The Political Conflict on the example of the dispute over the Constitutional Tribunal

Dorota Litwin-Lewandowska

Abstract


The article discusses the problem of procedures and specific features of functioning of a modern democratic state, as well as threats resulting from weaknesses of democracy despite existence of mechanisms protecting it from abuse. This problem is analysed on the example of the ongoing political conflict about the Constitutional Tribunal: an institution of constitutionally guaranteed independence. This conflict reveals that in Poland a need for discussion and perhaps for verification of the current philosophy and practice of democracy, has arisen. Furthermore, it demonstrates that law and the rule of law are neither sufficient guarantors of a democratic system’s stability, nor guardians of civil rights and freedoms. A weakness of the democratic system lies in the fact that in the name of correctly understood democratic principles it is possible to distort the system through enacting wrong laws. Even though the acts of democracy participants, mainly decision-makers, are lege artis, they lead to impairment of democracy. Without doubt, a democratically organized society is an autonomous community and polyarchy which has adopted a democratic system of government as a form of its organization. On the other hand, democracies are highly conflict-prone systems, for example, due to the fact that they are based on the principle that all views and all participants of democracy are equal. As a consequence, such logic leads directly to emergence of disagreements, conflicts and even fights among democracy participants. This feature of democracy has enforced the establishment of appropriate procedures of conflict solving so that to ensure a possibly optimal resolution of crisis situations which could ultimately cause even a collapse of the democratic system. Thus, a simple mathematical rule has been adopted, albeit secondary in relation to any other methods of conflict solving, that is the majority principle. This is a standard of the democratic conduct without which the rule of majority would not be possible. The Constitutional Tribunal has recently become the object of popular interest – one of the many institutions of a democratic state which has not aroused so much factual and political dispute ever before. The conflict over the Tribunal has basically the formal and legal character, this is a technical dispute whose solution should be dictated by binding regulations and developed by experts in law. However, this is not the case. This conflict has turned into an argument of a political character, so it has become a genuine clash of interests, additionally aggravated by values. Moreover, it has stirred up the society and the environment of lawyers. When a political conflict, as one of the conflict types, is analysed, it is defined as a disagreement over power, whose participants are these individuals, groups, institutions and organizations which have a direct impact on politics or influence it through political channels. The practice of democratic states of the Western world does not prescribe a way at the beginning of which there is a sign “the winner takes it all”. This practice is corroborated by philosophy and theory of democracy, as well as by several hundred years of achievements including such principles as Montesquieu’s tripartite system of the separation of powers or the contemporary definition of democracy which describes it as a rule of majority that guarantees rights to minorities.

Keywords


democracy, political conflict, Constitutional Tribunal

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Alberski, R. 2010. Trybunał Konstytucyjny w polskich systemach politycznych, Wydawnictwo UWr, Wrocław.

Andrzej Zoll: Za chwilę będziemy żyli w państwie totalitarnym, http://wyborcza.pl/magazyn/1,149285,19222932,andrzej-zoll-za-chwile-bedziemy-zyli-w-systemie-totalitarnym.html (dostęp: 23.11.2015).

Apel Helsińskiej Fundacji do prezydenta Dudy: Konstytucja sześć razy złamana, 2015 http://wyborcza.pl/1,75478,19228886,apel-helsinskiej-fundacji-do-prezydenta-dudy-konstytucja-szesc.html#TRrelSST (dostęp: 15.12.2015).

Balcerowicz: To, co się dzieje, to sprawdzian dla ludzi, którzy wierzą w demokrację, http://wyborcza.pl/1,75478,19224484,balcerowicz-to-co-sie-dzieje-to-sprawdzian-dla-ludzi-ktorzy.html#ixzz3w8m-6fo3O (dostęp: 03.12.2015).

Białyszewski, H. 1983. Teoretyczne problemy sprzeczności i konfliktu społecznych, Wydawnictwo PWN, Warszawa.

Dahl, R. 1995. Demokracja i jej krytycy, Wydawnictwo Znak, Kraków.

Dahl, R. 1998. O demokracji, Wydawnictwo Znak, Kraków.

Dahrendorf, R. 1968. Out of Utopia, [w:] Essays in the Theory of Society, Stanford University Press, Stanford.

Deklaracja prezydenta o dyskusji na temat Trybunału – aktualna, http://www.prezydent.pl/kancelaria/aktywnosc-ministrow/art,172,deklaracja-prezydenta-o-dyskusji-na-temat-trybunalu---aktualna-.html (dostęp: 22.12.2015).

Deutsch, M. 1973. The Resolution of Conflicts, http://www.colorado.edu/conflict/peace/example/morton_deutsch.htm (dostęp: 01.12.2015).

Domagalski, M. Nowa ustawa o TK autorstwa PiS zaskarżona do TK, http://www.rp.pl/Sedziowie-isady/312319966-Nowa-ustawa-o-TK-autorstwa-PiS-zaskarzona-do-TK.html (dostęp: 29.12.2015).

Duda apeluje, PO przepycha ustawę o Trybunale Konstytucyjnym, http://niezalezna.pl/67546-duda-apeluje-po-przepycha-ustawe-o-trybunale-konstytucyjnym-chca-miec-swoich-sedziow (dostęp: 02.12.2015).

Dyrektor Zespołu Orzecznictwa i Studiów TK: Orzeczenia nie zawsze są ostateczne, http://www.tvp.info/24972666/dyrektor-zespolu-orzecznictwa-i-studiow-tk-orzeczenia-nie-zawsze-sa-ostateczne (dostęp: 30.06.2016).

Gajcy, A. Prof. Kamil Zaradkiewicz zdegradowany w Trybunale, http://www.rp.pl/Kraj/160629282-Prof-Kamil-Zaradkiewicz-zdegradowany-w-Trybunale.html (dostęp: 30.06.2016).

Golec, A. 2002. Konflikt polityczny: myślenie i emocje, Dialog, Warszawa.

Grundsätzlich ist Liebe da, https://magazin.spiegel.de/digital/index_SP.html#SP/2015/53/140604355 (dostęp: 23.12.2015).

Juncker: Nie prowadzimy nagonki na Polskę, http://www.rp.pl/Polityka/160109635-Juncker-Nie-prowadzimy-nagonki-na-Polske.html (dostęp: 07.01.2016).

Kaczyński: Prezes TK dokonuje rokoszu, http://www.rp.pl/Spor-o-Trybunal-Konstytucyjny/151239934-Kaczynski-Prezes-TK-dokonuje-rokoszu.html (dostęp 30.12.2015).

Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. 1997 Nr 78 poz. 483.

Kosiniak Kamysz: Prędzej PiS zatonie niż zniknął ludowcy, http://wyborcza.pl/1,75478,19272105,kosiniak-kamysz-predzej-pis-zatonie-niz-znikna-ludowcy.html#ixzz3wQNYfKek (dostęp: 25.12.2015).

Krajowa Rada Radców Prawnych protestuje przeciw zmianom w TK, http://wyborcza.pl/1,75478,19223784,krajowa-rada-radcow-prawnych-protestuje-przeciw-zmianom-w-tk.html#TRrelSST (dostęp: 15.12.2015).

Łętowska, E. 2015. Posłowie nie rozumieją, co robią, http://kulturaliberalna.pl/2015/12/01/ewa-letowska-wywiad-pis-trybunal-demokracja/ (dostęp: 15.12.2015).

Magierowski: Żadnego łamania konstytucji nie dostrzegam, http://wyborcza.pl/politykaekstra/1,149895,19351292,magierowski-zadnego-lamania-konstytucji-nie-dostrzegam.html (dostęp: 30.12.2015).

Mucha, J. 1978. Konflikt i społeczeństwo: z problematyki konfliktu we współczesnych teoriach zachodnich, Wydawnictwo PWN, Warszawa.

O Narodowej Radzie Rozwoju, 2015, http://www.prezydent.pl/kancelaria/nrr/o-nrr/ (dostęp: 02.12.2015).

Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 25 maja 2015 r. o wynikach ponownego głosowania i wyniku wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, http://prezydent2015.pkw.gov.pl/pliki/1432571989_obwieszczenie.pdf (dostęp: 03.12.2015).

Orędzie nowego prezydenta, http://www.tvn24.pl/wiadomosci-z-kraju,3/cale-oredzie-dudy-tresc-wystapienia-prezydenta-dudy,566433.html (dostęp: 02.12.2015).

PO: Duda podarował Kaczyńskiemu telewizję, http://www.rp.pl/Platforma-Obywatelska/160109611-PO-Duda-podarowal-Kaczynskiemu-telewizje.html (dostęp: 08.01.2016).

Powstał społeczny ruch Komitet Obrony demokracji. Ma już ponad 20 tys. zwolenników, http://wyborcza.pl/1,75478,19226242,powstal-spoleczny-ruch-komitet-obrony-demokracji-ma-juz-kilka.html#TRrelSST (dostęp: 15.12.2015).

Prezes TK: sędzia konstytucyjny podlega wyłącznie konstytucji, a ta nie została zmieniona, http://www.tvn24.pl/wiadomosci-z-kraju,3/prezes-tk-o-zmianach-w-trybunale-konstytucyjnym,606441.html (dostęp: 29.12.2015).

Prof. Marek Safjan: To jest moment, w którym musimy bronić państwa prawa, http://www.rdc.pl/informacje/prof-marek-safjan-to-jest-moment-w-ktorym-musimy-bronic-panstwa-prawa-posluchaj/ (dostęp: 30.12.2015).

Prof. Safjan: Prezydent wkroczył we władzę Trybunału, http://wyborcza.pl/1,75478,19229835,prof-safjan-prezydent-wkroczyl-we-wladze-trybunalu.html#ixzz3vrQ9kAEk (dostęp: 21.11.2015).

Profesor Staniszkis krytycznie o PiS: Jestem zaniepokojona sytuacją, http://wyborcza.pl/1,75478,19227698,profesor-staniszkis-krytycznie-o-pis-jestem-zaniepokojona-sytuacja.html#ixzz3w8KBqIvN (dostęp: 23.11.2015).

Projekt zmiany ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, http://orka.sejm.gov.pl/Druki8ka.nsf/0/AAFE9CDB1488EF30C1257F1D00337A6C/%24File/122.pdf (dostęp: 30.11.2015).

Przedstawiony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, http://www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=1590 (dostęp: 03.12.2015).

Rada Europy: Wstrzymać prace nad ustawą o TK, http://www.rp.pl/Spor-o-Trybunal-Konstytucyjny/151229783-Rada-Europy-Wstrzymac-prace-nad-ustawa-o-TK.html (dostęp: 22.12.2015).

Rzecznik Praw Obywatelskich zaskarżył nowelizację ustawy o Trybunale, http://wyborcza.pl/1,75478,19235500,rzecznik-praw-obywatelskich-zaskarzyl-nowelizacje-ustawy-o-trybunale.html#TRrelSST (dostęp: 15.12.2015).

Sartori, G. 1994. Teoria demokracji, Wydawnictwo PWN, Warszawa.

Siedlecka, E. 2015 a. Pierwsza prezes Sądu Najwyższego zaskarżyła nowelizację ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, http://wyborcza.pl/1,75478,19408787,pierwsza-prezes-sadu-najwyzszego-zaskarzyla-nowelizacje-ustawy.html#ixzz3vr4RNpTj (dostęp: 29.12.2015).

Siedlecka, E. 2015 b. Platforma psuje Trybunał Konstytucyjny, http://wyborcza.pl/1,75968,18010846,Platforma_psuje_Trybunal_Konstytucyjny.html#ixzz3vTJrkMIc (dostęp: 05.12.2015).

Siedlecka, E. 2015 c. TK pominie nową ustawę?, http://wyborcza.pl/1,75968,19407871,tk-pominie-nowa-ustawe.html#TRNajCzytSST (dostęp: 30.12.2015).

Siedlecka, E. 2016 d. Misja: zagłodzić Trybunał, „Gazeta Wyborcza” 28.10.2016.

Skrzydło, W., Grabowska, S., Grabowski, R., 2009. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz encyklopedyczny, Wolters Kluwer Polska, Warszawa.

Smoleński, R. 2016. Muniek Staszczyk: Mogę się z Tobą nie zgadzać, ale kraju Ci nie zabiorę, http://wyborcza.pl/magazyn/1,149896,19417850,muniek-staszczyk-moge-sie-z-toba-nie-zgadzac-ale-kraju-ci.html (dostęp 02.01.2016).

Sztumski, J. 2000. Konflikty społeczne i negocjacje jako sposoby ich przezwyciężania, WWZPCz, Częstochowa.

Teraz prezes TK sparaliżuje Trybunał, http://www.fakt.pl/politycy/prezes-tk-prof-andrzej-rzeplinski-nie-zamierza-stosowac-ustawy-autorstwa-pis,artykuly,600655.html (dostęp: 30.12.2015).

Ustawa z 25 sierpnia 2015 r. o Trybunale Konstytucyjnym, Dz.U. z 2015 r. poz. 1064, 1928.

Weber, M. 2002. Gospodarka i społeczeństwo. Zarys socjologii rozumiejącej, Wydawnictwo PWN, Warszawa.

Wierzę, że ustawa wzmocni pozycję Trybunału Konstytucyjnego, http://www.prezydent.pl/aktualnosci/wydarzenia/art,95,wierze-ze-ustawa-wzmocni-pozycje-trybunalu-konstytucyjnego.html (dostęp: 30.12.2015).

Winczorek, P. 2008. Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku, Wydawnictwo Liber, Warszawa.

Witek: nie wyobrażam sobie, aby TK nie respektował podpisanej nowelizacji, http://www.rp.pl/Sedziowie-i-sady/312299927-Witek-nie-wyobrazam-sobie-aby-TK-nie-respektowal-podpisanej-nowelizacji.html#ap-1 (dostęp: 29.12.2015).

Wywiad dla tygodnika „Der Spiegel”, 2015, http://www.prezydent.pl/aktualnosci/wypowiedzi-prezydenta-rp/wywiady/art,33,wywiad-dla-tygodnika-der-spiegel.html (dostęp: 23.12.2015).




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/k.2016.23.2.207
Date of publication: 2017-07-17 13:08:29
Date of submission: 2016-01-28 23:44:24


Statistics


Total abstract view - 4358
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 1201

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2017 Dorota Litwin-Lewandowska

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.