Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail Instytucja naczelnika okręgu celnego w Królestwie Polskim na początku lat 50. XIX w.
Streszczenie w języku polskim
Kwestia funkcjonowania naczelników okręgów celnych w Królestwie Polskim na początku lat 50. XIX w. jak dotąd nie cieszyła się zbytnio zainteresowaniem wśród klasycznych historyków i historyków ustroju administracyjnego. Stanowisko naczelnika okręgu celnego należało do najważniejszych etatów istniejących w administracji celnej na terenie Imperium Rosyjskiego. Urzędnicy zatrudnieni na tym etacie pełnili funkcję nadzorczą w stosunku do urzędów i struktur straży granicznej działających na granicy monarchii Romanowów. Naczelnik okręgu celnego wykonywał wszystkie zarządzenia Departamentu Handlu Zewnętrznego Ministerstwa Finansów, jak również przesyłane z innych centralnych organów administracyjnych ówczesnej Rosji. Na podstawie źródeł archiwalnych i drukowanych dokonano analizy zakresu kompetencji naczelników okręgów celnych wprowadzonych na terenie Królestwa Polskiego w styczniu 1851 r. Ich prawa i obowiązki, chociaż zostały określone przez odrębną ustawę celną opracowaną dla Królestwa Polskiego, były tożsame z kompetencjami analogicznych urzędników działających w innych częściach Imperium Rosyjskiego. Uzyskane wyniki badań znacznie poszerzają wiedzę o funkcjonowaniu rosyjskich struktur administracyjnych w drugiej połowie XIX w. na terenie Królestwa Polskiego, jednej z prowincji ówczesnej monarchii absolutnej Romanowów.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
ARCHIVAL SOURCES
Latvijas Valsts Vēstures Arhīvs, fonds 545, apraksts 2, lieta 61.
Latvijas Valsts Vēstures Arhīvs, fonds 545, apraksts 2, lieta 77.
Latvijas Valsts Vēstures Arhīvs, fonds 545, apraksts 2, lieta 81.
Rossiyskiy Gosudarstvennyy Istoricheskiy Arkhiv, fond 19, opis 3, delo 181.
Rossiyskiy Gosudarstvennyy Istoricheskiy Arkhiv, fond 19, opis 3, delo 956.
Rossiyskiy Gosudarstvennyy Istoricheskiy Arkhiv, fond 19, opis 4, delo 9.
Rossiyskiy Gosudarstvennyy Istoricheskiy Arkhiv, fond 19, opis 4, delo 74.
Rossiyskiy Gosudarstvennyy Istoricheskiy Arkhiv, fond 21, opis 11, delo 237.
Rossiyskiy Gosudarstvennyy Istoricheskiy Arkhiv, fond 1152, opis 1, 1811 god, delo 42.
Rossiyskiy Gosudarstvennyy Istoricheskiy Arkhiv, fond 1152, opis 1, 1819 god, delo 88.
LITERATURE
Buchek E., O polozhenii sluzhashchikh tamozhennykh organovpo Tamozhennomu ustavu 1850 g. dlya Тsarstva Polskogo (1850–1868 gg.), “Leningradskiy yuridicheskiy zhurnal” 2016, vol. 46(4).
Buchek E., Pravila vzimaniya poshlin po obshchemu tamozhennomu tarifu po yevropeyskoy torgovle Rossiyskoy imperii i tsarstva Polskogo 1850 g. (1850–1857 gg.), “Leningradskiy yuridicheskiy zhurnal” 2016, vol. 46(4).
Chwalba A., Polacy w służbie Moskali, Warszawa 1999.
Demidowicz T., Rada Ogólna Budownictwa, Miernictwa, Dróg i Spławów – najwyższe kolegium techniczne Królestwa Polskiego 1817–1867, “Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 1992, vol. 37(2).
Demidowicz T., Statut Organiczny Królestwa Polskiego w latach 1832–1856, “Czasopismo Prawno-Historyczne” 2010, vol. 62(1).
Gorizontow L., System zarządzania Królestwem Polskim w latach trzydziestych–pięćdziesiątych XIX wieku, “Przegląd Historyczny” 1985, vol. 76(4).
Górak A., Latawiec K., Rosyjska administracja specjalna w Królestwie Polskim 1839–1918, Lublin 2015.
Kołodziejczyk R., Miasta, mieszczaństwo, burżuazja w Polsce w XIX w. Szkice i rozprawy historyczne, Warszawa 1979.
Krawczak C., Prawo budowlane na ziemiach polskich od połowy XVIII wieku do 1939 roku, Poznań 1975.
Latawiec K., Personnel policy of the Foreign Trade Department of the Ministry of Finance in the Kingdom of Poland in the years 1850–1862, “Historia i Świat” 2021, vol. 10, DOI: https://doi.org/10.34739/his.2021.10.13.
Latawiec K., Rosyjska straż graniczna w Królestwie Polskim w latach 1851–1914, Lublin 2014.
Latawiec K., Górak A., Legieć J., Bogdanow S., Naczelnicy organów rosyjskiej administracji specjalnej w Królestwie Polskim w latach 1839–1918. Słownik biograficzny, vol. 2: Ministerstwo Finansów, Lublin 2016.
Lyatavets K., Tamozhennyye uchrezhdeniya v Tsarstve Polskom v 50–60 gg. XIX veka, [in:] Istoriya torhivli, podatkiv ta myta. Zbirnyk naukovykh prats’, ed. O.O. Dyachok, Dnipropetrovsk 2007.
Lyatavets K.E., Upravleniye delami Pogranichnoy strazhi v Tsarstve Polskom v 1851–1864 gg., [in:] Regionalnoye upravleniye i problema effektivnosti vlasti v Rossii (XVIII – nachalo XXI veka), eds. Ye.V. Godovova, S.V. Lyubichankovskiy, Orenburg 2012.
Mażewski L., Namiestnik Królestwa Polskiego 1815–1874. Model prawny a praktyka ustrojowopolityczna, Radzymin 2015.
Pravilova Ye., Finansy imperii. Den’gi i vlast’ v politike Rossii na natsional’nykh okrainakh. 1801–1917, Moskva 2006.
Radayde D.S., Razvitiye tamozhennoy sistemy Rossii po yevropeyskoy granitse v 1811–1819 gg., “Uchenyye zapiski Tavricheskogo natsionalnogo universiteta im. V.I. Vernadskogo. Yuridicheskiye nauki” 2012, vol. 25(2).
Radziszewski H., Zniesienie linii celnej pomiędzy Królestwem Polskiem a Cesarstwem Rosyjskiem w roku 1850, “Biblioteka Warszawska” 1907, vol. 266(796).
Smyk G., Administracja publiczna Królestwa Polskiego w latach 1864–1915, Lublin 2011.
Smyk G., An Attitude of Polish Society Towards Russian Bureaucracy in the Kingdom of Poland after the January Uprising, “Studia Iuridica Lublinensia” 2021, vol. 30(1), DOI: https://doi.org/10.17951/sil.2021.30.1.289-305.
Tekely W.P., Polityczne i ekonomiczne przesłanki zniesienia granicy celnej pomiędzy Królestwem Polskim a Cesarstwem Rosyjskim, [in:] Studia z historii państwa, prawa i idei. Prace dedykowane profesorowi Janowi Malarczykowi, eds. A. Korobowicz, H. Olszewski, Lublin 1997.
Tekely W.P., Rozmieszczenie komór celnych w Królestwie Polskim po zniesieniu granicy celnej pomiędzy Królestwem Polskim a Cesarstwem Rosyjskim, [in:] Z historii państwa, prawa, miast i Polonii. Prace ofiarowane profesorowi Władysławowi Ćwikowi w czterdziestolecie pracy twórczej, eds. J. Ciągwa, T. Opas, Rzeszów 1998.
Tekely W.P., Stanowisko Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu w sprawie zniesienia granicy celnej pomiędzy Królestwem Polskim a Cesarstwem Rosyjskim, [in:] Przez tysiąclecia. Państwo – prawo – jednostka, eds. A. Lityński, M. Mikołajczyk, vol. 1, Katowice 2001.
Tekely W.P., Zniesienie granicy celnej pomiędzy Królestwem Polskim a Cesarstwem Rosyjskim – skutki dla Skarbu Królestwa (zarys problematyki), [in:] Podstawy materialne państwa. Zagadnienia prawno-historyczne, eds. D. Bogacz, M. Tkaczuk, Szczecin 2006.
LEGAL ACTS
“Dziennik Urzędowy Guberni Warszawskiej” 1851, no. 16.
“Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego” 1831, no. 9.
Polnoye Sobraniye Zakonov Rossiyskoy Imperii, s 1649 goda, vol. 31, 1810–1811, Sankt Peterburg 1830.
Polnoye Sobraniye Zakonov Rossiyskoy Imperii, s 1649 goda, vol. 32, 1812–1815, Sankt Peterburg 1830.
Polnoye Sobraniye Zakonov Rossiyskoy Imperii, s 1649 goda, vol. 34, 1817, Sankt Peterburg 1830.
Polnoye Sobraniye Zakonov Rossiyskoy Imperii, s 1649 goda, vol. 36, 1819, Sankt Peterburg 1830.
Polnoye Sobraniye Zakonov Rossiyskoy Imperii, s 1649 goda, vol. 40, 1825, Sankt Peterburg 1830.
Polnoye Sobraniye Zakonov Rossiyskoy Imperii, sobraniye II, vol. 2, 1827, Sankt Peterburg 1830.
Polnoye Sobraniye Zakonov Rossiyskoy Imperii, sobraniye II, vol. 11, otdeleniye vtoroye, 1836, Sankt Peterburg 1837.
Polnoye Sobraniye Zakonov Rossiyskoy Imperii, sobraniye II, vol. 25, otdeleniye vtoroye, 1850, Sankt Peterburg 1851.
Polnoye Sobraniye Zakonov Rossiyskoy Imperii, sobraniye II, vol. 26, otdeleniye pervoye, 1851, Sankt Peterburg 1852.
Polnoye Sobraniye Zakonov Rossiyskoy Imperii, sobraniye II, vol. 27, otdeleniye pervoye, 1852, Sankt Peterburg 1853.
Polnoye Sobraniye Zakonov Rossiyskoy Imperii, sobraniye II, vol. 29, otdeleniye pervoye, 1854, Sankt Peterburg 1855.
Stat’i K Shestomu Tomu Svoda, [in:] Prodolzheniye Svoda Zakonov Rossiyskoy Imperii, izdaniya 1842 goda, vol. 10: S 1 Iyulya po 31 Dekabrya 1847 goda, Sankt Peterburg 1848.
Svod Zakonov Rossiyskoy Imperii, Svod uchrezhdeniy gosudarstvennykh i gubernskikh, chast’tretiya. Ustavy o sluzhbe grazhdanskoy, Sankt Peterburg 1842.
Svod Zakonov Rossiyskoy Imperii, Svod uchrezhdeniy i ustavov tamozhennykh, vol. 6, Sankt Peterburg 1857.
Svod Zakonov Rossiyskoy Imperii, Ustavy Kazennogo Upravleniya, chast’ vtoraya, Sankt Peterburg 1832.
Ustawa celna dla Królestwa Polskiego, Warszawa 1851.
Zbiór przepisów administracyjnych Królestwa Polskiego. Wydział Spraw Wewnętrznych, part 1: Gospodarstwo miejskie, vol. 2, Warszawa 1866.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2022.31.2.145-167
Data publikacji: 2022-06-22 09:37:24
Data złożenia artykułu: 2021-11-18 20:18:08
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2022 Krzysztof Latawiec
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.