Kontekst historyczny wybranych kolokacji języka chorwackiego

Magdalena Baer

Streszczenie w języku polskim


Celem artykułu jest przedstawienie rezultatów badania wybranych werbo-nominalnych kolokacji z komponentem rzeczownikowym ‘odluka’ (‘decyzja’). Analiza została przeprowadzona na podstawie tekstów artykułów prasowych z XIX wieku opublikowanych w chorwackich gazetach z okresu 1850–1899, zebranych w formie zdygitalizowanej na portalu ‘Stare hrvatske novine’. Formy historyczne zostały porównane ze współczesnymi jednostkami językowymi wyekscerpowanymi z korpusu języka chorwackiego HrWac. II połowa XIX wieku to czas, kiedy kształtował się standard języka chorwackiego, a prasa była w rozkwicie. Sprzyjało to tworzeniu się stylu dziennikarskiego, który współcześnie uważa się, obok stylu administracyjnego, za zawierający najwięcej kolokacji, stąd wybór tych dwóch źródeł ekscerpcji. Analiza wykazała, że pomiędzy formami historycznymi a współczesnymi występują różnice gramatyczne, ortograficzne, kontekstowe, semantyczne i formalne, które współcześnie nie zaburzają rozumienia tekstu. Różnice są nieliczne i wynikają z ewolucji języka chorwackiego, zwłaszcza kształtowania się normy języka standardowego.

Słowa kluczowe


historia gramatyki języka chorwackiego, XIX wiek, historia kolokacji w języku chorwackim, kolokacje we współczesnym języku chorwackim

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Blagus Bartolec 2017: Blagus Bartolec, Goranka. “Verbal Collocations in the Administrative Functional Style.” Rasprave Instituta za hrvatski jezik i jezikoslovlje, no 43 (2 / 2017): 285–309. [In Croatian: Blagus Bartolec, Goranka. „Glagolske kolokacije u administrativnome funkcjonalnom stilu.” Rasprave Instituta za hrvatski jezik i jezikoslovlje, no 43 (2 / 2017): 285–309.]

Burska 2014: Burska, Katarzyna. “Analytical Verb Constructions in Polish Weekly Journals.” In Kudra, B. & Jachimowska, K. & Szkudlarek-Śmiechowicz, E., eds. The Word in Contemporary Discourses: 67–84. Lodz University Press 2014. [In Polish: Burska, Katarzyna. „Analityczne konstrukcje czasownikowe w polskich tygodnikach.” W: Kudra, B. & Jachimowska, K. & Szkudlarek-Śmiechowicz, E., red. Słowo we współczesnych dyskursach: 67–84. Łódź: Uniwersytet Łódzki, 2014.]

Hr Wac: HrWac. Croatian National Corpus. https://www.clarin.si/noske/all.cgi/first_form?corpname=hrwac;align= (acessed 7.10.2023). [In Croatian: HrWac. Hrvatski nacionalni korpus (pristup 7.10.2023).]

Holjevac 2014: Holjevac, Sanja. “Linguistic Features of Starčević’s Work Published by Karletzky Printing House in Rijeka.” In Vrcic-Matalja, S. & Grahovac-Prazic, V., eds. Šime Starčević and Croatian Culture in the 19th century: 153–168. Gospic: University of Zagreb, 2014. [In Croatian: Holjevac, Sanja. „Jezične značajke Starčevićevih djela objavljenih u riječkoj tiskari Karletzky.” U Vrčić-Matalja, S. & Grahovac-Pražić, V., ur. Šime Starčević i hrvatska kultura u 19. stoljeću: 153–168. Gospić: Sveučilište u Zagrebu 2014.]

HJP: Institut of Croatian Language. Croatian Language Portal. https://hjp.znanje.hr/ (accessed 28.09.2023). [In Croatian: Institut za hrvatski jezik. Hrvatski jezični portal (pristup 28.09.2023).]

Loewe 2010: Loewe, Iwona. “Analytical Constructions on Polish TV at the Beginning of the Second Decade of the 21st Century.” Stylistyka, no 19 (2010): 177–188. [In Polish: Loewe, Iwona. „Konstrukcje analityczne w polskiej telewizji na progu drugiej dekady XXI wieku.” Stylistyka, nr. 19 (2010): 177–188.]

Mokris 2011: Mokris, Svjetlana. “Newspapers and Their Funcion in Social Community.” Vjesnik bibliotekara Hrvatske, no 54 (4 / 2011): 115–130. [In Croatian: Mokriš, Svjetlana. „Novine i njihova uloga u društvenoj zajednici.“ Vjesnik bibliotekara Hrvatske, no. 54 (4 / 2011): 115–130.]

SHN: National and University Library in Zagreb. Old Croatan Newspapers. http://dnc.nsk.hr/Newspapers/Search.aspx (accessed 30.09.2023). [In Coratian: Nacionalna i sveučilišna knjižnica u Zagrebu. Stare hrvatske novine (pristup 30.09.2023).]

Oczkowa 2006: Oczkowa, Barbara. Croatians and Their Language. From the Hisotry of the Codification of Literary Norms. Krakow: Lexis, 2006. [In Polish: Oczkowa, Barbara. Chorwaci i ich język. Z dziejów kodyfikacji normy literackiej. Kraków: Lexis, 2006.]

Ordulj 2018: Ordulj, Antonia. “Noun Collocations at the Receptive Level in Croatian as a Foreign Language.” Jezik, no 65 (2018): 140–156. [In Croatian: „Imenske kolokacije na prijamnoj razini u hrvatskom kao inom.” Jezik, no 65 (2018): 140–156.]

Selak 2007: Selak, Ante. “Problems with Central Croatian Jekavica During the Process of Setting the Norm for the Croatian Language in the 20th Century.” Fluminensia, no 19 (1 / 2007): 115–140. [In Croatian: Selak, Ante. „Problemi središne hrvatske jekavštine u normiranju hrvatskoga jezika u 20. stoljeću.“ Fluminensia, no 19 (1 / 2007): 115–140.]

|CMP|

Article submitted / Zgłoszony do Redakcji: 28.08.2023 | Reviews completed / Proces recenzyjny zakończony: 19.11.2023 | Accepted for publication / Przyjęty do publikacji: 22.11.2023 | Screened with iThenticate




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/zcm.2023.12.156-169
Data publikacji: 2023-12-15 13:41:13
Data złożenia artykułu: 2023-12-14 13:46:34


Statystyki


Widoczność abstraktów - 146
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 64

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2023 Magdalena Baer

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.