Work in the light of contemporary literary accounts

Arkadiusz Bagłajewski

Abstract


The article deals with work after the political transformation of 1989 in the light of contemporary literary accounts in the prose of Andrzej Stasiuk, Dawid Bieńkowski, Piotr Siemion, Daniel Odija, and others. The literary works are taken to contain records of personal and social problems, captured as objectivised experience of many individuals. An attempt is made to adapt the methodological proposals characteristic of the poetics of experience to selected approaches to work in contemporary literature. These approaches include: the shortage of work as the key element of social change, part-time work, physical work (often considered inferior and unfulfilling), work on a marketplace (as the release of subdued energy), the work of a small-business entrepreneur (along with bankruptcy as an inalienable element of the experience), and work connected with new forms of capitalist corporate context. The experience of work in the times of transformation, as it appears in literature, is presented in terms of failure, exclusion, exploitation, more than a mirage of careers – although the latter approach is also present, albeit often in the context of irony and parody. In the writers’ view, the Polish reality after the transformation reveals a deep social disintegration, while individuals, forced to become self-reliant, do not always win when confronted with the new, capitalist reality.


Keywords


human work in the times of transformation; contemporary Polish literature; poetics of experience

References


Utwory literackie

Bieńkowski Dawid, 2005, Nic, Warszawa: WAB.

Nowakowski Marek, 1992, Homo Polonicus, Warszawa: Wydawnictwo Przedświt.

Odija Daniel, 2003, Tartak, Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.

Odija Daniel, 2005, Szklana huta, Wołowiec–Warszawa: Wydawnictwo Czarne, Wydawnictwo Prószyński i S-ka.

Redliński Edward, 2002, Transformejszen, czyli jak golonka z hamburgerem tańcowała, Warszawa: Wydawnictwo MUZA SA.

Siemion Piotr, 1999, Niskie Łąki, Warszawa: WAB.

Sieniewicz Mariusz, 2003, Czwarte niebo, Warszawa: WAB.

Sieniewicz Mariusz, 2007, Rebelia, Warszawa: WAB.

Stasiuk Andrzej, 1996, Opowieści galicyjskie, Kraków: Wydawnictwo Znak.

Literatura przedmiotu

Bartmiński Jerzy, 2014, Polskie wartości w europejskiej aksjosferze, wybór i red. Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Marta Nowosad-Bakalarczyk, Sebastian Wasiuta, Lublin: Wydawnictwo UMCS (tu: Praca ludzka w idei „Solidarności”, O godność i sens pracy, Etos pracy).

Bauman Zygmunt, 1995, Wieloznaczność nowoczesna, nowoczesność wieloznaczna, przeł. Janina Bauman, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Bauman Zygmunt, 2000, Ponowoczesność jako źródło cierpień, Warszawa: Wydawnictwo Sic!.

Bauman Zygmunt, 2004, Życie na przemiał, przeł. Tomasz Kunz, Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Bauman Zygmunt, 2006, Płynna nowoczesność, przeł. Tomasz Kunz, Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Bauman Zygmunt, 2007a, Konsumenci w społeczeństwie konsumentów, Łódź: Wydawnictwo UŁ.

Bauman Zygmunt, 2007b, Płynne czasy: życie w epoce niepewności, przeł. Maciek Żakowski, Warszawa: Wydawnictwo Sic!

Bauman Zygmunt, 2007c, Płynne życie, przeł. Tomasz Kunz, Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Bauman Zygmunt, 2008, Płynny lęk, przeł. Janusz Margański, Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Bauman Zygmunt, 2008, Wspólnota: w poszukiwaniu bezpieczeństwa w niepewnym świecie, przeł. Janusz Margański, Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Beck Ulrich, 2002, Społeczeństwo ryzyka, przeł. Stanisław Cieśla, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Borkowska Grażyna, 2000, „Opowieści galicyjskie” Andrzeja Stasiuka, [w:] Rytmy prozy, czyli jak czytać polską prozę współczesną, red. Tadeusz Marciszuk, Warszawa: Wydawnictwo Stentor, s. 114–125.

Browarny Wojciech, 2007, Autonomia czy wspólnota? Dyskurs społeczny w prozie „roczników siedemdziesiątych”, „Pamiętnik Literacki” z. 3, s. 137–155.

Czapiński Janusz, Panek Tomasz (red.), 2001, Diagnoza społeczna 2000: warunki i jakość życia Polaków oraz ich doświadczenia z reformami systemowymi po 10 latach transformacji, Warszawa: Rada Główna PTS (oraz kolejne diagnozy w latach 2003, 2005, 2007, 2009, 2011, 2013).

Czapliński Przemysław, 2001, Wzniosłe tęsknoty. Nostalgie w prozie lat dziewięćdziesiątych, Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Czapliński Przemysław, 2003, Świat podrobiony. Krytyka i literatura wobec nowej rzeczywistości, Kraków: TAiWPN Universitas.

Czapliński Przemysław, 2009, Polska do wymiany. Późna nowoczesność i nasze wielkie narracje, Warszawa: WAB.

Dunin Kinga, 2004, Czytając Polskę. Literatura polska po roku 1989 wobec dylematów nowoczesności, Warszawa: WAB.

Giddens Anthony, 2001, Nowoczesność i tożsamość: „ja” i społeczeństwo w epoce później nowoczesności, przeł. Alina Szułżycka, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Giddens Anthony, 2008, Konsekwencje nowoczesności, przeł. Ewa Klekot, Kraków: Wydawnictwo UJ.

Giddens Anthony, 2009, Życie w społeczeństwie posttradycyjnym, [w:] Ulrich Beck, Anthony Giddens, Scott Lash, Modernizacja refleksyjna. Polityka, tradycja i estetyka w porządku społecznym nowoczesności, przeł. Jacek Konieczny, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 79–140.

Jay Martin, 2008, Pieśni doświadczenia. Nowoczesne amerykańskie i europejskie wariacje na uniwersalny temat, przeł. Agnieszka Rejniak-Majewska, Kraków: TAiWPN Universitas.

Marody Mirosława (red.), 2000, Między rynkiem a etatem: społeczne negocjowanie polskiej rzeczywistości, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Marody Mirosława (red.), 2002, Wymiary życia społecznego: Polska na przełomie XX i XXI wieku, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Marody Mirosława, 2014, Jednostka po nowoczesności: perspektywa socjologiczna, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Nęcka Agnieszka, 2014, Fascynacja prowincją. O twórczości Daniela Odii, [w:] Skład osobowy. Szkice o prozaikach współczesnych, część 1, red. Agnieszka Nęcka, Dariusz Nowacki, Jolanta Pasterska, Katowice: Wydawnictwo UŚ, s. 243–258.

Nycz Ryszard, Zeidler-Janiszewska Anna (red.), 2006, Nowoczesność jako doświadczenie, Kraków: TAiWPN Universitas.

Nycz Ryszard, 2012, Poetyka doświadczenia. Teoria – nowoczesność – literatura, Warszawa: Wydawnictwo IBL.

Obirek Stanisław (red.), 2006, Praca, konsumpcjonizm i nowi ubodzy, Kraków: Wydawnictwo WAM.

Orski Mieczysław, 2010, Opowieści dla dorosłych i opowieści dla niedorosłych. Krytyczny przegląd nowej prozy polskiej, Wrocław: Wydawnictwo ATUT.

Rifkin Jeremy, 2001, Koniec pracy. Schyłek siły roboczej na świecie i początek ery postrynkowej, przeł. Ewa Kania, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.

Walas Teresa, 2012, Literatura (kultura) jako selekcja i projektowanie doświadczenia. Casus: „mały realizm”, [w:] Kulturowa teoria literatury 2. Poetyki, problematyki, interpretacje, red. Teresa Walas, Ryszard Nycz, Kraków: TAiWPN Universitas, s. 273–310.

Wilsz Jolanta, 2009, Teoria pracy. Implikacje dla pedagogiki pracy, Kraków: Oficyna Wydawnicza IMPULS.

Żakowski Jacek, 2006, Koniec: rozmowy o tym, co się popsuło w nas w Polsce, w Europie i w świecie, Warszawa: Wydawnictwo Sic!.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/et.2016.28.81
Date of publication: 2016-09-22 09:58:57
Date of submission: 2016-05-28 12:49:45


Statistics


Total abstract view - 948
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 601 PDF - 188

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2016 Arkadiusz Stanisław Bagłajewski

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.