Dekonstrukcja orientalistycznych stereotypów w dziennikach z podróży Isabelle Eberhardt

Streszczenie w języku polskim

W artykule zbadano rolę stereotypów orientalistycznych w opowiadaniach podróżniczych Isabelle Eberhardt. Podważono uproszczony pogląd, który traktuje stereotypy jako indywidualny proces poznawczy, pomagający jednostkom uprościć ich rozumienie ludzi z różnych kultur. Jednocześnie wykazano, że jest to ideologiczna konstrukcja przeciążona postawami rasowymi, seksizmem i kwestiami płci. Autorka podkreśla, że stereotypy ujawniają uprzedzenia poznawcze z powodu uogólnień, jednorodności i kategoryzacji grup zewnętrznych i nie można ich odizolować od ich ideologicznych motywacji, zwłaszcza w kontekście kolonializmu. Analizie poddano wybrane opowiadania Eberhardt: Le Magicien, Le Meddah, Criminel, Fiancée, Le portrait de l’Ouled-Naïl oraz La Derouïcha, zgodnie z teorią palestyńsko-amerykańskiego filozofa Edwarda Saida wyrażoną w książce Orientalizm, aby zademonstrować główne tropy stereotypów orientalistycznych i ich funkcjonowanie w tych tekstach. Said twierdzi, że europejska uprzedzona perspektywa na Wschód jest wynikiem stereotypowych obrazów, które zostały zbudowane w kontekście dominacji Orientu. Powołuje się również na innych teoretyków, takich jak Frantz Fanon i Achille Mbembe, Gayatri C. Spivak, Ania Loomba i Meyda Yeğenoğlu, aby rozważyć związek między dyskursem orientalistycznym oraz kwestiami etnicznymi i płciowymi. Podejście interseksjonalne pozwala badać stereotypy orientalistyczne oraz dekonstruować rasistowskie i seksistowskie konstrukcje leżące u podstaw tekstów Eberhardt, a także zapewnia szerszą koncepcję stereotypizacji, w której uwzględniany jest związek między dyskursem orientalistycznym, rasą, płcią i seksualnością. Autorka ta przyjmuje badawcze spojrzenie kolonizatora oraz tworzy binarne opozycje między zachodnimi cywilizowanymi personami a ich nieokrzesanymi orientalnymi odpowiednikami. Ponadto posługuje się poniżającymi i nieludzkimi stereotypami, które implicite usprawiedliwiają „misję cywilizacyjną” podjętą przez Okcydent.