Problems with value terms (and values)

Jadwiga Puzynina

Abstract


The article discusses difficulties with understanding the language of values and with using it in communication: it concerns the very term wartość ‘value’ and numerous value terms with general meanings and many component semantic features. The problem is discussed in a broader context of the adjective dobry ‘good’ when applied to persons. Problems with values and value terms include also frequent modifications of value hierar­chies of many people. This results in serious communicative disturbances and inadequate assessments of phenomena and events.  The final part of the article deals with the kinds of influence on ethically rational formation of the identity of the young generation, important for social and generally humanistic reasons.

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Bajer Magdalena, 2010, Jak wierzą uczeni. Rozmowy z profesorami, Warszawa: Fronda.

Bartmiński Jerzy, Niebrzegowska-Bartmińska Stanisława, Nycz Ryszard (red.), 2004, Punkt widzenia w języku i w kulturze, Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Bartmiński Jerzy (red.), 2006, Język – wartości – polityka. Zmiany rozumienia nazw wartości w okresie transformacji ustrojowej w Polsce. Raport z badań empirycznych, Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Bartmiński Jerzy, 2008, Polifoniczność tekstu czy podmiotu? Podmiot w dialogu z samym sobą, [w:] Podmiot w języku i kulturze, red. Jerzy Bartmiński, Anna Pajdzińska, Lublin: Wydawnictwo UMCS, s. 161–183.

Bauman Zygmunt, 2012, Etyka ponowoczesna, tłum. Janina Bauman, Joanna Tokarska-Bakir, Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.

Bieńkowska Flora, Boguszewska Helena, Flaszen Ludwik i in., 2013, Rachunek pamięci, Warszawa: Wydawnictwo Więź.

Bogusławski Andrzej, 1998, On “good” and “bad”, [w:] Science as linguistic activity, lingu­istics as scientific activity, Warszawa: Katedra Lingwistyki Formalnej UW, s. 145–171.

Bogusławski Andrzej, 2011, Reflections on Wierzbicka’s explications and related essays, Warszawa: BEL Studio Sp. z o.o., s. 173–210.

BrożekAnna,2011, Uwagi o pojęciu dobra, [w:] Anna Brożek, Jacek Jadacki, Marian Przełęcki, W poszukiwaniu najwyższych wartości. Rozmowy międzypokoleniowe, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Semper”, s. 92–97.

Buczyńska-Garewicz Hanna, 1975a, Uczucie i rozum w świecie wartości, Wrocław: Ossolineum.

Buczyńska-Garewicz Hanna, 1975b, Znak, znaczenie, wartość. Szkice o filozofii amerykańskiej, Warszawa: Książka i Wiedza.

Hirszowicz Maria, 2001, Pułapki zaangażowania. Intelektualiści w służbie komunizmu, Warszawa: Wydawnictwo Scholar.

ISJP – Inny słownik języka polskiego, red. Mirosław Bańko, Warszawa 2000.

Jadacki Jacek, 2011, Bywają ludzie, którzy bywają dobrzy i bywają źli, [w:] Anna Brożek, Jacek Jadacki, Marian Przełęcki, W poszukiwaniu najwyższych wartości. Rozmowy międzypokoleniowe, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Semper”, s. 97–101.

Jarymowicz Maria, 1999, Poznać siebie – zrozumieć innych, [w:] Humanistyka przełomu wieków, red. Józef Kozielecki, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”, s. 179–197.

Jastrun Mieczysław, 2002, Dziennik, Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Joas Hans, 2009, Powstawanie wartości, tłum. Michał Kaczmarczyk, Warszawa: Oficyna Naukowa.

Kłosińska Katarzyna, 2012, Etyczny i pragmatyczny. Polskie dyskursy polityczne po 1989, Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.

Kołakowski Leszek, 2010, Czy Pan Bóg jest szczęśliwy i inne pytania, Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”.

Kozielecki Józef, 1999, Zaduma nad możliwością ulepszania człowieka, [w:] Humanistyka przełomu wieków, red. Józef Kozielecki, Warszawa: Wydawnictwo Akademic­kie „Żak”, s. 115–127.

Oleś Piotr, 2009, Dialogowość wewnętrzna jako właściwość człowieka, [w:] Nowe idee w psychologii, red. Józef Kozielecki, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psy­chologiczne, s. 216–235.

Ossowska Maria, 1970, Normy moralne. Próba systematyzacji, Warszawa: PWN.

Pawelec Radosław, 2013, Ciemne zwierciadło. Semantyka antywartości, Warszawa.

Pawełczyńska Anna, 1992, Relatywizm moralny a wartości bezwzględne, [w:] Wartości i ich przemiany, red. Anna Pawełczyńska, Warszawa: Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej, s. 12–29.

Przełęcki Marian, 2011, Czy ludzie są dobrzy?, [w:] Anna Brożek, Jacek Jadacki, Marian Przełęcki, W poszukiwaniu najwyższych wartości. Rozmowy międzypokole­niowe, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Semper”, s. 85–92.

Puchalska-Wasyl Małgorzata, 2006, Nasze wewnętrzne dialogi. O dialogowości jako sposobie funkcjonowania człowieka, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Puzynina Jadwiga, 2013, Horyzonty aksjolingwistyki, [w:] Wartości i wartościowanie w perspektywie językoznawstwa, Kraków: Wydawnictwo PAU, s. 123–139.

Schorlemmer Friedrich (red.), 1995, Das Buch der Werte. Wider die Orientierungslosig­keit in unserer Zeit, Stuttgart: Verlagshaus Stuttgart GmbH.

Stróżewski Władysław, 1981, Transcendentalia i wartości, [w:] Istnienie i wartość, Kra­ków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”, s. 11–96.

SWJP – Słownik współczesnego języka polskiego red. Bugusław Dunaj, Warszawa 1996.

Taylor Charles, 1996, Etyka autentyczności, tłum. Andrzej Pawelec, Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”.

Taylor Charles, 2001, Źródła podmiotowości. Narodziny tożsamości nowoczesnej, tłum. Marcin Gruszczyński, oprac. Tadeusz Gadacz, wstęp Agata Bielik-Robson, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Taylor Charles, 2010, Nowoczesne imaginaria społeczne, tłum. Adam Puchejda, Karolina Szymaniak, Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”.

Tischner Józef, 1982, Myślenie według wartości, Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”.

Wierzbicka Anna, 1989, Semantic primitives and lexical universals, „Quaderni di Semantica”, nr 1, s. 103–121.

Wierzbicka Anna, 1971, Kocha, lubi, szanuje. Medytacje semantyczne,Warszawa: Wiedza Powszechna.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/et.2014.26.7
Date of publication: 2015-05-19 12:22:44
Date of submission: 2015-04-17 21:19:17


Statistics


Total abstract view - 2689
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 901

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2015 Ethnolinguistics. Problems of Language and Culture

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.