Mnemosyne w muzeum i w szkole

Marta Rusek

Streszczenie w języku polskim


Artykuł poświęcony jest zagadnieniu pamięci kulturowej w edukacji polonistycznej. Kwestia ta została omówiona kontekście tzw. zwrotu pamięciowego oraz przekształceń zachodzących w muzealnictwie pod wpływem „nowej muzeologii”. Tekst składa się z trzech części. Pierwsza z nich dotyczy zmian i przesunięć w dyskursie o pamięci kulturowej i społecznej w czasach narastającego procesu muzealizacji. W drugiej wskazane zostały nowe strategie edukacyjne w muzeach narracyjnych, krytycznych, a zwłaszcza w muzeum partycypacyjnym, co przyczynia się do formowania nowych wzorów uczestnictwa w kulturze i przyzwyczajeń odbiorczych. Z kolei trzecia część przynosi rozpoznania dotyczące wyzwań, ale i podpowiedzi, jakie dla kształcenia polonistycznego płyną z transformacji zachodzących w działalności muzeów na polu edukacyjnym.


Słowa kluczowe


pamięć kulturowa; zwrot pamięciowy; edukacja polonistyczna; nowa muzeologia; muzeum partycypacyjne

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Assmann, A. (2009). Przestrzenie pamięci. Formy i przemiany pamięci kulturowej. W: M. Saryusz-Wolska (red.), Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka (s. 101–142). Kraków: TAiWPN Universitas.

Assmann, J. (2015). Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Bartol, K. (2016). Mnemosyne w mitycznej i społecznej przestrzeni Grecji starożytnej. W: M. Cieśla-Korytowska, J. Czernik (red.), Mnemosyne. Pamięć jako źródło dzieła sztuki (s. 11–22). Kraków: Avalon.

Borusewicz, M. (2012). Nauka czy rozrywka. Nowa muzeologia w europejskich definicjach muzeum. Kraków: TAiWPN Universitas.

Czarnowski, S. (1956). Dawność a teraźniejszość w kulturze. W: tegoż, Studia z historii kultury (s. 108–121). Warszawa: PWN.

Halbwachs, M. (2008). Społeczne ramy pamięci. Warszawa: PWN.

Heesen, A. te (2016). Teorie muzeum. Warszawa: Niemiecki Instytut Historyczny, Wydawnictwo Neriton.

Huyssen, A. (1995). Twilight Memories: Marking Time in a Culture of Amnesia. London: Psychology Press.

Irvine, L. (2006). In memoriam Duncan Ferguson Cameron 1930–2006. Pobrane z: www.maltwood.uvic.ca/cam/archived_news/20060429_memoriam_cameron.html [dostęp: 10.01.2020].

„Jak to widzisz?” – wystawa w Muzeum Pałac Herbsta. (2018). Pobrane z: https://uml.lodz.pl/kalendarz-wydarzen/wydarzenie/jak-to-widzisz-wystawa-w-muzeum-palac-herbsta-id24101/2018/12/12 [dostęp: 26.09.2019].

Janus, A. (2015). Muzea i ludzie. W: A. Banaś, A. Janus (red.), Laboratorium muzeum. Społeczność (s. 9–19) Warszawa: Muzeum Warszawy.

Karczewski, L. (2015). Konstruowanie edukacji. Uwagi po szkoleniu Edukacja w muzeum sztuki współczesnej. W: ABC edukacji w muzeum. Muzea sztuki współczesnej, rezydencjalne, wielooddziałowe i interdyscyplinarne (s. 24–35). Pobrane z: https://nimoz.pl/files/publications/23/ABC_Edukacji_w_muzeum.pdf [dostęp: 26.07.2020].

Korzeniewski, B. (2006). Muzealizacja – ku czy przeciw przeszłości. W: M. Popczyk (red.), Muzeum sztuki. Od Luwru do Bilbao (s. 221–227). Katowice: Muzeum Śląskie.

Kowal, P., Wolska-Pabian, K. (red.). (2019). Muzeum i zmiana. Losy muzeów narracyjnych. Warszawa–Kraków: Muzeum Powstania Warszawskiego, TAiWPN Universitas.

Kowalski, P. (2007). Kultura magiczna. Omen, przesąd, znaczenie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Maliszewski, K. (2015). Dotknięcie pedagogiczne – nauczyciel jako „wydarzenie”. W: tegoż, Pedagogika na pograniczu światów. Eseje z cyklu „Medium Mundi” (s. 109–120). Katowice: Uniwersytet Śląski.

Mead, M. (2000). Kultura i tożsamość. Studium dystansu międzypokoleniowego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Niklewicz, B. (2015). Język muzeum, czyli o nowych sposobach odczytywania wystaw. Polonistyka. Innowacje, nr 2, 165–174. https://doi.org/10.14746/pi.2015.1.2.12

Pater, R. (2016). Edukacja muzealna – muzea dla dzieci i młodzieży. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Pilch, A., Rusek, M. (2019). Współczesny museion. Edukacja kulturowa z perspektywy uniwersytetu, muzeum, szkoły. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Piotrowski, P. (2011). Muzeum krytyczne. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.

Radecki, G. (2015). Obszar wydzielony czy nowe otwarcie? Edukacja muzealna jako muzeologia. W: ABC edukacji w muzeum. Muzea sztuki współczesnej, rezydencjalne, wielooddziałowe i interdyscyplinarne (s. 6–23). Pobrane z: https://nimoz.pl/files/publications/23/ABC_Edukacji_w_muzeum.pdf [dostęp: 26.07.2020].

Ripa, C. (2012). Ikonologia. Kraków: TAiWPN Universitas.

Rybowska, J. (przeł.). (2011). Hymn orficki 77, Do Mnemosyne. Nowy Filomata, t. 15(1), 28.

Saryusz-Wolska, M., (2014a). Memory boom. W: M. Saryusz-Wolska, R. Traba (red.), Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci (s. 224–225). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Saryusz-Wolska, M. (2014b). Pamięć magazynująca. W: M. Saryusz-Wolska, R. Traba (red.), Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci (s. 341). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Saryusz-Wolska, M., Traba, R. (red.). (2014). Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Simon, N. (2015). Muzeum partycypacyjne. W: A. Banaś, A. Janus (red.), Laboratorium muzeum. Społeczność (s. 22–38). Warszawa: Muzeum Warszawy.

Sokolnicka, K. (2012). Alegoria pamięci. Pobrane z: https://zasoby.msl.org.pl/arts/view/5704 [dostęp: 23.09.2019].

Szymborska, W. (1996). Widok z ziarnkiem piasku. 102 wiersze. Poznań: Wydawnictwo a5.

Valéry, P. (1974). Problem muzeów. W: tegoż, Rzeczy przemilczane (z pism o sztuce) (s. 146–149). Warszawa: PIW.

Widok zza bliska. Inne obrazy Zagłady. (2018). Pobrane z: https://etnomuzeum.eu/wystawy-czasowe/widok-zza-bliska-inne-obrazy-zaglady [dostęp: 26.09.2019].

Wystawa „Jak to widzisz?”. (2018). Pobrane z: http://palac-herbsta.org.pl/wydarzenie-357-wystawa_jak_to_widzisz.html [dostęp: 26.09.2019].

Ziębińska-Witek, A. (2014). Zwrot performatywny w muzeach – między teorią a praktyką. Teksty Drugie, nr 1, 293–308.

Żybert, E. (oprac.). (2012). Hymny orfickie. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/en.2020.5.225-237
Data publikacji: 2020-12-31 10:41:37
Data złożenia artykułu: 2020-03-04 12:58:49


Statystyki


Widoczność abstraktów - 660
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2020 Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.