Wykorzystanie algorytmów do wspomagania sądowego procesu decyzyjnego w sprawach karnych, ze specjalnym uwzględnieniem decyzji procesowych

Krisztina Karsai

Streszczenie w języku polskim


W artykule skoncentrowano się na porównaniu inteligencji ludzkiej oraz sztucznej inteligencji w procesie podejmowania decyzji prawnych w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości karnej poprzez omówienie ograniczeń i potencjału sztucznej inteligencji na rozmaitych etapach postępowania. Wprawdzie sztuczna inteligencja jest w stanie oceniać niektóre aspekty takich procedur, lecz jej wykorzystanie nadal jest wąskie i nie może ona zastąpić zniuansowanej oceny i kontekstowego rozumienia zapewnianego przez ludzi podejmujących decyzje. Jako takie niektóre z omawianych zagadnień obejmują omówienie domen, w których sztuczna inteligencja mogłaby wspierać niektóre czynności w procesach decyzyjnych w wymiarze sprawiedliwości karnej, takie jak wskazywanie znamion czynu zabronionego poprzez wzorce statystyczne, badanie zgodności dokumentów sądowych z przepisami oraz ewentualnie pomoc przy rutynowych decyzjach. Ponadto wskazano ograniczenia sztucznej inteligencji, podkreślając jej braki w zakresie rozumienia kontekstu, znaczenia i przyczynowości, które to elementy mają kluczową wagę dla wykładni prawa. Omówiono także wyzwania stawiane przez dylematy etyczne i filozoficzne dotyczące włączenia sztucznej inteligencji do systemu wymiaru sprawiedliwości, sugerując, że o ile mogłaby pomóc w niektórych konkretnych zadaniach, o tyle fundamentalne aspekty prawniczego procesu decyzyjnego zakorzenione w wielowiekowych aksjomatach, jak zindywidualizowane wyroki oraz uwzględnienie takich wartości ludzkich jak uczciwość i sprawiedliwość, pozostają poza zasięgiem obecnych systemów sztucznej inteligencji. W podsumowaniu zawarto rozważania na temat debat toczonych obecnie w Unii Europejskiej dotyczących stosowania sztucznej inteligencji, zwłaszcza przepisów prawnych w zakresie etycznego wykorzystania w systemach prawnych, podkreślając potrzebę ściślejszych zasad i nadzoru dla zapewnienia odpowiedzialności i zapobiegania ewentualnym nadużyciom technologii sztucznej inteligencji.


Słowa kluczowe


digitalizacja; wymiar sprawiedliwości karnej; decydowanie algorytmiczne; faza procesowa

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


LITERATURE

Ambos K. (ed.), Strafzumessung, Angloamerikanische und deutsche Einblicke, Göttingen 2020.

Ashley K., A Brief History of Changing Roles of Case Prediction in AI and Law, “Law in Context” 2019, vol. 36.

Bandes S., Blumenthal J.A., Emotion and the Law, “Annual Review of Law and Social Science” 2012, vol. 8(1), DOI: https://doi.org/10.1146/annurev-lawsocsci-102811-173825.

Bell E., An Introduction to Judicial Fact-Finding, “Commonwealth Law Bulletin” 2013, vol. 39(3), DOI: https://doi.org/10.1080/03050718.2013.815119.

Bowman F.O., The Failure of the Federal Sentencing Guidelines: A Structural Analysis, “Columbia Law Review” 2005, vol. 105(4).

Capurso T.J., How Judges Judge: Theories on Judicial Decision Making, “University of Baltimore Law Forum”1998, vol. 27(1).

Coglianse C., Lehr D., Regulating by Robot: Administrative Decision Making in the Machine-Learning Era, “The Georgetown Law Journal” 2017, vol. 105.

Collingridge D., The Social Control of Technology, New York 1980.

Deroy A., Ghosh K., Ghosh S., How Ready Are Pre-trained Abstractive Models and LLMs for Legal Case Judgement Summarization?, 2023, DOI: https://doi.org/10.48550/arXiv.2306.01248.

Fantoly Zs., Herke Cs., A mesterséges intelligencia a hatékonyabb büntetőeljárás szolgálatában, “Magyar Jog” 2023, vol. 48(4).

Fantoly Zs., Herke Cs., Szabó B., The Role of AI-based Systems in Negotiated Proceedings, “e-Revue Internationale de Droit Pénal” 2023, vol. 7(18).

Franssen V., Berrendorf A., The Use of AI Tools in Criminal Courts: Justice Done and Seen to Be Done?, “Revue Internationale de Droit Pénal” 2021, vol. 92(1).

Freiberg A., Post-Adversarial and Post-Inquisitorial Justice: Transcending Traditional Penological Paradigms, “European Journal of Criminology” 2011, vol. 8(1), DOI: https://doi.org/10.1177/1477370810385434.

Gless S., Wohlers W., Subsumtionsautomat 2.0 – Künstliche Intelligenz statt menschlicher Richter?, [in:] Festschrift für Urs Kindhäuser zum 70. Geburtstag, eds. M. Böse, K.H. Schumann, F. Toepel, Baden-Baden 2019.

Golla S., In Würde vor Ampel und Algorithmus – Verfassungsrecht im technologischen Wandel, [in:] Verfassungen – ihre Rolle im Wandel der Zeit: 59. Assistententagung Öffentliches Recht, eds. P.B. Donath et al., Frankfurt am Main 2019.

Górski M., Why a Human Court? On the Right to a Human Judge in the Context of the Fair Trial Principle, “Eucrim” 2023, no. 1, DOI: https://doi.org/10.30709/eucrim-2023-008.

Hardyns W., Rummens A., Predictive Policing as a New Tool for Law Enforcement? Recent Developments and Challenges, “European Journal on Criminal Policy and Research” 2018, vol. 24, DOI: https://doi.org/10.1007/s10610-017-9361-2.

Hunt I., Mostyn J., Probability Reasoning in Judicial Fact-Finding, “The International Journal of Evidence & Proof” 2019, vol. 24(1), DOI: https://doi.org/10.1177/1365712719875753.

Jiang C., Yang X., Legal Syllogism Prompting: Teaching Large Language Models for Legal Judgment Prediction, 2023, DOI: https://doi.org/10.48550/arXiv.2307.08321.

Karsai K., Algorithmic Decisions within the Criminal Justice Ecosystem and Their Problem Matrix, “Revue Internationale de Droit Pénal” 2021, vol. 92(1).

Miró-Llinares F., Predictive Policing: Utopia or Dystopia? On Attitudes Towards the Use of Big Data Algorithms for Law Enforcement, “Revista de Internet, Derecho y Politica” 2020, no. 30.

Nink D., Justiz und Algorithmen, Berlin 2021, DOI: https://doi.org/10.3790/978-3-428-58106-1.

Peršak N., Automated Justice and Its Limits: Irreplaceable Human(e) Dimensions of Criminal Justice, “Revue Internationale de Droit Pénal” 2021, vol. 92(1).

Peršak N., Beyond Public Punitiveness: The Role of Emotions in Criminal Law Policy, “International Journal of Law, Crime and Justice” 2019, vol. 57, DOI: https://doi.org/10.1016/j.ijlcj.2019.02.001.

Prem E., Principles of Digital Humanism: A Critical Post-Humanist View, “Journal of Responsible Technology” 2024, vol. 17, DOI: https://doi.org/10.1016/j.jrt.2024.100075.

Preuß T., Digitalisierung im Strafverfahren, “Juristenzeitung” 2023, vol. 23(3), DOI: https://doi.org/10.1628/jz-2023-0033.

Róbert B., Criminal Legal Tools in the Fight against Irregular Migration in Hungary, “Jog-Állam-Politika” 2021, vol. 2.

Shah N., Bhagat N., Shah M., Crime Forecasting: A Machine Learning and Computer Vision Approach to Crime Prediction Prevention, “Visual Computing for Industry, Biomedicine, and Art” 2021, vol. 4(9), DOI: https://doi.org/10.1186/s42492-021-00075-z.

Shaviro D., Statistical-Probability Evidence and the Appearance of Justice, “Harvard Law Review” 1989, vol. 103(2), DOI: https://doi.org/10.2307/1341274.

Sourdin T., Judge v Robot? Artificial Intelligence and Judicial Decision-Making, “UNSW Law Journal” 2018, vol. 41(4), DOI: https://doi.org/10.53637/ZGUX2213.

Tober S., Ist Normanwendung automatisierbar?, MMR 2021.

Wörner L., „Code (Is) Creates Law”. Im Programmcode festgelegte Regeln haben quasi-gesetzgeberische Macht oder das Programmieren der Algorithmen ist unsere Freiheit?, “Politikum, Tatort Rechtsstaat” 2023, vol. 4.

Zavrsnik A., Algorithmic Justice: Algorithms and Big Data in Criminal Justice Settings, “European Journal of Criminology” 2019, vol. 18(5), DOI: https://doi.org/10.1177/1477370819876762.

ONLINE SOURCES

Catá Backer L., And an Algorithm to Bind Them All? Social Credit, Data Driven Governance, and the Emergence of an Operating System for Global Normative Orders, “Entangled Legalities Workshop”, 24–25 May 2018, Geneva, https://ssrn.com/abstract=3182889 (access: 12.12.2024).

European Commission, Excellence and Trust in Artificial Intelligence: Trustworthy Artificial Intelligence (AI), https://commission.europa.eu/strategy-and-policy/priorities-2019-2024/europe-fit-digital-age/excellence-and-trust-artificial-intelligence_en (access: 14.12.2024).

Fair Trials, Artificial Intelligence (AI), Data and Criminal Justice, https://www.fairtrials.org/campaigns/ai-algorithms-data (access: 15.12.2024).

Future of Life Institute, Pause Giant AI Experiments: An Open Letter, 22.3.2023, https://futureoflife.org/open-letter/pause-giant-ai-experiments (access: 15.12.2024).

Metz C., Schmidt G., Elon Musk and Others Call for Pause on A.I., Citing ‘Profound Risks to Society’, 29.3.2023, https://www.nytimes.com/2023/03/29/technology/ai-artificial-intelligence-musk-risks.html (access: 15.12.2024).

Spielkamp M. (ed.), Automating Society: Taking Stock of Automated Decision-Making in the EU. A Report by AlgorithmWatch in Cooperation with Bertelsmann Stiftung, Open Society Foundations, January 2019, https://algorithmwatch.org/en/wp-content/uploads/2019/02/Automating_Society_Report_2019.pdf (access: 12.12.2024).

U.S. Chamber of Commerce, Open Letter to State Leaders on Artificial Intelligence, 29.11.2023, https://www.uschamber.com/technology/open-letter-to-state-leaders-on-artificial-intelligence (access: 15.12.2024).

United States Sentencing Commission, Guidelines Manual, 2024, https://www.ussc.gov/guidelines (access: 14.12.2024).

INTERNATIONAL INSTRUMENTS

General Assembly UN, Roadmap for Digital Cooperation A/74/821, 29 May 2020.

LEGAL ACTS

European Ethical Charter on the Use of Artificial Intelligence (AI) in Judicial Systems and their environments, adopted at the 31st plenary meeting of the CEPEJ (Strasbourg, 3–4 December 2018).

European Parliament resolution of 6 October 2021 on artificial intelligence in criminal law and its use by police and judicial authorities in criminal matters, 2020/2016(INI), OJ C 132/17, 24.3.2022.

Regulation (EU) 2024/1689 of the European Parliament and of the Council of 13 June 2024 laying down harmonised rules on artificial intelligence (OJ EU 2024/1689, 12.7.2024).




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2024.33.5.103-124
Data publikacji: 2024-12-31 10:51:46
Data złożenia artykułu: 2024-02-28 18:14:22


Statystyki


Widoczność abstraktów - 48
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2024 Krisztina Karsai

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.