Wyślij tekst przez e-mail 
Wpływ wyborów prezydenckich na zmiany układu sił w systemie partyjnym w Polsce
Streszczenie w języku polskim
Celem artykułu jest przedstawienie wpływu wyborów prezydenckich na kształtowanie się układu sił w ramach systemu partyjnego w Polsce. Niniejsza analiza próbuje uwidocznić oddziaływanie elekcji prezydenckich na scenę partyjną przy jednoczesnym podkreśleniu rangi wyborów prezydenta RP. Celowość udziału partii politycznych w wyborach głowy państwa nie sprowadza się tylko do odniesienia zwycięstwa. Wybory te pełnią dla nich również wiele innych funkcji, na czele z mobilizacją elektoratu i własnych struktur partyjnych. Autor przedstawia specyfikę wpływu wyborów prezydenckich na system partyjny w takich obszarach, jak: oddziaływanie systemowe, rywalizacja międzypartyjna, a także kształtowanie się sytuacji wewnętrznej ugrupowania. Niniejszy artykuł swoim zasięgiem nie obejmuje wyborów prezydenckich 1990 r. Brak ich uwzględnienia wynika głównie z niewykrystalizowanego zaangażowania partii politycznych w elekcję prezydencką. Z tego powodu analizę ograniczono do wyborów prezydenckich od 1995 r.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Alberski, R. 2002. Wybory prezydenckie w Polsce w latach 1989–2000 i ich polityczne funkcje, [w:] Demokratyzacja w III RP, A. Antoszewski (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Alberski, R. 2006. Systemy wyborcze Europy Środkowej i Wschodniej, [w:] Systemy polityczne Europy Środkowej i Wschodniej. Perspektywa porównawcza, A. Antoszewski (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Antoszewski, A. 1998. System polityczny jako kategoria analizy politologicznej, [w:] Studia z Teorii Polityki, t. 1, A. Jabłoński, L. Sobkowiak (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Antoszewski, A. 2012. System polityczny RP, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Archiwum Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/page.xsp/archiwum (dostęp:
10.2022).
Beach, D., Pedersen, R. B. 2013. Process-Tracing Methods. Foundations and Guidelines, The University of Michigan Press, Ann Arbor. DOI: ttps://doi.org/10.3998/mpub.2556282.
Bennet, A. 2008. Process Tracing: A Bayesian Perspective, [w:] The Oxford Handbook of Policial Methodology, J. M. Box-Steffensmeier, H. E. Brady, D. Collier (red.), Oxford University Press, Oksford.
Chorążewska, A. 2008. Model prezydentury w praktyce politycznej po wejściu w życie Konstytucji RP z 1997 r., Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa.
Chyż, B. 200 mln na obsługę Andrzeja Dudy. Jak zmienia się budżet Kancelarii Prezydenta?, https://wyborcza.pl/7,75398,25619028,200-mln-na-glowe-panstwa-czyli-jak-zmienial-sie-budzet-kancelarii.html (dostęp: 04.10.2022).
Collier, D. 2011. Understanding Process Tracing, „Political Science and Politics”, vol. 44 (4), s. 823–824. DOI:10.1017/S1049096511001429.
Dziemidok-Olszewska, B. 1998. Partie polityczne a wybory prezydenckie 1995 roku w Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Frączyk, J. 2020. Weta prezydenckie. Od Dudy „swoich” częściej wetował tylko Kwaśniewski, https://businessinsider.com.pl/polityka/andrzej-duda-wetowal-swoich-piec-razy-zobacz-jak-to-robili-pozostali-preezydenci/ccr3xdm (dostęp: 01.10.2022).
Gailmard, S. 2014. Accountability and Principal–Agent Theory, [w:] The Oxford Handbook of Public Accountability, M. Bovens, R. Goodin, T. Schillemans (red.), Oxford University Press, Oksford.
Glacjar, R. 2004. Instytucja prezydenta w Polsce, Czechach i Słowacji w latach 1989–2000. Analiza porównawcza, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Glacjar, R. 2009. Ewolucja siły polskiej prezydentury w latach 1989–2009, [w:] Transformacja systemowa w Polsce 1989–2009, R. Glacjar, W. Wojtasik (red.), Wydawnictwo REM AR, Katowice.
Glacjar, R. 2015. Demokratyczny reżim polityczny. Relacje między legislatywą i egzekutywą w III Rzeczypospolitej, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Kowalski, M. 2018. Wybory prezydenckie 2000, [w:] Atlas wyborczy Polski, M. Kowalski, P. Śleszyński (red.), Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Warszawa.
Lane, J.E. 2013. The Pricnipal–Agent Approach to Politics: Policy Implementation and Public Policy Making, „Open Journal of Political Science”, vol. 3, no 2, s. 85–86. DOI: 10.4236/ojps.2013.32012.
Linz, J.J. 1994. Presidental or Parliamentary Democracy: Does It Make a Difference?, [w:] The Failure of Presidental Democracy, J.J. Linz, A. Valenzuela (red.), John Hopkins University Press, Baltimore.
Michalak, B. 2018. Elections and electoral system, [w:] Polish political system. An introduction, J. Szymanek (red.), Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa.
Migalski, M. 2006. Wybory prezydenckie a kształtowanie się systemu partyjnego, [w:] Polski system partyjny, M. Migalski, W. Wojtasik, M. Mazur, (red.), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Millard, F. 2001. Party development and the Polish presidential election of October 2000’, „Perspectives on European Politics and Society”, nr 2 (3) s. 390. DOI: https://doi.org/10.1080/1570585018458769.
O’ Donnella, G. 1994. Delegative Democracy, „Journal of Democracy”, vol. 5 (1), s. 59–60. DOI: 10.1353/jod.1994.0010.
Olechno, A. 2008. Konkubinat polityczny. Kohabitacja – czyli jak prezydent z premierem w jednym stali domku, „Biuletyn Wydziału Prawa Uniwersytetu w Białymstoku”, nr 13, s. 10.
Opaliński, B. 2014. Rola Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w procesie stanowienia ustaw na tle praktyki ustrojowej Konstytucji III RP, Oficyna Wydawnicza Uczelni Łazarskiego, Warszawa.
Piasecki, A. 2001. Wybory i referenda w Polsce 1989–2000: skrypt i materiały źródłowe, Zielona Góra.
Piosek, M. 2016. Wybory prezydenckie w Polsce. Partyjni liderzy w odwrocie?, [w:] Wybory prezydenckie 2015. Analiza wizerunkowa, A. Robak, W. Wojtasik (red.), Wydawnictwo Dyskurs, Jaworzno.
Podolak, M., Żmigrodzki, M. 2007. System polityczny i jego klasyfikacje, [w:] Współczesne systemy polityczne, M. Żmigrodzki, B. Dziemidok-Olszewska (red.), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
Protsyk, O. 2008. The Presidency and the Political Roles of Cabinets in the Western CIS Countries, [w:] Politico-Administrative Relations at the Centre – Actors, Structures and Process Supporting the Core Executive, B. Connaughton, G. Sootla, B.G. Peters (red.), NISPAcee Press, Bratislawa.
Skrzypiński, D. 2011. Proces mianowania kandydatów w wyborach prezydenckich jako mechanizm rozstrzygania dylematów strategicznych, „Studia Politologiczne”, nr 19, s. 47–48.
Słomka, T. 2005. Prezydent Rzeczypospolitej po 1989 roku. Ujęcie porównawcze, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa.
Słomka, T. 2007. Egzekutywa w III Rzeczypospolitej: Mechanizmy i wzajemne relacje (zarys problemu), „Społeczeństwo i Polityka”, nr 1 (10), s. 102.
Sokolewicz, W. 1994. Instytucja Prezydenta Rzeczypospolitej w świetle projektów nowej Konstytucji, [w:] Jaka Konstytucja? Analiza projektów Konstytucji RP zgłoszonych Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia
Narodowego w 1993 roku, M. Kruk (red.), Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa.
Stępińska, A. 2004. Marketingowe strategie wyborcze. Wybory prezydenckie w Polsce (1990–2000), Wydawnictwo Naukowe Instytutu Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, Poznań.
Szczerbiak, A. 2001. Explaining Kwasniewski’s Landslide: The October 2000 Polish Presidential Election, „Communist Studies and Transition Politics”, nr 17 (4), s. 83. DOI: http://dx.doi.org/10.1080/714003588.
Ustawa z dnia 27 września 1990 r. o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Dz.U. 2000, nr 47, poz. 544.
Wincławska, M. 2010. Unia Wolności. Partia polityczna w okresie transformacji, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Wojtasik, W. 2011. Wpływ wyborów prezydenckich w 2010 roku na polski system partyjny, [w:] Wybory prezydenckie w Polsce 2010, J. Okrzesik, W. Wojtasik (red.) Wydawnictwo REM AR, Katowice.
Wojtasik, W. 2012. Funkcje wyborów w III Rzeczypospolitej. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Zaleśny, J. 1999. Partycypacja głowy państwa w ostatnich etapach procesu legislacyjnego, Dom Wydawniczy ELIPSA, Warszawa.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/k.2023.30.1.73-88
Data publikacji: 2023-10-25 10:07:06
Data złożenia artykułu: 2022-10-24 10:22:19
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2023 Tomasz Jagielski
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.