Wyślij tekst przez e-mail 
Ukryj
Pokaż wszystkie
Antysemityzm oraz totalitaryzm w świetle twórczości dramatycznej Antoniego Słonimskiego i Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej
Streszczenie w języku polskim
Tematem niniejszego artykułu jest sposób przedstawiania i kreowania nazistowskich praktyk antysemickich i działań totalitarnych przez autorów międzywojennej satyry. Przedmiotem analizy uczyniono komedie Rodzina Antoniego Słonimskiego oraz Mrówki i Baba-Dziwo Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej. Ujęcie pokazuje, że zagrożenia ze strony ustrojów totalitarnych, w tym szczególnie nazizmu, odczuwano już na początku lat trzydziestych ubiegłego wieku.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Ambroziak K., Co wyraża dyskurs antysemicki?, [w:] Analizować nienawiść. Dyskurs antysemicki jako tekstowe wyzwanie, red. P. Kuciński, G. Krzywiec, Warszawa 2011, s. 34–49.
Cała A., Żyd – wróg odwieczny? Antysemityzm w Polsce i jego źródła, Warszawa 2012.
Domagalska M., Antysemityzm dla inteligencji? Kwestia żydowska w publicystyce Adolfa Nowaczyńskiego na łamach „Myśli Narodowej” (1921–1934) i „Prosto z Mostu” (1935–1939) (na tle porównawczym), Warszawa 2004.
Dmowski R., Hitleryzm jako ruch narodowy, [w:] Idem, Pisma, t. 8, Częstochowa 1938, s. 208–214.
Estreicher K., Słonimskiego droga na emigrację, „Twórczość" 1977, nr 6, s. 20–34.
Grossman E.M., Who’s Afraid of Gender and Sexuality? Plays by Women, „Contemporary Theatre Review” 2005, nr 1, [online:] 25 stycznia 2007. Dostępny w internecie: https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/1048680042000334386 [dostęp: 15 marca 2018], DOI: 10.1080/1048680042000334386.
Grzybowski K., Niemcy hitlerowskie, Kraków 1934.
Hegel G.W.F., Wykłady z filozofii dziejów, t. 2, przeł. J. Grabowski, A. Landman, Warszawa 1958.
Irzykowski K., Pisma teatralne 1934–1939, t. 4, oprac. J. Bahr, red. A. Lam, Kraków 1997.
Kot J., Complicating the Female Subject: Gender, National Myths, and Genre in Polish Women’s Inter-War Drama, Brighton 2016.
Kot J., Rodzina w dramacie kobiecym: po przełomie 1989 roku, a w latach 30. XX wieku, „Postscriptum Polonistyczne” 2011, nr 2 (8), [online] 17 stycznia 2012. Dostępny w internecie: http://www.postscriptum.us.edu.pl/pdf/ps2011_2_10.pdf [dostęp: 15 marca 2018].
Kowalczykowa A., Antoni Słonimski, [w:] Obraz literatury polskiej. Literatura polska w okresie międzywojennym, t. 2, red. J. Kądziela, I. Wyczańska, K. Wyka, Kraków 1979, s. 273–315.
Kozłowska M., „Słonimski jest reakcjonista”. W tyglu „tutejszości” – dyskusja o stosunkach polsko-żydowskich w Wilnie po premierach dramatów Antoniego Słonimskiego, [w:] Żydzi w lustrze dramatu, teatru i krytyki teatralnej, red. E. Udalska, Katowice 2004, s. 281–296.
Lange A., O sprzecznościach sprawy żydowskiej, Warszawa 1911.
Marianowicz A., Raptularz familianta, [w:] Wspomnienia o Antonim Słonimskim, red. P. Kądziela, A. Międzyrzecki, Warszawa 1996, s. 133–157.
Michnik A., "Kto ma czelność zwać mnie odszczepieńcem?", [w:] Wspomnienia o Antonim Słonimskim, red. P. Kądziela, A. Międzyrzecki, Warszawa 1996, s. 169–204.
Mojsak K., Perpetuum mobile. Nacjonalizm integralny Romana Dmowskiego a reguły dyskursu antysemickiego, [w:] Analizować nienawiść. Dyskurs antysemicki jako tekstowe wyzwanie, red. P. Kuciński, G. Krzywiec, Warszawa 2011, s. 15–33.
Overy R., Trzecia Rzesza. Historia Imperium, przeł. M. Antosiewicz, H. Turczyn-Zalewska, Warszawa 2012.
Pawlikowska-Jasnorzewska M., Baba-Dziwo, [w:] Eadem, Dramaty, t. 1, oprac. A. Bolecka, Warszawa 1986.
Pawlikowska-Jasnorzewska M., Mrówki, [w:] Eadem, Dramaty, t. 1, oprac. A. Bolecka, Warszawa 1986.
Piotrowski K., „Mrówki” Pawlikowskiej, „Wiadomości Literackie” 1936, nr 50.
Rawiński M., Dramaturgia polska 1918–1939, Warszawa 1993.
Słonimski A., Kroniki tygodniowe 1927–1939, wyb. W. Kopaliński, Warszawa 1956.
Słonimski A., Lekarz bezdomny, „Dialog” 1981, nr 1, s. 5–39.
Słonimski A., Murzyn warszawski, „Skamander” 1935, z. 58, s. 116–136 (Akt pierwszy); z. 59, s. 200–222 (Akt drugi); z. 60, s. 292–209 (Akt trzeci).
Słonimski A., Rodzina, „Wiadomości Literackie” 1934, nr 13, s. 6–15.
Treugutt S., Zamawianie pięknej choroby, [w:] M. Pawlikowska-Jasnorzewska, Dramaty, t. 1, oprac. A. Bolecka, Warszawa 1986.
Ujma M., Od nadziei do rozczarowania – Józef Piłsudski w międzywojennej literaturze (na wybranych przykładach), [w:] Historia III°, T. 3. Polsko-ukraińskie spotkania z Klio, red. I. Krywoszeja, N. Morawiec, R. Terszak, Częstochowa 2016, 61–76.
Wzorek A., „Baba-Dziwo” Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej – dramat nie tylko o totalitaryzmie, „Studia Kieleckie. Seria Filologiczna” 2005, nr 5, s. 67–74.
Wzorek A., Problematyka społeczna w „Mrówkach” Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, „Respectus Philologicus” 2005, nr 8, s. 80–86.
Wzorek A., Ważne problemy „poddane chłoście rozumnego śmiechu” (o „Rodzinie” Antoniego Słonimskiego), „Przegląd Humanistyczny” 2006, nr 4 (397), s. 17–26.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ah.2017.8.137
Data publikacji: 2018-08-20 13:20:41
Data złożenia artykułu: 2017-09-08 20:36:47
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2018 Martyna Ujma
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.