Multilateralna dyplomacja państw środkowoeuropejskich przed i po 1989 roku

Jacek Czaputowicz

Streszczenie w języku polskim


W artykule przedstawiona została rola wielostronnej dyplomacji państw środkowoeuropejskich. Rola ta zmieniała się wraz z rozwojem historycznym. W okresie międzywojennym nowo powstałe państwa środkowoeuropejskie musiały utworzyć własną służbę dyplomatyczną. Duże znaczenie miała wówczas dyplomacja wielostronna, prowadzona w ramach Ligi Narodów. Po II wojnie światowej, kiedy to państwa środkowoeuropejskie znalazły się w sowieckiej strefie wpływów, dyplomaci wielostronni byli aktywni w komunistycznych organizacjach międzynarodowych, takich jak Pakt Warszawski i Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej (RWPG). Jednak multilateralne zasady, takie jak niepodzielność, rozszerzona wzajemność i powszechne zasady postępowania, nie były w tych organizacjach przestrzegane. W systemie ONZ i w KBWE środkowoeuropejscy dyplomaci reprezentowali interes bloku sowieckiego. Po uzyskaniu niepodległości w 1989 roku państwa środkowoeuropejskie utworzyły organizacje regionalne, takie jak Grupa Wyszehradzka i Środkowoeuropejskie Porozumienie Wolnego Handlu, oraz przystąpiły do organizacji zachodnich – Rady Europy, organizacji finansowych i gospodarczych (Bank Światowy, Międzynarodowy Fundusz Walutowy, Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju), Sojuszu Północnoatlantyckiego i Unii Europejskiej. Dyplomacja wielostronna w służbach zagranicznych państw środkowoeuropejskich odgrywa dziś ważną rolę.

Słowa kluczowe


Europa Środkowa, dyplomacja wielostronna, Liga Narodów, Pakt Warszawski, Organizacja Narodów Zjednoczonych, Konferencja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Ahooja-Patel K., The Greco-Bulgarian Dispute before the League of Nations 1925–1927. An Experiment in Peaceful Settlement, Université de Genève, Institut Universitaire de hautes études internationales, Genève 1974.

Barros J., The League of Nations and the Great Powers: The Greek-Bulgarian Incident, 1925, „Slavic Review”, 1971, vol 30/4.

Bieńczyk-Missala A., Dębski S., Rafał Lemkin: a Hero of Humankind, PISM, Warszawa 2010.

Bilikovà V., Matĕjkovà Š., The Multilateral Dimension of the Czech Foreign Policy, [w:] M. Kořan et al., Czech Foreign Policy in 2007–2009. Analysis, Institute of International Relations, Prague 2010.

Caporaso J. A., International Relations Theory and Multilateralism. The Search for Foundations, „International Organization”, 1992, vol. 46/3.

Cottey A., East-Central Europe after the Cold War. Poland, the CzechRepublic, Slovakia and Hungary in Search of Security, Basingstoke Macmillan, [b.m.w.] 1995.

Czaputowicz J., Poland’s International Security, „Yearbook of Polish Foreign Policy 1997”, 1997.

Czaputowicz J., System czy nieład? Bezpieczeństwo międzynarodowe po zakończeniu zimnej wojny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.

Czaputowicz J., Review of Poland’s Foreign Policy and Foreign Ministry Activity In 1997, „Yearbook of Polish Foreign Policy 1998”, 1999.

Czaputowicz J., Foreign Policy In Opposition Activities Before 1989, „The Polish Quarterly of International Affairs”, 2009, vol. 18/3.

Czaputowicz J., Reforma służby konsularnej po 1989 roku, [w:] Dyplomacja czasów przełomu, Polski Instytut Dyplomacji, http://pid.gov.pl/pl.

Dacho D., The Slovak Republic and International Organizations, „Yearbook of Foreign Policy of the Slovak Republic 2004”, 2005.

Digol D., Emerging Diplomatic Elites in Post-Communist Europe, European University Institute, Florence 2007, http://cadmus.eui.eu.

Economic Surveys Czech Republic, OECD Paris 2014.

Economic Surveys Poland, OECD Paris 2016.

Economic Surveys Hungary, OECD Paris 2016.

Elsig M., Milewicz K., Stürchler N., Who is in love with multilateralism? Treaty commitment in the post-Cold war era, „European Union Politics”, 2011, vol. 12/4.

Giving real life to the Helsinki Accords, a Memorandum Drawn Up In Common by Independent Groups And Individuals in Eastern and Western Europe, European Network for East-West Dialogue, November 1986.

Hyde-Price A., The International Politics of Eastern Europe, Manchester University Press, Manchester 1995.

Jarząbek W., Hope and Reality: Poland and the Conference on Security and Cooperation in Europe, 1964–1989, „Working Paper”, 2008, no 56.

Joint Political Statement of the Visegrad Group on Strengthening of the European Neighbourhood Policy (2007), 27 January, http://www.visegradgroup.eu.

Keohane R. O., Multilateralism. An Agenda for Research, „International Journal”, 1990, vol. 45/4.

Klinger M., Council of Europe’s Third Summit in Warsaw, „Yearbook of Polish Foreign Policy 2005”, 2006.

Korey W., The Promises. We keep Human Rights, the Helsinki Process and American Foreign Policy, Palgrave-MacMillan, New York 1993.

Kořan M., The Visegrad Cooperation, PolandSlovakia and Austria in the Czech Foreign Policy, [w:] M. Kořan et al., Czech Foreign Policy in 2007–2009. Analysis, Institute of International relations, Prague 2010.

Kugiel P., V4 Development Cooperation: Challenges and Prospects for Common Actions, „Bulletin”, 2011, no 2 (319).

Kupiecki R., Atlaticism in Post-1989 Polish Foreign Policy, [w:] Poland’s Security Policy 1989–2000, ed. R. Kuźniar, Scholar Publishing House, Warsaw 2001.

Kuźniar R., Poland’s Foreign Policy after 1989, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warsaw 2009.

Marušiak J., Slovak Presidency – Second breath of Visegrad?, „Yearbook of Foreign Policy of the Slovak Republic 2006”, 2007.

Meysztowicz J., Czas przeszły dokonany. Wspomnienia ze służby w Ministerstwie Spraw Zagranicznych w latach 1932–1939, Instytut Prasy i Wydawnictw „Novum”, Warszawa 1989.

Moravcsik A., The Origins of human rights regimes: democratic delegation in Postwar Europe, „International Organization”, 2000, vol. 52/2.

Nowak J., An East European Perspective, [w:] Belgrade and Beyond: The CSCE in Perspectives, eds. N. Andren, K. E. Birnbaum, Alphen aan den Rijn Sijthoff & Noordhoff, [b.m.w.] 1980.

Nowak J. M., Poland and the OSCE: in search of more effective European security, „OSCE Yearbook”, 1995, no 96.

Nowak J. M., Od hegemonii do agonii. Upadek Układu Warszawskiego – polska perspektywa, Bellona, Warszawa 2011.

Olendzki K., Poland and Main UN Concerns in 2000–2001, „Yearbook of Polish Foreign Policy 2002”, 2002.

Ozinga J. R., The Rapacki Plan, The 1957 Proposal to denuclearize Central Europe and Analysis of its Rejection, McFarland, London–Jefferson 1989.

Popa C., The Communist Regime in Romania, [w:] History of Report on the Foreign Policy of the Czech Republic between January 2008 and December 2008, ed. I.-A. Pop, I. Bolovan, Ministry of Foreign Affairs of the Czech Republic, Prague 2009.

Promoting and consolidating democracy, Resolution adopted by the General Assembly, (2001) United Nations, A/RES/55/96 General Assembly, Fifty-fifth session, Agenda item 114 (b), 28 February, http://www.demcoalition.org.

Roberts H. L., The Diplomacy of Colonel Beck, [w:] G. A. Craig, F. Gilbert, The Diplomats 1919–1939, Princeton University Press, Princeton 1994.

Ruggie J. G., Multilateralism. The Anatomy and Institution, „International Organization”, 1992, vol. 46/3.

Schimmelfenning F., The EU, NATO and the Integration of Europe. Rules and Rhetoric, Cambridge University Press, Cambridge 2003.

Schmitter P. C., The Influence of the International Context upon Choice of National Institutions and Policies in Neo-Democracies, [w:] The International Dimensions of Democratization, ed. L. Whitehead, Oxford University Press, Oxford 1990.

Skubiszewski K., The postwar alliances of Poland and the United Nations Charter, „The American Journal of International Law”, 1959, vol. 51/3.

Stefan A. M., Securitization and Democratisation: How They Condition Each Other. The Case of Romania, Rijksununiversiteit, Groningen 2005.

Strážay T., How Much Further is Central Europe? Slovakia and the Prospects of Regional Cooperation, „Yearbook of Foreign Policy of the Slovak Republic 2004”, 2005.

Taborsky E., The Triumph and Disaster of Edward Benes, „Foreign Affairs”, 1958, vol. 36/4.

Tesser L. M., The Geopolitics of Tolerance: Minority Rights under EU Expansion in East-Central Europe, „East European Politics and Science”, 2003, vol. 17/3.

The Diplomats, eds. G. A. Craigs, F. J. Loewenheim, Princeton University Press, Chichester, Princeton–New York 1994.

Toward a Community of Democracies Ministerial Conference, (2000) Final Warsaw Declaration, Warsaw, Poland, June 27, http://www.demcoalition.org.

Wandycz P., Aleksander Skrzyński – minister spraw zagranicznych II Rzeczypospolitej, PISM, Warszawa 2006.

Wandycz P., Adam Rapacki and the Search for European Security, [w:] The Diplomats, eds. G. A. Craigs, F. J. Loewenheim, Princeton University Press, Chichester, Princeton–New York 1994.

Zinner P. E., The Diplomacy of Eduard Beneš, [w:] G. A. Craig, F. Gilbert, The Diplomats 1919–1939, Princeton University Press, Princeton 1994.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/bc.2016.1.9
Data publikacji: 2017-02-13 11:12:01
Data złożenia artykułu: 2017-02-10 12:21:16


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1707
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 1087

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2017 Jacek Czaputowicz

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.