Proces kształtowania się grenlandzkiego ruchu separatystycznego w latach 1964–1979

Streszczenie w języku polskim

Przedmiotem artykułu jest historia kształtowania się ruchu separatystycznego w Grenlandii w latach 1964–1979. Jego powstanie i rozwój przypadają na okres gwałtownych przemian społeczno-gospodarczych na wyspie, zainicjowanych przez państwo duńskie. Ich celem stało się dostosowanie społeczeństwa, a także gospodarki Grenlandii do warunków panujących w pozostałych częściach państwa. Zmiany te zostały wymuszone ewolucją statusu prawnego wyspy dokonanego w 1953 roku na mocy nowej konstytucji monarchii duńskiej. Terytorium Grenlandii zostało powiązane „wspólnotą prawną” z Danią, stając się jej jednostką administracyjną. Grenlandzki ruch separatystyczny to oddolny ruch społeczny, który narodził się wśród grenlandzkiej młodzieży studiującej na duńskich uniwersytetach. Za wzrostem niezadowolenia stały czynniki o charakterze społeczno-ekonomicznym, politycznym i kulturowym. Aktywność polityczna i separatystyczna umożliwiła uzyskanie przez Grenlandczyków autonomii w 1979 roku. W poszczególnych częściach artykułu przedstawiono m.in. analizę terminologiczną zagadnienia separatyzm; ukazano uwarunkowania powstania ruchu separatystycznego. Wskazano przebieg jego działalności, wymiar założeń ideologicznych, a także jego organizację. W artykule wykorzystano analizę źródeł pierwotnych i wtórnych, analizy: czynnikową, historyczną oraz politologiczną.