Statutory Regulation of the System of a Local Self-Government Unit in the Light of the Principles of Subsidiarity and Decentralization of Public Authority

Przemysław Mroczkowski

Abstract


In the current legal framework in Poland, the regulation of the system of local self-government units is divided between legal acts of various hierarchical ranks. The foundations of the local self-government system are set out in the Constitution of the Republic of Poland and in binding international law, in particular in the European Charter of Local Self-Government. Standards regarding the system of local self-government units are also included in statutes and acts of local law. In recent years, there has been a tendency to expand the statutory regulation of the local self-government system, thus limiting the decision-making freedom of local and regional communities. This is a manifestation of a kind of centralization. The author of the study tries to answer the question about the limits of statutory regulation of the system of local self-government units. The basis for this is the analysis of legislation, jurisprudence and statements of representatives of the doctrine and science of law. Based on the analysis, it has been established that the provisions of the Constitution of the Republic of Poland restrict the legislator’s freedom as regards the minimum standard to be regulated by the system of local self-government units.


Keywords


Constitution of the Republic of Poland; local self-government units; legal acts; international law

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Adamiak B., Statut gminy, „Samorząd Terytorialny” 1993, nr 7–8.

Chmielnicki P., W sprawie pojęcia „materia statutowa”, „Samorząd Terytorialny” 2003, nr 12.

Chochowski K., Samodzielność jednostek samorządu terytorialnego w kontekście instytucji nadzoru nad samorządem terytorialnym, „Przegląd Prawa Publicznego” 2011, nr 5.

Dąbek D., Prawo miejscowe, Warszawa 2020.

Dobkowski J., Pojęcia i konstrukcje prawa samorządu terytorialnego ograniczające wszechwładzę państwa, „Samorząd Terytorialny” 2020, nr 7–8.

Główny Urząd Statystyczny, Podział administracyjny Polski, https://stat.gov.pl/statystyka-regionalna/jednostki-terytorialne/podzial-administracyjny-polski (dostęp: 18.08.2022).

Grant Thornton, Barometr prawa, https://barometrprawa.pl (dostęp: 11.08.2022).

Hasło: Ustrój, [w:] Słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl/szukaj/ustrój.html (dostęp: 11.08.2022).

Hennig K., Samorząd do wymiany, 3.10.2014, https://klubjagiellonski.pl/2014/10/03/hennig-samorzad-do-wymiany (dostęp: 11.08.2022).

Izdebski H., Prawo do samorządu – prawo obywateli i prawo mieszkańców, „Samorząd Terytorialny” 2018, nr 10.

Kańduła S., Ograniczenia samodzielności wydatkowej samorządu gminnego w Polsce, „Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu” 2001, nr 899.

Kieres L., Decentralizacja w ujęciu Konstytucji RP. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego, „Samorząd Terytorialny” 2020, nr 3.

Kisiel W., Komentarz do art. 3, [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. P. Chmielnicki, Warszawa 2013.

Kisiel W., Wprowadzenie, [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. P. Chmielnicki, Warszawa 2010.

Kmieciak Z., Stahl M., Akty nadzoru nad działalnością samorządu terytorialnego, „Samorząd Terytorialny” 2001, nr 1–2.

Kornberger-Sokołowska E., Samodzielność finansowa jednostek samorządu terytorialnego w aktualnym systemie prawnym w Polsce, „Studia Iuridica” 2001, vol. 39.

Mroczkowski P., Inicjatywa uchwałodawcza mieszkańców w samorządzie gminnym, [w:] Samorządy jako formy demokracji uczestniczącej, red. M. Chrzanowski, J. Sobczak, Lublin 2017.

Mroczkowski P., W sprawie pojęcia „materia statutowa” – blisko 20 lat później, „Samorząd Terytorialny” 2022, nr 9.

Piątek W., Skoczylas A., Komentarz do art. 15, [w:] Konstytucja RP. Komentarz, t. 1: Art. 1–86, red. L. Bosek, M. Safjan, Warszawa 2016.

Piątek W., Skoczylas A., Komentarz do art. 16, [w:] Konstytucja RP. Komentarz, t. 1: Art. 1–86, red. L. Bosek, M. Safjan, Warszawa 2016.

Podkowik J., Charakter i skutki prawne wyroków stwierdzających niekonstytucyjność pominięcia prawodawczego, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2017, nr 2(71).

Polinceusz M., Ograniczenie samodzielności samorządu terytorialnego w stanach nadzwyczajnych – wybrane problemy, „Humanities and Social Sciences” 2013, vol. 20(4), DOI: https://doi.org/10.7862/rz.2013.hss.50.

Pytlak M., Samodzielność finansowa gmin w Polsce – podstawy prawne i ograniczenia, „Gospodarka i Finanse” 2017.

Ślemp B., O (nie)wykonaniu orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego dotyczącego mechanizmu wyrównania poziomego dochodów jednostek samorządu terytorialnego – analiza konstytucyjna, „Finanse Komunalne” 2019, nr 4.

Tuleja P., Komentarz do art. 34, [w:] P. Czarny, M. Florczak-Wątor, B. Naleziński, P. Radziewicz, P. Tuleja, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2021.

Wąsowska A., Czy faktycznie mamy do czynienia z nowymi uprawnieniami kontrolnymi radnych samorządowych?, „Przegląd Prawa Administracyjnego” 2020, vol. 3, DOI: https://doi.org/10.17951/ppa.2020.3.201-219.

Zachariasz I., Prawo do samorządu terytorialnego – prawo wspólnot samorządowych, „Samorząd Terytorialny” 2018, nr 10.

Zubik M., Pomocniczość. Zasada ustrojowa sprawiedliwej struktury społecznej oraz granica oczekiwań realizacji polityk państwa w rozstrzygnięciach Trybunału Konstytucyjnego, [w:] Minikomentarz dla makroprofesora. Księga jubileuszowa Profesora Leszka Garlickiego, red. M. Zubik, Warszawa 2017.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ppa.2021.4.63-80
Date of publication: 2022-11-14 11:26:21
Date of submission: 2022-08-12 23:14:12


Statistics


Total abstract view - 307
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 143

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.