Wyślij tekst przez e-mail 
Remarks about the activity of Polish communists in Soviet Russia 1918-1922
Streszczenie w języku polskim
There were a few thousand Polish communists in Soviet Russia in the first years after the October Revolution. The Polish Bureau of Agitation and Propaganda at the Russian Communist Party [Bolsheviks] – the so-called Polbiuro – was the most important agenda of Polish communists. This article concerns the position of Polish communists in the Soviet state, their role in the Polish-Bolshevik War, activity amongst the Polish population in post-revolutionary Russia as well as amongst Polish POWs. The article is an attempt to answer the question: how to evaluate the activity of Polish communists in the Soviet country in the first years after the revolution? Text is based mainly on archival material from the Russian State Archive of Socio-Political History (RGASPI) in Moscow and collections of a few Ukrainian and Polish archives (Donetsk, Warsaw).
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
Primary sources:
AAN – Archive of Modern Acts in Warsaw
Collection: Central Executive of the Polish Communist Workers’ Party
Number of folders: 397/I-18; 397/I-20.
GADO – National Archive of the Donetsk Oblast in Donetsk
Collection: Archive of the Communist Party of the Donetsk Oblast
Number of folders: F. 1-2442 op. 1 d. 62; 1 d. 370; op. 1 d. 62.
RGASPI – Russian National Archive of Social-Political History in Moscow
Collection: Polish Bureau of Agitation and Propaganda at the Central Committee of the Russian Communist Party [Bolsheviks]
Number of folders: F. 63 op. 1 d. 25; op. 1 d. 26; op. 1 d. 27; op. 1 d. 29; op. 1 d. 30; op. 1 d. 45; op. 1 d. 46; op. 1 d. 47; op. 1 d. 82; op. 1 d. 203; op. 1 d. 207; op. 1 d. 209.
Literature:
Achmatowicz, A. Nowy snop światła na wojnę polsko-sowiecką 1919-1921. Nie publikowane dotąd dokumenty z archiwów rosyjskich, ”Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej” 1996, vol. XXXI.
Berend, I. T. 2001. Decades of Crisis. Central and Eastern Europe before World War II, University of California Press, Berkeley – Los Angeles – London.
Budnitskii, O. 2012. Russian Jews Between the Reds and the Whites 1917-1920, transl. T. J. Portice, University of Pennsylvania Press, Philadelphia.
Butkiewicz, T., Ślisz, A. 1987. Polscy żołnierze Wielkiego Października, Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa.
Cimek, H. 2011. Mniejszości narodowe w ruchu rewolucyjnym w II Rzeczypospolitej, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.
Davies, N. 2006. Orzeł biały, czerwona gwiazda. Wojna polsko-bolszewicka 1919-1920, przeł. A. Pawelec, Znak, Kraków.
Dzwonkowski, R. 1997. Kościół katolicki w ZSRR 1917-1939. Zarys historii, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin.
Dzwonkowski, R. 1998. Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRR 1917-1939. Martyrologium, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin.
Grudzińska-Gross, I., Gross, J. T. (ed.) 2008, ”W czterdziestym nas Matko na Sibir zesłali...” : Polska a Rosja 1939-1942, Znak, Kraków.
Iwanow, M. 1991, Pierwszy naród ukarany. Polacy w Związku Radzieckim 1921-1939, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Kostiuszko, I. 2005. Polskoje biuro CK RKP[b] 1920-1921 gg., „Nauka”, Moskwa.
Kumaniecki, J. 1991, Dwa oblicza dyplomacji radzieckiej. Rokowania w Mińsku i w Rydze, [in:] Wojna polsko-sowiecka 1920 roku. Przebieg walk i tło międzynarodowe, A. Koryn (ed.), IH PAN, Warszawa.
Kupczak, J. 1994. Polacy na Ukrainie w latach 1921-1939, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Leinwand, A. Indoktrynacja jeńców polskich w bolszewickiej Rosji 1919-1921, ”Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej” 2008, vol. XXXVI.
Lizak, W. 1990. Rozstrzelana Polonia. Polacy w ZSRR 1917-1939, Prywatny Instytut Analiz Społecznych, Szczecin.
Madała, T. 1996. Polscy księża katoliccy w więzieniach i łagrach sowieckich od 1918 r., Wydawnictwo Retro, Lublin.
Masiarz, W. 2004. ZSRR wobec Polaków w Rosji 1922-1991, [in:] Związek Radziecki wobec krajów Europy Środkowej i Wschodniej 1920-1991, J. Diec, A. Tyszkiewicz (ed.), Wydawnictwo Dante, Kraków.
Materski, W. 2005. Na widecie. II Rzeczpospolita wobec Sowietów 1918-1943, ISP PAN – Oficyna Wydawnicza Rytm, Warszawa.
Mendelsohn, E. 1983. The Jews of East Central Europe between the World Wars, Indiana University Press, Bloomington.
Najdus, W. 1971. Lewica polska w Kraju Rad 1918-1920, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Nesterenko, W. A. 2010. Polskoje nasielienije Prawobereżnoj Ukrainyw period ukraińskoj nacjonalno-demokraticzeskoj rewolucji (1917-1920 gg.), [in:] Poliaki w Rossii: epochi i sudby, Ch. Gralia, A. L. Pietrowskij, A. I. Selickij (ed.), Kubanskij Gosudarstwiennyj Uniwersitiet – Polskij Nacjonalno-Kulturnyj Centr „Jedinstwo”, Krasnodar.
Nowak, A. 2001. Polska i trzy Rosje. Studium polityki wschodniej Józefa Piłsudskiego (do kwietnia 1920 roku), Wydawnictwo Arcana – IH PAN, Kraków.
Pipes, R. 1995. A Concise History of the Russian Revolution, Knopf, New York.
Rothschild, J. 1998. East Central Europe between the Two World Wars, University of Washington Press, Seattle.
Samuś, P. 1983. Edward Próchniak, Książka i Wiedza, Warszawa.
Schatz, J. 1991. The Generation. The Rise and Fall of the Jewish Communists of Poland, University of California Press, Berkeley – Los Angeles – Oxford.
Shternshis, A. 2006. Soviet and Kosher. Jewish Popular Culture in the Soviet Union 1923-1939, Indiana University Press, Bloomington – Indianapolis.
Slezkine, Y. 2004. The Jewish Century, Princeton University Press, Princeton – Oxford.
Stadnik, K. 2004. The Repatriation of Polish Citizens from Soviet Ukraine to Poland in 1921-1922, [in:] Homelands. War, Population and Statehood in Eastern Europe and Russia, 1918-1924 , P. Gatrell, N. Baron (ed.), Anthem Press, London.
Szczepański, J. 2000. Społeczeństwo Polski w walce z najazdem bolszewickim 1920 roku, Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych – Wyższa Szkoła Humanistyczna, Warszawa – Pułtusk.
Świetlikowa, F. 1968. Komunistyczna Partia Robotnicza Polski 1918-1923, Książka i Wiedza, Warszawa.
Trembicka, K. Komunistyczna Partia Robotnicza Polski wobec wojny polsko-radzieckiej w latach 1919-1920, ”Annales UMCS” Sectio F, 1986/1987, Vol. XLI/XLII, 8.
Zieliński, K. 2013. O Polską Republikę Rad. Działalność polskich komunistów w Rosji Radzieckiej 1918-1922, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Żenczykowski, T. 1988. Dwa Komitety 1920 i 1944. Polska w planach Lenina i Stalina. Szkic historyczny, Wydawnictwo Społeczne KOS, Warszawa.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/k.2016.23.1.109
Data publikacji: 2017-04-04 10:19:48
Data złożenia artykułu: 2016-03-20 19:57:36
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2017 Konrad Paweł Zieliński
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.