Envoyer cet article par courriel O kształtowaniu umiejętności wartościowania nie tylko w procesie edukacji polonistycznej
Résumé
W artykule podjęto zagadnienie kształtowania wartościowania w procesie wychowania i kształcenia. Podkreślono rolę empatii w wartościowaniu i ocenianiu oraz uwarunkowań, które sprzyjają jej rozwojowi. W przyjętym przez autorkę rozumieniu empatia tworzy proces emocjonalno-poznawczy, który odgrywa ogromną rolę w edukacji młodego człowieka. Przywołano koncepcję myślenia krytycznego Hannah Arendt, która zwróciła uwagę na to, że warunkiem myślenia jest samoświadomość – w jej przestrzeni dialogujemy nie tylko z innymi ludźmi, lecz również z samym sobą. W skład krytycznego myślenia wchodzi też umiejętna, jasna prezentacja własnego stanowiska. W niniejszym opracowaniu autorka podkreśliła rolę literatury i języka w kształtowaniu umiejętności wartościowania oraz odpowiedzialność polonisty, który otrzymuje do dyspozycji bogaty warsztat metodyczny, a także rolę gier i zabaw w kształtowaniu umiejętności wartościowania. Przygotowanie ucznia na spotkanie z wartościami i kształtowanie umiejętności wartościowania jest zaś postrzegane w szerszej perspektywie aksjologicznej, uwzględniającej wiek ucznia, jego możliwości rozwojowe, wpływ środowiska rodzinnego i edukacji.
Mots-clés
Texte intégral :
PDF (Język Polski)Références
Arendt H., Eichmann w Jerozolimie. Rzecz o banalności zła, Kraków 2002.
Arendt H., Kryzys edukacji, [w:] eadem, Między czasem minionym a przyszłym. Osiem ćwiczeń z myśli politycznej, Warszawa 1994.
Arendt H., Myślenie, Warszawa 2002.
Bauer J., Empatia. Co potrafią lustrzane neurony, Warszawa 2008.
Brock T.C., Green M.C., Perswazja, Kraków 2007.
Czerniawska M., Empatia a system wartości, „Przegląd Psychologiczny” 2002, nr 1.
Davis M.H., Empatia. O umiejętności współodczuwania, Gdańsk 1999.
Dąbrowski A., Wpływ emocji na poznawanie, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria” 2012, nr 3.
Goleman D., Inteligencja emocjonalna, Poznań 2007.
Goleman D., Inteligencja emocjonalna w praktyce, Poznań 1999.
Hoffman M.L., The Contribution of Empathy to Justice and Moral Judgment, [w:] Empathy and Its Development, eds. N. Eisenberg, J. Strayer, Cambridge 1990.
Jaworski K., „Wybór należy do Ciebie”. Gry paragrafowe – druga młodość zapomnianej formy rozrywki, „Studia Filologiczne” 2015, nr 28.
Kliś M., Pojęcie empatii we wcześniejszych oraz współczesnych koncepcjach psychologicznych, „Psychologia Wychowawcza” 1998, nr 1.
Kliś M., Kossewska J., Rola empatii oraz innych cech osobowości w zapobieganiu objawom syndromu wypalenia zawodowego u nauczycieli, [w:] Rozwój człowieka i jego zagrożenia w świetle współczesnej psychologii, red. Z. Łoś, A. Oleszkiewicz, Wrocław–Lublin 1997.
Kłoczowski J.A., Co znaczy: wychowywać w zgodzie z własnym sumieniem, „W drodze” 1984, nr 7.
Kozak S., Patologia analfabetyzmu emocjonalnego. Przyczyny i skutki braku empatii w rodzinie i środowisku pracy, Warszawa 2012.
Markowski M.P., Polityka wrażliwości. Wprowadzenie do humanistyki, Kraków 2013.
Markowski M.P., Sztuka intensywności, „Tygodnik Powszechny” 2016, nr 37 (dodatek „Conrad” 2016, nr 1).
Mikoś E., Empatia w hermeneutycznej interpretacji tekstu literackiego, „Polonistyka” 2008, nr 2.
Narrative Impact: Social and Cognitive Foundations, eds. C. Green, J.J. Strange, T.C. Brock, Mahwah 2002.
Nussbaum M.C., Nie dla zysku. Dlaczego demokracja potrzebuje humanistów, Warszawa 2016.
Proust M., W poszukiwaniu straconego czasu, t. 7: Czas odnaleziony, Warszawa 1992.
Puchalska-Wasyl M., Nasze wewnętrzne dialogi. O dialogowości jako sposobie funkcjonowania człowieka, Toruń 2016.
Puchalska-Wasyl M., Wyobrażeni rozmówcy – typy i funkcje, „Przegląd Psychologiczny” 2005, nr 1.
Rembowski J., Empatia, Warszawa 1989.
Segit M., Co to jest RPG? Wprowadzenie dla początkujących, https://polter.pl/rpg/Co-to-jest-RPG-c298 [dostęp: 10.10.2019].
Steinmann D.R., Sawin D.B., Moderators of Boys Aggressive Relations to Violence: Empathy and Interest, New York 1979.
Stróżewski W., O wielkości. Szkice z filozofii człowieka, Kraków 2002.
Stróżewski W., Wokół piękna. Szkice z estetyki, Kraków 2002.
Szeja J., Co to jest RPG?, www.gildia.com/teksty/jerzy_szeja/cotojestrpg [dostęp: 10.10.2019].
Szymborska W., Wszystko, [w:] eadem, Chwila, Kraków 2002.
Uchnast Z., Empatia jako postawa egzystencjalna, „Roczniki Filozoficzne” 1996, nr 4.
Uchnast Z., Empatia osobowa: metoda pomiaru, „Przegląd Psychologiczny” 2001, nr 2.
Taylor Ch., Źródła podmiotowości. Narodziny tożsamości nowoczesnej, Warszawa 2001.
Tomczuk J., Dialogowy model empatii, [w:] Studia z psychologii w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, red. P. Francuz, P. Oleś, W. Otrębski, t. 12, Lublin 2005.
Trzebińska E., Empatia jako forma komunikacji interpersonalnej, „Przegląd Psychologiczny” 1985, nr 2.
Żylińska M., Neurodydaktyka. Nauczanie i uczenie się przyjazne mózgowi, Toruń 2013.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/en.2019.4.263-275
Date of publication: 2019-12-31 12:58:28
Date of submission: 2019-03-26 15:09:40
Statistiques
Indicateurs
Renvois
- Il n'y a présentement aucun renvoi.
Droit d'auteur (c) 2019, Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova
Ce(tte) œuvre est mise à disposition selon les termes de la Licence Creative Commons Attribution 4.0 International.