What gender are Pole Kowalski and his comrades? On lesser known aspects of masculine generics

Jolanta Szpyra-Kozłowska

Abstract


The paper examines a hitherto unadressed aspect of the generic function of the masculine personal nouns: Kowalski ‘surname, male’, Polak ‘Pole, male’ and kolega/koledzy ‘comrade(s), male’ in current Polish media and scholarly texts. In spite of their masculine dictionary definitions and prevailing male connotations, as well as their assignment to the ‘male only’ category in linguistic studies, these items frequently acquire a general meaning and can refer to both men and women. Such ambiguity of the nouns in question, of which text writers are often unaware, is particularly problematic for some scholarly studies as it affects negatively their clarity, cohesion and precision. In this paper masculine generics are approached from the perspective of the cognitive prototype theory.


Keywords


masculine generics; ambiguity of masculine generics; prototype theory

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Batko-Tokarz Barbara, 2013, Gdzie ci mężczyźni? Rzeczowniki męskoosobowe nazywające tylko mężczyzn, „Polonica” 33, s. 245–262.

Bojarska Katarzyna, 2011, Wpływ androcentrycznych i inkluzywnych płciowo konstrukcji językowych na skojarzenia z płcią, „Studia Psychologiczne” 49(2), s. 53–68.

Chmura-Rutkowska Iwona, Szpyra-Kozłowska Jolanta, 2023, (Nie)równość płci w języku. Poradnik dla nauczycielek i nauczycieli, Warszawa: Warszawskie Centrum Innowacji i Szkoleń, Urząd m. st. Warszawy.

Dalewska-Greń Hanna, 1989, Nazwy osobowe rodzaju męskiego – problemy łączliwości i referencji, „Poradnik Językowy” 4, s. 210–220.

Fyłypec Olga, 2020, Współczesny stereotyp Polaka i Ukraińca w opinii studentów filologii Uniwersytetu Łódzkiego (na podstawie badań ankietowych), „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” 27, s. 111–131.

Hellinger Marlis, Bussmann Hadumod (red.), 2001–2003, Gender across languages. The linguistic representation of women and men, Amsterdam: John Benjamins.

Karwatowska Małgorzata, Szpyra-Kozłowska Jolanta, 2005, Lingwistyka płci. Ona i on w języku polskim, Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Krawczuk Ałła, 2008, Nowe profile ukraińskiego stereotypu Polaka (na podstawie ankietowania studentów lwowskich), „Postscriptum Polonistyczne” 1 (1), s. 147–170.

Lakoff George, 1987, Cognitive models and prototype theory, [w:] Concepts and conceptual development: ecological and intellectual factors in categorization, red. Ulric Neisser, s. 63–100, Cambridge: Cambridge University Press.

Łaziński Marek, 2006, O panach i paniach. Polskie rzeczowniki tytularne i ich asymetria rodzajowo-płciowa, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Menengetti Michela, Rubini Monica, 2017, Gender bias and sexism in language, https://oxfordre.com/communication/view/10.1093/acrefore/9780190228613.001. 0001/acrefore-9780190228613-e-470.

Mikoś Jacek, Tieszen Bożena, 2005, Polak w oczach studentów amerykańskich, „Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury” 17, 233–240.

Nowosad-Bakalarczyk Marta, 2009, Płeć a rodzaj gramatyczny we współczesnej polszczyźnie, Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Rosch Eleanor, 1975, Cognitive representations of semantic categories, „Journal of Experimental Psychology: General” 104(3), s. 192–233.

Rutkowski Mariusz, 2015, Przeciętny Kowalski. Uwagi o konotacjach i medialnych wystąpieniach jednostki onimicznej, „Zeszyty Naukowe KUL” 58, nr 3 (231), 3–11.

Spender Dale, 1980, Man made language, London: Routledge Kegan Paul.

Szpyra-Kozłowska Jolanta, 2021, Nianiek, ministra i japonki. Eseje o języku i płci, Kraków: Universitas.

Szpyra-Kozłowska Jolanta, 2023. Pielęgniarka ery cyfrowej. Feminatywy w funkcji generycznej, „Język Polski” CIII 1, 71–85.

Szuba Agnieszka, Redl Theresa, de Hoop Helen, 2022, Are Second Person Masculine Generics Easier to Process for Men than for Women? Evidence from Polish, „Journal of Psycholinguistic Research”, https://link.springer.com/article/10.1007/s10936-022-09859-7.

Wielki słownik języka polskiego, wsjp.pl.

Wysocka Katarzyna, 2019. Indywidualizm kulturowy na przykładzie stereotypowego Polaka i Hiszpana, „International Business and Global Economy” 2019/38, 138-148.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/et.2023.35.221
Date of publication: 2023-08-31 13:19:52
Date of submission: 2022-09-26 14:05:48


Statistics


Total abstract view - 109
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 99

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2023 Jolanta Szpyra-Kozłowska

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.