Hide
Show all
Email this article The Concept of a “Criminal Case” in the Jurisprudence of the Polish Constitutional Tribunal against the Background of the Case Law of the European Court of Human Rights
Abstract
The subject of the study is the notion of a criminal case in Polish criminal law against the background of the jurisprudence of the European Court of Human Rights (ECtHR). The article seeks to analyse the case law of the ECtHR and the Polish Constitutional Tribunal (PCT) with regard to the interpretation of the concept of a “criminal case”. The aim is to examine whether the ECtHR and the PCT apply similar criteria and whether the ECtHR case law influences the practice of the PCT. The article uses the formal-dogmatic method. The concepts of crime, misdemeanour and administrative tort are analysed in the context of the Engel standard and its influence on the understanding of the case in the jurisprudence of the PCT, in the historical and normative context. The answer to the question whether the PCT applies criteria similar to those developed in the case law of the ECtHR is affirmative, which means that the standard developed in this respect in the case law of both courts is similar. The article is of scientific and synthesizing character. The presented problems have an international scope. The article may have cognitive value for both science and practice.
Keywords
Full Text:
PDFReferences
LITERATURE
Andrijauskaitė A., Exploring the Penumbra of Punishment under the ECHR, “New Journal of European Criminal Law” 2019, vol. 10(4).
Ansems L., Loeve C., Targeted Financial Sanctions: Criminal in Nature? An Analysis of the Case Law of the ECtHR and the CJEU on the Nature of Targeted Financial Sanctions, “European Criminal Law Review” 2016, vol. 6(1), DOI: https://doi.org/10.5771/2193-5505-2016-1-60.
Błachnio-Parzych A., The Nature of Responsibility of an Undertaking in Antitrust Proceedings and the Concept of “Criminal Charge” in the Jurisprudence of the European Court of Human Rights, “Yearbook of Antitrust and Regulatory Studies” 2012, vol. 5(6).
Błachnio-Parzych A., Zbieg odpowiedzialności karnej i administracyjno-karnej jako zbieg reżimów odpowiedzialności represyjnej, Warszawa 2016.
Błachucki M., Wstęp, [in:] Administracyjne kary pieniężne w demokratycznym państwie prawa, ed. M. Błachucki, Warszawa 2015.
Bojarski T., Polskie prawo wykroczeń. Zarys wykładu, Warszawa 2009.
Caeiro P., The Influence of the EU on the “Blurring” between Administrative and Criminal Law, [in:] Do Labels Still Matter? Blurring Boundaries between Administrative and Criminal Law: The Influence of the EU, eds. F. Galli, A. Weyembergh, Brussels 2014.
Cieślak M., Polskie prawo karne, Warszawa 1990.
Coffey C., An Interpretative Analysis of the European ne bis in idem Principle through the Lens of ECHR, CFR and CISA Provisions: Are Three Streams Flowing in the Same Channel?, “New Journal of European Criminal Law” 2023, vol. 14(3), DOI: https://doi.org/10.1177/20322844231160246.
Danecka D., Konwersja odpowiedzialności karnej w administracyjną w prawie polskim, Warszawa 2018.
Daniluk P., Idealny zbieg wykroczenia z przestępstwem, [in:] Aktualne problemy konstytucyjne w świetle wniosków, pytań prawnych i skarg konstytucyjnych do Trybunału Konstytucyjnego 2010–2012, eds. P. Daniluk, M. Laskowska, Warszawa 2013.
Daniluk P., Zbieg odpowiedzialności represyjnej za nieopłacenie składek na ubezpieczenia społeczne, [in:] Aktualne problemy konstytucyjne w świetle wniosków, pytań prawnych i skarg konstytucyjnych do Trybunału Konstytucyjnego, eds. P. Daniluk, P. Radziewicz, Warszawa 2010.
Daniluk P., Zbieg odpowiedzialności represyjnej za ten sam czyn wypełniający znamiona wykroczenia i przestępstwa, [in:] Aktualne problemy konstytucyjne w świetle wniosków, pytań prawnych i skarg konstytucyjnych do Trybunału Konstytucyjnego 2010–2012, eds. P. Daniluk, M. Laskowska, Warszawa 2013.
Dijk P. van, [in:] Theory and Practice of the European Convention on Human Rights, eds. P. van Dijk, F. van Hoof, A. van Rijn, L. Zwaak, Antwerp–Oxford 2006.
Górski M., Odpowiedzialność administracyjna w ochronie środowiska. Zagadnienia podstawowe, Poznań 2007.
Gubiński A., W kwestii rozgraniczenia niektórych kategorii wykroczeń i przestępstw, “Państwo i Prawo” 1972, no. 2.
Guran M., Short Considerations on the Scope of the Right to a Fair Trial Provided by Art. 6 of the ECHR – the Concept of “Criminal Charge”, “Law Review” 2019, vol. 2(157).
Heine G., Unterschiedung zwischen Straftaten und Ordnungswidrigkeiten, “Jurisprudencija” 1999, vol. 12.
Hofmański P., Wróbel A., Komentarz do art. 6, [in:] Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Komentarz, ed. L. Garlicki, vol. 1, Legalis 2019.
Kardas P., Konstrukcja idealnego zbiegu przestępstw a konstytucyjna i konwencyjna zasada ne bis in idem. Rozważania o konstytucyjnych granicach władzy ustawodawczej, “Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2010, no. 4.
Kardas P., Problem reakcji na tzw. czyny przepołowione w świetle ciągłości popełnienia przestępstwa, konstrukcji idealnego zbiegu czynów karalnych oraz zasady ne bis in idem, “Prokuratura i Prawo” 2018, no. 3.
Kardas P., Zbieg przepisów ustawy w prawie karnym. Analiza teoretyczna, Warszawa 2011.
Kardas P., Sławiński M., Przenikanie się odpowiedzialności wykroczeniowej i administracyjnej – problem podwójnego karania, [in:] Węzłowe problemy prawa wykroczeń – czy potrzebna jest reforma?, eds. M. Kolendowska-Matejczuk, V. Vachev, Warszawa 2016.
Kierska M., Marek T., Zasada ne bis in idem w kontekście orzecznictwa ETPC, “Monitor Prawniczy” 2015, no. 21.
Kłopocka-Jasińska M., Pojęcie sprawy w świetle art. 6 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, “Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2016, no. 3, DOI: https://doi.org/10.15804/ppk.2016.03.13.
Kmieciak Z., Charakter prawny orzeczeń w sprawach o naruszenie dyscypliny budżetowej a koncepcja sankcji administracyjnej, “Glosa” 1997, no. 11.
Kozioł T., Administrative Pecuniary Penalty in the Light of Amendments to the Administrative Procedure, “Toruń Business Review” 2016, vol. 15(4).
Król-Bogomilska M., Kary pieniężne w prawie antymonopolowym, Warszawa 2001.
Król-Bogomilska M., Z problematyki zbiegu odpowiedzialności karnej i administracyjnej – w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, [in:] Wina i kara. Księga pamięci Profesor Genowefy Rejman, eds. M. Płatek, M. Dziewanowska, Warszawa 2012.
Kruk E., Sankcja administracyjna, Lublin 2013.
Kruk E., Zbieg odpowiedzialności administracyjnej i karnej, “Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2011, no. 4.
Kulik M., [in:] Kodeks wykroczeń. Komentarz, ed. P. Daniluk, Warszawa 2018.
Kulik M., [in:] Reforma prawa wykroczeń, ed. P. Daniluk, vol. 2, Warszawa 2020.
Kulik M., Kilka uwag o potencjalnym wpływie regulacji w zakresie prawnokarnej ochrony środowiska na polskie prawo karne (na przykładzie Dyrektywy Parlamentu Europejskiego 2008/99/WE z 19 XI 2008 r.), [in:] Człowiek, społeczeństwo i państwo z perspektywy nauk kryminologicznych. Księga jubileuszowa Profesora Emila W. Pływaczewskiego, eds. E. Guzik-Makaruk, K. Laskowska, W. Filipkowski, Warszawa 2023.
Kulik M., Błotnicki M., Petty Offences in Poland between Criminal Law and Administrative Law, “Croatian and Comparative Public Administration” 2021, vol. 21(3), DOI: https://doi.org/10.31297/hkju.21.3.4.
Łysko M., Prace nad kodyfikacją materialnego prawa wykroczeń w Polsce Ludowej (1960–1971), Białystok 2016.
Marek A., Prawo wykroczeń (materialne i procesowe), Warszawa 2002.
Marek A., Zbieg przestępstw i wykroczeń, “Nowe Prawo” 1970, no. 9.
Mozgawa M., Kulik M., Wybrane zagadnienia z zakresu wzajemnego stosunku odpowiedzialności karnej i administracyjnej, “Ius Novum” 2016, no. 3.
Nita B., Zakaz podwójnego karania w ujęciu konstytucyjnym, “Zagadnienia Sądownictwa Konstytucyjnego” 2011, no. 2.
Nowak C., Prawo do rzetelnego procesu sądowego w świetle EKPC i orzecznictwa ETC, [in:] Rzetelny proces karny w orzecznictwie sądów polskich i międzynarodowych, ed. P. Wiliński, Kraków 2006.
Nowak P., Zbieg sankcji penalnej z sankcją administracyjną – de lege lata i postulaty de lege ferenda, “Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2012, no. 2.
Nowicki M.A., Wokół Konwencji Europejskiej. Krótki komentarz do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, Kraków 2006.
Oczkowski T., Delikty administracyjne jako szczególna forma represji publicznej. Próba określenia coraz większego znaczenia sankcji administracyjnych, [in:] Teoretyczne i praktyczne problemy współczesnego prawa karnego, eds. T. Bojarski, A. Michalska-Warias, I. Nowikowski, K. Nazar-Gutowska, J. Piórkowska-Flieger, D. Firkowski, Lublin 2011.
Radecki W., [in:] Reforma prawa wykroczeń, ed. P. Daniluk, vol. 1, Warszawa 2019.
Radecki W., Dezintegracja polskiego prawa penalnego, “Prokuratura i Prawo” 2014, no. 9.
Radecki W., Kilka uwag o zastępowaniu odpowiedzialności karnej odpowiedzialnością administracyjną, [in:] Współczesne problemy nauk penalnych. Zagadnienia wybrane, ed. M. Bojarski, Wrocław 1994.
Radecki W., Normatywne ujęcie wykroczenia, “Prokuratura i Prawo” 2003, no. 2.
Raglewski J., Kilka uwag o specyficznych mechanizmach redukcyjnych kar w prawie karnym skarbowym i prawie wykroczeń, [in:] Zagadnienia teorii i nauczania prawa karnego. Kara łączna. Księga jubileuszowa Profesor Marii Szewczyk, eds. W. Górowski, P. Kardas, T. Sroka, W. Wróbel, Warszawa 2013.
Rogalski M., Przesłanka powagi rzeczy osądzonej w procesie karnym, Kraków 2005.
Roth R., Concluding Remarks, [in:] Do Labels Still Matter? Blurring Boundaries between Administrative and Criminal Law: The Influence of the EU, eds. F. Galli, A. Weyembergh, Brussels 2014.
Skupiński J., Odpowiedzialność podmiotów zbiorowych na tle polskiej ustawy z dnia 28 października 2002 r. (próba zarysu problematyki), [in:] Aktualne problemy prawa i procesu karnego. Księga ofiarowana profesorowi Janowi Grajewskiemu, ed. M. Płachta, Gdańsk 2003.
Skupiński J., Szumski J., Problemy kodyfikacji prawa wykroczeń, “Państwo i Prawo” 1998, no. 9–10.
Stahl M., Sankcje administracyjne – problemy węzłowe, [in:] Sankcje administracyjne – blaski i cienie, eds. M. Stahl, R. Lewicka, M. Lewicki, Warszawa 2011.
Staniszewska L., Materialne i proceduralne zasady stosowane przy wymierzaniu administracyjnych kar pieniężnych, [in:] Administracyjne kary pieniężne w demokratycznym państwie prawa, ed. M. Błachucki, Warszawa 2015.
Stankiewicz R., Regulacja administracyjnych kar pieniężnych w Kodeksie postępowania administracyjnego po nowelizacji, “Radca Prawny. Zeszyty Naukowe” 2017, no. 2.
Steppa W., Zasada ne bis in idem a idealny zbieg przestępstwa i wykroczenia, “Prokuratura i Prawo” 2016, no. 5.
Szumiło-Kulczycka D., Prawo administracyjno-karne, Kraków 2004.
Szwarc M., Łączne zastosowanie sankcji administracyjnych i karnych w świetle zasady ne bis in idem (uwagi na tle orzecznictwa ETPC), “Państwo i Prawo” 2017, no. 12.
Theilen J.T., European Consensus between Strategy and Principle: The Uses of Vertically Comparative Legal Reasoning in Regional Human Rights Adjudication, Baden-Baden 2021, DOI: https://doi.org/10.5771/9783748925095.
Vachev V., Racjonalizacja prawa wykroczeń – potrzebna jest reforma, [in:] Węzłowe problemy prawa wykroczeń – czy potrzebna jest reforma?, eds. M. Kolendowska-Matejczuk, V. Vachev, Warszawa 2016.
Waltoś S., Kolizja postępowania karnego i karno-administracyjnego, “Palestra” 1961, no. 12.
Waltoś S., Konsekwencje prawne zbiegu znamion przestępstwa i wykroczenia w czynie społecznie niebezpiecznym, “Państwo i Prawo” 1970, no. 11.
Weyembergh A., Introduction, [in:] Do Labels Still Matter? Blurring Boundaries between Administrative and Criminal Law. The Influence of the EU, eds. F. Galli, A. Weyembergh, Brussels 2014.
Wierzbowski M., Problem kar administracyjnych w demokratycznym państwie prawnym, [in:] Państwo prawa i prawo karne. Księga jubileuszowa Profesora Andrzeja Zolla, eds. P. Kardas, T. Sroka, W. Wróbel, vol. 1, Warszawa 2012.
Witkowska K., Idealny zbieg czynów karalnych w Kodeksie wykroczeń a zasada ne bis in idem, “Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2012, no. 2.
Wróbel W., Zakaz podwójnej karalności i zasada ne bis in idem w obszarze przestępstw, wykroczeń oraz deliktów administracyjnych – wybrane zagadnienia, [in:] Zagadnienia prawa dowodowego, eds. J. Godyń, M. Hudzik, L.K. Paprzycki, Warszawa 2011.
Wróblewski A., Wina w odpowiedzialności administracyjnej w aspekcie prawa do sądu w rozumieniu art. 6 EKPCz na przykładzie administracyjnych kar pieniężnych, “Problemy Współczesnego Prawa Międzynarodowego, Europejskiego i Porównawczego” 2022, vol. 20.
Zientara A., Odpowiedzialność karna i administracyjna za udział w zmowie przetargowej – możliwość podwójnego ukarania, [in:] Administracyjne kary pieniężne w demokratycznym państwie prawa, ed. M. Błachucki, Warszawa 2015.
Żółtek S., Prawo karne gospodarcze w aspekcie zasady subsydiarności, Warszawa 2009.
LEGAL ACTS
Act of 24 August 2001 – Code of Procedure for Petty Offences (consolidated text, Journal of Laws 2022, item 1124, as amended).
Act of 1 September 2001 on road transport (Journal of Laws 2001, no. 125, item 1371).
Act of 22 June 2017 amending the Act on the protection of monuments and care of monuments and certain other acts (Journal of Laws 2017, item 1595).
Decree of 28 January 1953 on ensuring rational and economical use of electrical and thermal energy (Journal of Laws 1953, no. 9, item 26).
Recommendation No. R (91) 1 of the Committee of Ministers to Member States on administrative sanctions, adopted by the Committee of Ministers on 13 February 1991 at the 452nd meeting of the Ministers’ Deputies.
Regulation of the President of the Republic of Poland of 11 July 1932 – Infractions Law (Journal of Laws 1932, no. 60, item 572, as amended).
CASE LAW
A. and B. v. Norway [GC], nos. 24130/11 and 29758/11, 15 November 2016.
Adolf v. Austria, 26 March 1982, series A, no. 49.
Bendenoun v. France, 24 February 1994, Series A, no. 284.
Blokhin v. Russia [GC], no. 47152/06, 23 March 2016.
Brown v. the United Kingdom (dec.), no. 38644/97, 24 November 1998.
Campbell and Fell v. the United Kingdom, 28 June 1984, Series A, no. 80.
Demicoli v. Malta, 27 August 1991, Series A, no. 210.
Engel and Others v. the Netherlands, 8 June 1976, Series A, no. 22.
Escoubet v. Belgium, no. 26780/95.
Gestur Jónsson and Ragnar Halldór Hall v. Iceland [GC], nos. 68273/14 and 68271/14, 22 December 2020.
Glantz v. Finland, no. 37394/11, ECtHR, 20 May 2014.
Haarvig v. Norway, no. 11187/05.
Jussila v. Finland [GC], no. 73053/01, ECtHR, 2006-XIV.
Lauko v. Slovakia, 2 September 1998, Reports of Judgments and Decisions 1998-VI.
Malige v. France, 23 September 1998, Reports of Judgments and Decisions 1998-VII.
Matyjek v. Poland, no. 38184/03, 24 April 2007.
Öztürk v. Germany, 21 February 1984, Series A, no. 73.
Produkcija Plus Storitveno podjetje d.o.o. v. Slovenia, no. 47072/15, 23 October 2018.
Sergey Zolotukhin v. Russia [GC], no. 14939/03, ECtHR, 2009.
Société Oxygène Plus v. France (dec.), no. 76959/11, 17 May 2016.
Storbråten v. Norway (dec.), no. 12277/04, 11 February 2007.
Weber v. Switzerland, 22 May 1990, no. 11034/84.
Žaja v. Croatia, no. 37462/09, 4 October 2016.
Judgment of the PCT of 29 April 1998, K 17/97, OTK 1998, no. 3, item 30.
Judgment of the PCT of 4 September 2007, P 43/06, OTK-A 2007, no. 8, item 95.
Judgment of the PCT of 15 April 2008, P 26/06, OTK-A 2008, no. 3, item 42.
Judgment of the PCT of 18 November 2010, P 29/09, OTK-A 2010, no. 9, item 104.
Judgment of the PCT of 21 October 2015, P 32/12, Journal of Laws 2015, item 1742.
Judgment of the PCT of 11 October 2016, K 24/15, OTK-A 2016, item 77.
Judgment of the PCT of 1 December 2016, K 45/14, Journal of Laws 2016, item 220.
Judgment of the PCT of 20 June 2017, P 124/15, Journal of Laws 2017, item 1214.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2024.33.5.155-178
Date of publication: 2024-12-31 10:51:50
Date of submission: 2024-03-01 22:49:30
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Copyright (c) 2024 Marek Kulik, Aleksandra Nowosad
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.