The “Home” and “Foreign”, Pole and Non-Pole in Selected Compulsory and Supplementary Texts in the Core Curriculum for Primary School (Grades 7–8)

Paweł Sporek

Abstract


The current core curriculum for primary school classes was the subject of many critical statements by educators and teachers. Its incompatibility with the needs and expectations of contemporary socio-cultural reality is also connected with the Polonocentric vision of the world embedded in it, based on the exclusion of what is foreign, different, what goes beyond the traditionally understood identity discourse based on the uncritical affirmation of Polishness in opposition to what is Europeanness is becoming synonymous with the idea of being open to cultural diversity and axiological pluralism. The existence of this direction of thinking is revealed in the arbitrary selection of compulsory school reading in primary schools, especially in grades 7–8. Critical analysis of this list shows a picture that embodies the aforementioned cultural tendencies, which are implemented on the educational level in the core curriculum, which is crucial for the education system. This text exemplifies these educational trends based on the analysis of the reading material to be discussed in the highest grades of primary school.


Keywords


education; core curriculum; compulsory school reading; primary school

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Bortnowski, S. (2009). Jak zmieniać polonistykę szkolną? Warszawa: Wydawnictwo Stentor.

Centralna Komisja Egzaminacyjna (CKE). (2017). Informator o egzaminie ósmoklasisty z języka polskiego od roku szkolnego 2018/2019. Pobrane z: https://cke.gov.pl/images/_EGZAMIN_OSMOKLASISTY/Informatory/Informator_P1_polski.pdf

Chrząstowska, B. (2013). Szkoła w zapaści?! Polonistyka, (8), 4–8.

Dziennik Gazeta Prawna. (2020). Czarnek: Trzeba zwiększyć, żeby treści patriotycznych było więcej np. poprzez zmianę kanonu lektur. Pobrane z: https://serwisy.gazetaprawna.pl/edukacja/artykuly/1495917,czarnek-trzeba-zwiekszyc-wysilki-zeby-tresci-patriotycznych-bylo-wiecej-np-poprzez-zmiane-kanonu-lektur.html

Fiszbak, J. (2018). Przygotowanie do wizyty w Soplicowie (Pan Tadeusz na lekcjach języka polskiego szkole podstawowej). Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia, 9(257), 140–156.

Głos Nauczycielski. (2021). Czarnek stawia na wychowanie patriotyczne MEiN: 950 wniosków o dofinansowanie wycieczek do miejsc pamięci. Pobrane z: https://glos.pl/czarnek-stawia-na-wychowanie-patriotyczne-mein-950-wnioskow-na-dofinansowanie-wycieczek-do-miejsc-pamieci

Grabias, S. (2013). Analityczne kategorie obcości. Studia Socjologiczne, (1).

Kaniewski, J. (2012). Radość czytania a szkolne pragmatyzmy. W: A. Janus-Sitarz, K. Biedrzycki (red.), Doświadczenie lektury (s. 107–118). Kraków: Universitas.

Koc, K. (2019). Współczesność „źle obecna” w szkole podstawowej, czyli o kryzysie edukacji humanistycznej. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia, 10(258), 124–133.

Kryda, B. (1996). Klasyka literacka w odbiorze uczniów. W: T. Michałowska, Z. Goliński, Z. Jarosiński (red.), Wiedza o literaturze i edukacji. Księga referatów Zjazdu Polonistów (s. 907–915). Warszawa: Instytut Badań Literackich.

Książek-Szczepanikowa, A. (1996). Ekranowy czytelnik – wyzwanie dla polonisty. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.

Lubimy Czytać. (2021). Zmiany w kanonie lektur. Minister podpisał rozporządzenie. Pobrane z: https://lubimyczytac.pl/zmiany-w-kanonie-lektur-minister-podpisal-rozporzadzenie

Marinelli, L. (2005). Polonocentryzm w historii literatury – jego racje i ograniczenia (w uniwersyteckiej syntezie historycznoliterackiej). Teksty Drugie, (1–2), 198–214.

Morawska, I. (2005). Rola literatury w edukacji patriotycznej uczniów szkoły podstawowej (1944–1989). Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Podgórska, J. (2017). Obcy Zachód? Pobrane z: https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/swiat/1711878,1,obcy-zachod.read

Podstawa programowa. (2017). Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej: język polski. Pobrane z: https://podstawaprogramowa.pl/Szkola-podstawowa-IV-VIII/Jezyk-polski

Polakowski, J. (1980). Badania odbioru prozy artystycznej w aspekcie dydaktycznym. Kraków: Wydawnictwo Naukowe WSP.

Portal dla Edukacji. (2022). Dariusz Piontkowski wymienia priorytety MEiN. „Nie widzę w słowie patriotyzm nic złego”. Pobrane z: https://www.portalsamorzadowy.pl/edukacja/dariusz-piontkowski-wymienia-priorytety-mein-nie-widze-w-slowie-patriotyzm-nic-zlego,391131.html

Rowiński, T. (2021). Czarnek: Szkoła, która nie uczy wartości, nie wychowuje. Pobrane z: https://dorzeczy.pl/plus/185610/czarnek-szkola-ktora-nie-uczy-wartosci-nie-wychowuje.html

Rozporządzenie. (2021). Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 13 sierpnia 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz.U. 2021 poz. 1533).

Sienko, M. (2002). Polonistyka szkolna w gorsecie ideologii. Dyskusje wokół wychowania literackiego w latach 1944–1989. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.

Sporek, P. (2010). Koniec ekranowego czytelnika? Polonistyka, (11), 38–42.

Sporek, P. (2019). By myśleć, przeżywać, doświadczać… Szkolna lektura wobec paradygmatów zewnętrznych wspólnot interpretacyjnych. Konteksty Kultury, 16(4), 526–540.

Szczęśniak, A. (2022). Rozstrojona antyunijna orkiestra PiS. Fałsz goni fałsz i fałszem pogania. Pobrane z: https://oko.press/rozstrojona-orkiestra-antyunijna-pis

Tischner, J. (2001). Filozofia dramatu. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.

Todorov, T. (1996). Podbój Ameryki. Problem innego. Warszawa: Fundacja Aletheia.

Uryga, Z. (1982). Odbiór liryki w klasach maturalnych. Warszawa: PWN.

Waligóra, J. (2021). „Latarnik polski” – studium przypadku. W: A. Gis, K. Koc, M. Kwiatkowska-Ratajczak, M. Wobalis (red.), Lekcja polskiego. Praktyki edukacyjne wobec niepokojów XXI wieku. T. 1: Narracje tożsamościowe w edukacji polonistycznej (s. 271–292). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Woźniak, C. (2015). Między swojskością a obcością. Przyczynek do dialektyki dziedzictwa kulturowego. Zarządzanie w Kulturze, 16(2), 129–136.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/en.2023.8.49-62
Date of publication: 2023-11-01 15:56:28
Date of submission: 2022-12-30 18:03:43


Statistics


Total abstract view - 498
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 0

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2023 Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.