XVIII-wieczna Bułgaria oczyma hetmana Filipa Orlika (na podstawie „Diariusza podróżnego” 1720–1723)

Mariola Walczak-Mikołajczakowa

Streszczenie w języku polskim


Artykuł przedstawia informacje o 18-wiecznej Bułgarii, zawarte w diariuszu kozackiego hetmana Filipa Orlika (ukr. Pyłyp Orłyk). W październiku 1720 roku Orlik wyruszył w podróż ze Sztokholmu do Stambułu. Celem jego podróży było znalezienie sojuszników i pomocników do walki z Rosją. Podróż Orlika zaczęła się w Sztokholmie, gdyż jego pierwszym i najważniejszym sojusznikiem został król Szwecji Karol XII, z którym już wcześniej zdążył wejść w kontakt i uzgodnić wspólne plany. Duża część podróży hetmana przebiegała przez terytoria Imperium Osmańskiego i ziemie od niego zależne, toteż w jego dzienniku podróżnym znalazło się wiele informacji na temat Bułgarii i Bułgarów. Filip Orlik opisał każde z miejsc, gdzie zatrzymał się na nocleg, relacjonując przebieg kolejnych dni, trudy podróży, odbyte spotkania, a nawet zjedzone posiłki. Spisywał uwagi na temat stanu cerkwi i liczby chrześcijan w każdym mieście. Jego dziennik jest więc źródłem nieocenionej wiedzy na temat ziem bułgarskich w I połowie XVIII wieku.


Słowa kluczowe


hetman kozacki, relacja z podróży, Bułgaria, Tracja

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Bzorek 2015: Bzorek, Dawid. “The Idea of Freedom in Ego-Documents of Pylyp Orlyk and Karl Chojecki.” Studia Polsko-Ukrainskie, no 2 (2015), 91–97. [In Polish: Bzorek, Dawid. “Idea wolności w ego-dokumentach Filipa Orlika oraz Karola Chojeckiego.” Studia polsko-ukraińskie, nr. 2 (2015), 91–97.]

Glebocki 1999: Glebocki, Henryk. “Hetman Pylyp Orlik’s Plan for a Polish-Cossak Union from the year 1720.” Arcana: kultura, historia, polityka, no 26 (2) (1999), 52–60. [In Polish: Głębocki, Henryk. “Hetmana Filipa Orlika plan sojuszu polsko-kozackiego z 1720 roku.” Arcana: kultura, historia, polityka, nr 26 (2) (1999), 52–60.]

Mazower 2017: Mazower, Mark. Salonica, City of Ghosts: Christians, Muslims and Jews 1430–1950. Trans. by A. Nowakowska. Wolowiec: Czarne, 2017. [In Polish: Mazower, Mark. Saloniki. Miasto duchów. Chrześcijanie, muzułmanie i żydzi w latach 1430–1950. Przeł. A. Nowakowska.Wołowiec: Czarne, 2017.]

Smoliy 2006: Smoliy, Valeriy, chief ed. The History of Ukrainian Cossacks. Essays in Two Volumes. Vol. 1. Kiev: National Academy of Sciences, Kyiv-Mohyla Academy Press, 2006. [In Ukrainian: Смолiй, Валерій А., вiд. ред. Iсторiя украïнського козацтва. Нариси у двох томах. Т. 1. Киïв: Нацiональна Академiя Наук Украïни, Видавничий дiм “Киево-Могилянська академiя”, 2006.]

Sobol 2016: Sobol, Valentyna. “The Discourse of Private Life in Pylyp Orlik’s Diariusz Podrozny.” In Borek, Piotr et al., eds. Memoirs in Ancient Poland, 162–167. Krakow: Collegium Columbinum, 2016. [In Polish: Sobol, Valentyna. “Dyskurs życia prywatnego w Diariuszu podróżnym Filipa Orlika”. W: Borek, Piotr i in., red. Memuarystyka w dawnej Polsce, 162–167. Kraków: Collegium Columbinum, 2016.]

Sobol 2018: Sobol, Valentyna. “Interslavic Translation: the Polish-Language Diary of Pylyp Orlik (1672–1742). Reading, Edition and Translation into the Ukrainian Language.” In: Zielinski, Boguslaw, ed. Z Polskich Studiow Slawistycznych. Series 13, vol. 2, 243–253. Poznan: UAM Press, 2018. [In Polish: Sobol, Valentyna. “Międzysłowiański przekład: polskojęzyczny diariusz Filipa Orlika (1672–1742). Rozczytanie, edycja i tłumaczenie na język ukraiński.” W: Zieliński, Bogusław, red. Z Polskich Studiów Slawistycznych. Seria 13, t. 2, 243–253. Poznań: UAM, 2018.]

Subtelny 1988: Subtelny, Orest, ed. The Diariusz podrozny of Pylyp Orlyk (1720–1726). With an introduction by O. Subtelny. Harvard Library of Early Ukrainian Literature. Texts. Vol. V, 1988. Cambridge (Mass.): Harvard University Press, 1988, 838 pp.

Tokarzewski Karaszewicz 1936: Tokarzewski Karaszewicz, Jan z Tokar, ed. Diariy Getmana Pylypa Orlika. Works of the Ukrainian Institute of Science, vol. XVII. History Series, issue 3. Warsaw, 1936. [In Ukrainian and Polish: Tokarzewski Karaszewicz, Jan z Tokar, опр. дла друку. Диярiй гетьмана Пилипа Орлика. Prace Ukraińskiego Instytutu Naukowego, tom XVII. Seria historyczna, zesz. 3. Warszawa 1936.]

Turchenko 2006: Turchenko, Fedir et al., eds. Ukrainian Cossacks. Small Encyclopedia. 2nd ed. Kiev: Geneza, 2006. [In Ukrainian: Турченко, Федір Г., кер. авт. колект. Украïнське козацтво. Мала енциклопедия. Вид. 2. Киïв: Генеза, 2006.]




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/zcm.2018.7.125-134
Data publikacji: 2018-12-17 13:02:47
Data złożenia artykułu: 2018-12-14 13:58:50


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1333
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 560

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2018 Mariola Walczak-Mikołajczakowa

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.