Polish and Bulgarian Phrasemes with a Nominal Component ‘Ucho – Uszy’ / ‘Ухо – Уши’ [‘Ear – Ears’]

Joanna Mleczko

Abstract


The paper analyzes Polish and Bulgarian phrasemes with the nominal component ‘ucho – uszy’ / ‘ухо – уши’ [‘ear – ears’]. Based on motivation, they form three internally different groups. The first group includes phrasemes whose meaning reveals functional, anatomical and spatial slogans inherent in the semantic structure of the lexeme ‘ear’ naming a part of the body. The second group consists of phraseological compounds with cultural motivation, and the third group includes units with the lexeme ‘ear’ used in figurative meanings. Most of the symbolic meanings attributed to the ear have been fixed in both Polish and Bulgarian phraseological compounds. The compounds that differ in meaning in the two languages are few; more common is the expansion of meaning in one of the languages. In both Polish and Bulgarian data, there are units that have no equivalent in the other language.


Keywords


comparative linguistics, somatic phraseology, linguistic metaphors, Polish language, Bulgarian language, ear

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Andreychin & al. 2002: Andreychin, Lyubomir & al. Explanatory Dictionary of the Bulgarian Language. Sofia: Nauka i izkustvo, 2002. [In Bulgarian: Андрейчи, Любомир и кол. Български тълковен речник. София: Наука и изкуство, 2002.]

Ankova-Nicheva 1993: Ankova-Nicheva, Keti. New Phraseological Dictionary of the Bulgarian Language. Sofia: St. Kliment Ohridski University Press, 1993. [In Bulgarian: Анкова-Ничева, Кети. Нов фразеологичен речник на българския език. София: УИ Св. Климент Охридски, 1993.]

Doroszewski 1967: Doroszewski, Witold. Dictionary of the Polish Language. Vol. 9: T–Wyf. Warsaw: Wiedza Powszechna, 1967. https://sjp.pwn.pl/doroszewski/ucho;5510198.html (accessed 23.09.2022). [In Polish: Doroszewski, Witold. Słownik języka polskiego. T. 9: T–Wyf. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1967.]

Drabik & Sobol 2007: Drabik, Lidia & Elzbieta Sobol. The Polish Language Dictionary PWN. Vol. 1: A–Ó, 2: P–Ż. Warsaw: Polish Scientific Publishers PWN, 2007. [In Polish: Drabik, Lidia & Elżbieta Sobol. Słownik języka polskiego PWN. T. 1: A–Ó, 2: P–Ż. Warszawa: PWN, 2007.]

Galanova 2016: Galanova, Mariya. “Ear.” In Georgiev, Mincho, ed. Mythology of the Human Body. Anthropological Dictionary: 205–210. Sofia: Professor Marin Drinov BAS Publishing House & St. Kliment Ohridski Sofia University Press, 2016. [In Bulgarian: Галанова, Мария. „Ухо.“ В: Георгиев, Минчо, ред. Митология на човешкото тяло. Антропологичен речник: 205–210. София: АИ Проф. Марин Дринов & УИ Св. Климент Охридски, 2016.]

Hordy 2010: Hordy, Miroslawa. Somatic Phraseology of Modern Russian and Polish. Szczecin: volumina.pl Daniel Krzanowski, 2010. [In Russian: Горды, Мирослава. Соматическая фразеология современных русского и польского языков. Щецин: volumina.pl Daniel Krzanowski, 2010.]

Ivanova 1974: Ivanova, Kalina. Ways of Expressing Actions in Modern Bulgarian. Sofia: Bulgarian Academy of Sciences Press, 1974. [In Bulgarian: Иванова, Калина. Начини на глаголното действие в съвременния български език. София: Българска академия на науките, 1974.]

Klosinska & Sobol & Stankiewicz 2005: Klosinska, Anna & Elzbieta Sobol & Anna Stankiewicz. The Great Phraseological Dictionary PWN With Proverbs. Warsaw: Polish Scientific Publishers PWN, 2005. [In Polish: Kłosińska, Anna & Elżbieta Sobol & Anna Stankiewicz. Wielki słownik frazeologiczny PWN z przysłowiami. Warszawa: PWN, 2005.]

Kopalinski 1990: Kopalinski, Wladyslaw. Dictionary of Symbols. Warsaw: Wiedza Powszechna, 1990. [In Polish: Kopaliński, Władysław. Słownik symboli. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1990.]

Krawczyk 1988: Krawczyk, Anna. “The Human Body in the Light of Dialectic Phraseology.” In Anusiewicz, Janusz & Jerzy Bartminski, eds. Language and Culture. Vol. 1: Basic Concepts and Problems: 241–249. Wroclaw: Wiedza o kulturze, 1988. [In Polish: Krawczyk, Anna. „Ciało człowieka w świetle frazeologii gwarowej.” W: Anusiewicz, Janusz & Jerzy Bartmiński, red. Język a kultura. T. 1: Podstawowe pojęcia i problemy: 241–249. Wrocław: Wiedza o kulturze, 1988.]

Krawczyk-Tyrpa 1987: Krawczyk-Tyrpa, Anna. Somatic Phraseology in Polish Dialects. Phraseological Relationships with Meanings Motivated by the Characteristics of Body Parts. Wroclaw: Ossolineum, 1987. [In Polish: Krawczyk-Tyrpa, Anna. Frazeologia somatyczna w gwarach polskich. Związki frazeologiczne o znaczeniach motywowanych cechami części ciała. Wrocław: Ossolineum. Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1987.]

Michow 2013: Michow, Elzbieta. Studies on Somatic Phraseology of Polish and Bulgarian. Kielce: GlobalTranslator CUiT, 2013. [In Polish: Michow, Elżbieta. Studia nad frazeologią somatyczną języka polskiego i bułgarskiego. Kielce: GlobalTranslator CUiT, 2013.]

Nanova 2005: Nanova, Ani. The Phraseological Synonymic Dictionary of the Bulgarian Language. Sofia: Hazel, 2005. [In Bulgarian: Нанова, Ани. Фразеологичен синонимен речник на българския език. София: Хейзъл, 2005.]

Nicheva & Spasova-Mihaylova & Cholakova 1974: Nicheva, Keti & Siyka Spasova-Mihaylova & Kristalina Cholakova. Phraseological Dictionary of the Bulgarian Language. Vol. 1: А–Н. Sofia: Bulgarian Academy of Sciences Press, 1974. [In Bulgarian: Ничева, Кети & Сийка Спасова-Михайлова & Кристалина Чолакова. Фразеологичен речник на българския език. Т. 1: А–Н. София: БАН, 1974.]

Nicheva & Spasova-Mihaylova & Cholakova 1975: Nicheva, Keti & Siyka Spasova-Mihaylova & Kristalina Cholakova. Phraseological Dictionary of the Bulgarian Language. Vol. 2: O–YA. Sofia: Bulgarian Academy of Sciences Press, 1975. [In Bulgarian: Ничева, Кети & Сийка Спасова-Михайлова & Кристалина Чолакова. Фразеологичен речник на българския език. Т. 2: О–Я. София: БАН, 1975.]

Nowakowska-Kempna 1995: Nowakowska, Iwona. Conceptualization of Emotions in Polish. Prolegomena. Warsaw: Wyższa Szkoła Pedagogiczna Tow. Wiedzy Powszechnej, 1995. [In Polish: Nowakowska, Iwona. Konceptualizacja uczuć w języku polskim. Prolegomena. Warszawa: Wyższa Szkoła Pedagogiczna Tow. Wiedzy Powszechnej, 1995.]

Pajdzinska 1996: Pajdzinska, Anna. “Sensory Experience as the Basis for Linguistic Metaphors.” In Bartminski, Jerzy, ed. Etnolingwistyka 8: 112–131. Lublin: UMCS Press, 1996. [In Polish: Pajdzińska, Anna. „Wyrażenia zmysłowe jako podstawa metafor językowych.” W: Bartmiński, Jerzy, red. Etnolingwistyka 8: 112–131. Lublin: UMCS, 1996.]

Skorupka 1985: Skorupka, Stanislaw. Phraseological Dictionary of the Polish Language. Vol. 2: R–Ż. Warsaw: Wiedza Powszechna, 1985. [In Polish: Skorupka, Stanisław. Słownik frazeologiczny języka polskiego. T. 2: R–Ż. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1985.]

Szreder 1980: Szreder, Feliks, transl. “Second Book of Kings.” In Millennium Bible: 339–366. Poznan – Warsaw: Pallottinum, 1980. [In Polish: Szreder, Feliks, tłum. „Druga Księga Królewska.” W: Biblia Tysiąclecia: 339–366. Poznań – Warszawa: Pallottinum, 1980.]

Tolstoy 1995: Tolstoy, Nikita I. “Up – Down.” In Tolstoy, Nikita I., ed. Тhe Slavic Antiquities. Ethnolinguistic Dictionary. Vol. 1: A–G: 345–346. Moscow: Mezddunarodniye otnosheniya, 1995. [In Russian: Толстой, Никита И. „Верх – низ.“ В: Толстой, Никита И., ред. Славянские древности. Этнолингвистический словарь. Т. 1: А–Г: 345–346. Москва: Международные отношения, 1995.]

Wierzbicka 1975: Wierzbicka, Anna. “Reflections on Body Parts.” In Janus, Elzbieta, ed. Dictionary and Semantics. Semantic Definitions. Wroclaw: Ossolineum, 1975. [In Polish: Wierzbicka, Anna. „Rozważania o częściach ciała.” W: Janus, Elżbieta, red. Słownik i semantyka. Definicje semantyczne: 91–103. Wrocław: Ossolineum, 1975.]

Wrobel 1984: Wrobel, Henryk. “Vocabulary of Verbs.” In Grzegorczykowa, Renata & Roman Laskowski & Henryk Wrobel, eds. Contemporary Polish Grammar. Morphology: 467–512. Warsaw: Polish Scientific Publishers PWN, 1984. [In Polish: Wrobel, Henryk. „Słowotwórstwo czasowników.” W: Grzegorczykowa, Renata & Roman Laskowski & Henryk Wróbel, red. Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia: 467–512. Warszawa: PWN, 1984.]

Zaremba 1970: Zaremba, Boleslaw. On the Structure and Functions of the Human Body. Warsaw: National Institute of Medical Publishing, 1970. [In Polish: Zaremba, Bolesław. O budowie i czynnościach ciała ludzkiego. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1970.]




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/zcm.2022.11.123-138
Date of publication: 2022-12-05 23:18:53
Date of submission: 2022-12-05 19:11:06


Statistics


Total abstract view - 369
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 303

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2022 Joanna Mleczko

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.