsweek Polska” i „Polityka”, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio K – Politologia”, nr 24.2, s. 257–277. DOI: https://doi.org/10.17951/k.2017.24.2.257.
Leśniczak, R. 2019. Kategoria negatywizmu a wizerunek prasowy Kościoła katolickiego w kontekście premiery filmu Wojciecha Smarzowskiego „Kler”. Studium medioznawcze polskich tygodników opinii, „Łódzkie Studia Teologiczne”, nr 28.2, s. 153–172.
Leśniczak, R. 2019. Wizerunek zgromadzeń zakonnych w prasie polskiej (2013–2016), Wydawnictwo Naukowe UKSW, Warszawa.
Leśniczak, R. 2020. Personalizacja wizerunku medialnego instytucjonalnego Kościoła katolickiego w kontekście nadużyć niektórych duchownych wobec nieletnich. Analiza polskich tygodników opinii (2018–2019), „Studia Medioznawcze”, nr 81(2), s. 554–568. DOI: https://doi.org/10.33077/uw.24511617.ms.2020.2.170.
Mariański, J. 2010. Zmieniająca się przynależność do Kościoła katolickiego w Polsce wyzwaniem dla duszpasterstwa, [w:] Laikat i duchowieństwo w Kościele katolickim w Polsce, J. Baniak (red.), Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych UAM, Poznań, s. 19–46.
Mariański, J. 2017. Sekularyzacja jako megatrend społeczno-kulturowy, „Intercultural Relations”, nr 1.1, s. 231–257. DOI: https://doi.org/10.12797/RM.01.2017.01.12.
Mariański, J. 2018. Kościół katolicki w okresie przemian, „Sociológia a Spoločnosť”, nr 3.1, s. 19–36.
Mazanka, P. 2014. Refleksje o filozoficznych źródłach sekularyzacji i sekularyzmu, „Studia Nauk Teologicznych”, nr 9, s. 55–83.
Niewęgłowski, J. 2004. Rodzina podstawowym środowiskiem wychowawczym. Perspektywa chrześcijańska, „Seminare. Poszukiwania Naukowe”, nr 20, 3, s. 99–410.
Nosowski, Z. 2015. Nowy sojusz ołtarza z tronem?, „Więź”, nr 662.58, s. 129–139.
Pacewicz, P. 2019. Koalicja Europejska nie nadąża za elektoratem. Jej wyborcy mają dość ingerencji Kościoła [Sondaże], https://oko.press/koalicja-europejska-nie-nadaza-za-elektoratem-jej-wyborcymaja-dosc-ingerencji-kosciola-sondaze/ (dostęp: 20.04.2020).
Państwowa Komisja Wyborcza. Wybory do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej 2019, Wyniki wyborów 2019 do Sejmu RP, https://wybory.gov.pl/sejmsenat2019/pl/wyniki/sejm/pl (dostęp: 20.04.2020).
PAP. 2019. Zandberg: Polska musi zadbać o zwykłych ludzi – taką Polskę zbuduje lewica, https://www.polsatnews.pl/wiadomosc/2019-08-24/kwasniewski-wspolna-lista-lewicy-daje-nadzieje-na-lepszapolske/ (dostęp: 20.04.2020).
PAP, TVN24. 2019. Kaczyński: naszym celem jest budowa polskiej wersji państwa dobrobytu, https:// www.tvn24.pl/wiadomosci-z-kraju,3/jaroslaw-kaczynski-na-konwencji-programowej-w-lubliniewybory-parlamentarne-2019,967602.html (dostęp: 20.04.2020).
PAP, TVN24, Kosiniak-Kamysz: Nie jesteśmy anty-PiS, ani anty-opozycją. Jesteśmy za silną Polską, https://www.tvn24.pl/wiadomosci-z-kraju,3/wybory-parlamentarne-2019-konwencja-psl-koalicjipolskiej,961823.html (dostęp: 20.04.2020).
Polsat News. 2019. Największa w historii obniżka podatków i „obrona przed LGBT”. Konfederacja przedstawiła program, https://www.wprost.pl/wybory-parlamentarne-2019/10252832/najwieksza-w-historiiobnizka-podatkow-i-obrona-przed-lgbt-konfederacja-przedstawila-program.html (dostęp: 20.04.2020).
Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 6 sierpnia 2019 r. w sprawie zarządzenia wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, 6.08.2019, http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20190001506/O/D20191506.pdf (dostęp: 20.04.2020).
Ribberink, E. 2017. “There is probably no God”. A quantitative study of anti-religiosity in Western Europe (doctoral dissertation), KE Leuven, https://www.researchgate.net/profile/Egbert_Ribberink/publication/321051213_There_is_probably_no_God'_A_quantitative_analysis_of_anti-religiosity_in_Western_Europe/links/5a0ac74ca6fdcc2736decc41/There-is-probably-no-God-A-quantitativeanalysis-of-anti-religiosity-in-Western-Europe.pdf (dostęp: 20.04.2020).
Ruffini, F. 1991. La libertà religiosa: storia dell'idea, Feltrinelli Editore, Milano.
Stachurska, A. 2019. Kolejna partia ujawnia „jedynki”. Konwencja PSL w Płocku, http://petronews.pl/kolejna-partia-ujawnia-jedynki-konwencja-psl-w-plocku/ (dostęp: 20.04.2020).
Skórzyński, J. 2019. Atak na Marsz Równości w Białymstoku. Kronika Skórzyńskiego (20–26 lipca 2019), https://oko.press/atak-na-marsz-rownosci-w-bialymstoku-kronika-skorzynskiego-20-26-lipca-2019/ (dostęp: 20.04.2020).
Sztompka, P. 2012. Socjologia. Analiza społeczeństwa, Wydawnictwo Znak, Kraków.
Szymanek, J. 2012. Konstytucjonalizacja rozdziału państwa i kościoła: uwagi prawnoporównawcze, „Studia Politologiczne”, nr 23, s. 23–78.
Tan, S.-H. 2017. Secular Ethics, East and West, [w:] The Oxford Handbook of Secularism, P. Zuckerman, J. Shook (red.), Oxford University Press, Oxford, s. 683.
tokfm.pl. 2019. Pół roku od premiery „Tylko nie mów nikomu”. Sekielski: To dobry czas, by zapytać polityków, co zrobili w tej sprawie, http://www.tokfm.pl/Tokfm/7,103085,25455771,pol-roku-odpremiery-tylko-nie-mow-nikomu-sekielski-to-dobry.html (dostęp: 20.04.2020).
Węgrzecki, J. 2018. Wolność religii w zamyśle autorów Konstytucji RP z 1997 roku, „Horyzonty Polityki”, nr 9.28, s. 29–42.
Zaretti, A. 2003. Religione e modernità in Max Weber: per un'analisi comparata dei sistemi sociali, Franco Angeli, Milano.
Zuber, M. 2017. Partia Prawo i Sprawiedliwość jako reprezentacja polityczna światopoglądu tradycjonalistycznego we współczesnej Polsce, „Naukovì zapiski Nacìonalʹnogo unìversitetu Ostrozʹka akademìâ. Serìâ: Kulʹturologìâ”, nr 18, s. 153–160.
Żmuda, R. 1983. Stosunek polskich stronnictw ludowych do Kościoła w latach 1918–1926, „Chrześcijanin w Świecie”, nr 15, s. 21–48.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/k.2020.27.1.171-189
Data publikacji: 2020-06-30 13:52:57
Data złożenia artykułu: 2019-12-14 07:31:52
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2020 Rafał Leśniczak
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.