Jak pomóc dziecku w nauce czytania? Propozycje rozwiązań dydaktycznych

Magdalena Marzec-Jóźwicka

Résumé


Nauka czytania to jedno z największych wyzwań, z jakimi musi zmierzyć się małe dziecko. W odniesieniu jedynie do wieku nie da się stwierdzić, kiedy nadchodzi ku temu odpowiedni moment. Dziecko powinno uczyć się czytać wtedy, kiedy chce i kiedy jest na to gotowe. Dużą rolę w opanowaniu umiejętności czytania odgrywają rodzice. Dzięki ich wsparciu nauka czytania może okazać się dla dziecka ciekawą przygodą. Artykuł został oparty na doświadczeniach matki, która obserwuje swoje dziecko uczące się czytać i pomaga mu w doskonaleniu tej ważnej umiejętności. Opisano wykorzystywane w tym celu rozwiązania – takie metody, systemy, ćwiczenia i zabawy edukacyjne jak: czytanie metodą sylabową, czytanie z użyciem systemu PUS-ów (Pomyśl – Ułóż – Sprawdź), czytanie tzw. mądrych bajek, wychowujących do wartości i mających charakter terapeutyczno-ludyczny, czytanie wzorowe na głos oraz czytanie ze zrozumieniem. Ich stosowanie zależy od potrzeb i możliwości dziecka oraz od tego, na jakim etapie nauki czytania się znajduje: czy dopiero ją rozpoczyna i uczy się rozpoznawania liter czy też potrafi już czytać pojedyncze wyrazy, a nawet całe zdania. Dzięki zastosowaniu tych propozycji metodycznych dziecko ma szansę czytać sprawnie, chętnie i często, traktując czytanie jako czynność naturalną i codzienną, sprawiającą przyjemność i uruchamiającą wyobraźnię.


Mots-clés


nauka czytania; metoda sylabowa; mądre bajki; czytanie ze zrozumieniem; wychowanie do wartości

Texte intégral :

PDF (Język Polski)

Références


Adamek, I. (2009). Czytanie i pisanie w edukacji elementarnej – kontekst rozwojowy. Studia Pedagogiczne. Problemy Społeczne, Edukacyjne i Artystyczne, nr 18, 109–118.

Antosiewicz, A. (2019). Mądre bajki. Pozytywne myślenie. Kraków: Wydawnictwo Greg.

Antosiewicz, A. (2020a). Inspirujące bajki. Kraków: Wydawnictwo Greg.

Antosiewicz, A. (2020b). Mądre bajki. Kraków: Wydawnictwo Greg.

Antosiewicz, A. (2021). Przyjaźń. Mądre bajki. Kraków: Wydawnictwo Greg.

Baluch, A. (1994). Dziecko i świat przedstawiony, czyli tajemnice dziecięcej lektury. Wrocław: Wydawnictwo Wacław Bagiński.

Barańska, M., Hinz, M. (2021). Do czytania już tuż, tuż. Rozwijanie gotowości do nauki czytania i pisania. Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.

Bladowska, J. (2007). Ćwiczenia kształtujące umiejętność czytania tekstu ze zrozumieniem. Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.

Blumczyńska, D. (2018). Nauka czytania – kiedy jest na nią dobry czas? Pobrane z: http://by-byc.pl/nauka-czytania-kiedy [dostęp: 21.01.2021].

Brett, D. (2011). Bajki, które leczą. Cz. 1–2. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Brudzińska, P. (2019). Dziecięca umiejętność krytycznego czytania. Między teorią a praktyką. Rozprawy Społeczne, vol. 13, no. 4, 37–46, DOI: https://doi.org/10.29316/rs/114086.

Brzezińska, A. (1987). Czytanie i pisanie – nowy język dziecka. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Cieszyńska, J. (2005). Nauka czytania krok po kroku. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.

Cieszyńska, J. (2006). Kocham uczyć czytać. Poradnik dla rodziców i nauczycieli. Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne.

Cieszyńska, J. (2019). Kocham czytać. Pakiet 18 zeszytów. Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne.

Czechowski, J. (2007). Funkcje edukacyjnej literatury dla dzieci i młodzieży. Kultura i Edukacja, nr 2, 12–13.

Dagiel, M., Klus-Stańska, D. (red.). (1999). Edukacja polonistyczna na rozdrożach. Spotkania z językiem polskim w klasach I–III. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.

Edyk, A. (2016). Od złości do radości. Wierszyki o uczuciach. Warszawa: Wydawnictwo SBM.

Grelowska, W. (2012). Doniosła rola wzorowego czytania. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, nr 2, 11–23.

Grudzińska, M. (2020). Biblioterapia – na czym polega leczenie poprzez literaturę. Pobrane z: https://portal.abczdrowie.pl/biblioterapia [dostęp: 12.04.2021].

Hinz, M. (2016). Czytanki ze zrozumieniem. Materiały do nauki czytania ze zrozumieniem. Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.

Jaszczyszyn, E. (2010). Modele edukacji czytelniczej w przedszkolu a gotowość do czytania i umiejętności czytania dzieci sześcioletnich. Białystok: Wydawnictwo Trans Humana.

Jurek, A. (2012). Metody nauki czytania i pisania z perspektywy trudności uczniów. Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia Universalis.

Kamińska, K. (2005). Nauka czytania dzieci w wieku przedszkolnym. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Kieś-Kokocińska, K. (oprac.). (2016). Czytanki metodą sylabową. Teksty na podstawie baśni Hansa Christiana Andersena, Jakuba i Wilhelma Grimmów i Charlesa Perraulta. Kraków: Wydawnictwo Greg.

Klus-Stańska, D., Nowicka, M. (2009). Sensy i bezsensy edukacji wczesnoszkolnej. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Krasowicz-Kupis, G. (2004). Rozwój świadomości językowej dziecka. Teoria i praktyka. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Krasowicz-Kupis, G. (2011). Poznawcze i społeczne uwarunkowania osiągnięć w czytaniu sześciolatków. Studia Pedagogiczne. Problemy Społeczne, Edukacyjne i Artystyczne, nr 20, 159–172.

Kurdziel, M. (2021). Czytanie ze zrozumieniem – nauka uważnego czytania. Kraków: Wydawnictwo Greg.

Leszczyński, G. (2021). Miłość do książek to prezent na całe życie. W: G. Dul, K. Humeniuk (red.), Książką połączeni, czyli uczymy się czytać razem (s. 4–6). Kraków: Instytut Książki.

Łukasiewicz, R. (2012). Analfabetyzm wtórny, ekskluzja czy inkluzja społeczna. W: R. Lusawa (red.), Wybrane zagrożenia społeczne wyzwaniem dla ekonomii i nauk o zarządzaniu (s. 53–70). Warszawa: Europejska Wyższa Szkoła Informatyczno-Ekonomiczna w Warszawie.

Małyska, M. (2021). „Nie wyrastaj z marzenia”. O pożytkach płynących z rodzinnego czytania. W: G. Dul, K. Humeniuk (red.), Książką połączeni, czyli uczymy się czytać razem (s. 7–8). Kraków: Instytut Książki.

Marzec-Jóźwicka, M. (2018). Rola rodziców w rozwijaniu umiejętności czytania i zainteresowań czytelniczych dzieci. Wybrane zagadnienia. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguage Polonae Pertinentia, vol. 9, 247–258.

Molicka, M. (1997). Bajki terapeutyczne jako metoda obniżania lęku u dzieci hospitalizowanych. Leszno: Kolegium Nauczycielskie.

Molicka, M. (2002). Bajkoterapia. O lękach dzieci i nowej metodzie terapii. Poznań: Wydawnictwo Media Rodzina.

Molicka, M. (2011). Biblioterapia i bajkoterapia. Rola literatury w procesie zmiany rozumienia świata społecznego i siebie. Poznań: Wydawnictwo Media Rodzina.

Pawłowska, R. (2002). Metodyka ćwiczeń w czytaniu. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.

Pawłowska, R. (2009). Czytam i rozumiem. Lingwistyczna teoria nauki czytania. Kielce: Wydawnictwo Pedagogiczne ZNP.

Plenkiewicz, M.L. (1994). Z problemów efektywności czytania w klasach początkowych. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy. Studia Pedagogiczne, nr 27, 49–63.

Ptaśnik-Cholewa, K., Kromka, M. (2015). Rola rodziców w rozbudzaniu postaw czytelniczych dziecka w kontekście czasu wolnego. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce. Kwartalnik dla Nauczycieli, nr 1, 73–94.

Radzikowska, D. (2017). Lektury szkolne dla czytelników ery cyfrowej – wyzwania dla nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej. W: H. Krauze-Sikorska, M. Klichowski (red.), Świat małego dziecka. Przestrzeń instytucji, cyberprzestrzeń i inne przestrzenie dzieciństwa (s. 269–276). Poznań: Wydawnictwo UAM.

Raymond, S. (2004). Jak pomóc dzieciom radzić sobie z dysleksją. Poradnik dla rodziców. Kielce: Jedność.

Sikorska-Celejewska, A. (2010). Porozmawiajmy o… – przewodnik po książkach na tematy trudne. Biblioteka – czasopismo dla nauczycieli bibliotekarzy, nr 4(16), 30–42.

Szurmiak, M. (1987). Podstawy reedukacji uczniów z trudnościami w czytaniu i pisaniu. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Śnieżkowska-Bielak, E. (2015). Bajeczne mikstury, czyli bajki psychoterapeutyczne, psychoedukacyjne i relaksacyjne. Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.

Śnieżkowska-Bielak, E. (2016). Fantastyczne opowieści z testami do czytania ze zrozumieniem. Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.

Śnieżkowska-Bielak, E. (2021). Bajeczne mikstury, czyli bajki psychoterapeutyczne, psychoedukacyjne i relaksacyjne. Pobrane z: http://www.kompendium.info.pl/index.php?products=product&prod_id=3862www.kompendium.info.pl/index.php?products=product&prod_id=3862 [dostęp: 12.04.2021].

Tyszkowa, M. (1977). Aktywność i działalność dzieci i młodzieży. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Vaškevič-Buś, J. (2011). O początkowej nauce czytania. Pobrane z: https://rep.up.krakow.pl/xmlui/bitstream/handle/11716/2383/PM585--05--O-poczatkowej-nauce-czytania--Vaskevic-Bus.pdf?sequence=1&isAllowed=y [dostęp: 03.12.2021].

Wieczór, E. (2015). Dojrzałość i gotowość dzieci sześcioletnich do czytania, pisania i wypowiedzi w kontekście obowiązku szkolnego – wybrane obszary rozwoju dziecka, pracy przedszkola i szkoły. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Pedagogika, vol. 31, 133–158, DOI: https://doi.org/10.12775/AUNC_PED.2015.008.

Wygrabek, L. (2014). Alternatywne metody nauki czytania u dzieci w wieku przedszkolnym. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas, nr 9, 123–136.

Zabawkator. (2021). System nauki Pus książeczki z zadaniami i klockami do samokontroli. Pobrane z: https://zabawkator.pl/2014/09/24/pus-ksiazeczki-z-zadaniami-i-klockami-do-samokontroli-od-epideixis [dostęp: 17.03.2021].

Zakrzewska, B. (1996). Trudności w czytaniu i pisaniu. Modele ćwiczeń. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Zasacka, Z. (2014). Czytelnictwo dzieci i młodzieży. Warszawa: IBE.

Zborowski, J. (1946). Nauczanie elementarne. Czytanie, pisanie i arytmetyka w klasie pierwszej. Kraków: Księgarnia Wiedza – Zawód – Kultura.

Zbróg, Z. (2009). W poszukiwaniu najlepszej strategii nauki czytania. Studia Pedagogiczne. Problemy Społeczne, Edukacyjne i Artystyczne, nr 18, 119–143.

Zdanowicz-Kucharczyk, K. (red.). (2019). Moc jest w nas. Bajki terapeutyczne dla dzieci i ich rodziców. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Zielińska, E. (2021). O nauce czytania i przygotowaniu do pisania. Pobrane z: https://www.ore.edu.pl/images/files/6latek/3.pdf [dostęp: 10.08.2021].




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/en.2022.7.291-310
Date of publication: 2022-12-28 15:44:16
Date of submission: 2021-12-12 12:12:01


Statistiques


Visibilité des résumés - 697
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 0

Indicateurs



Renvois

  • Il n'y a présentement aucun renvoi.


Droit d'auteur (c) 2022, Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova

Licence Creative Commons
Ce(tte) œuvre est mise à disposition selon les termes de la Licence Creative Commons Attribution 4.0 International.