Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail 
Z galerii ziemian lubelskich. Antoni Bobrowski ze Snopkowa – zasłużony hodowca koni i trzody chlewnej
Streszczenie w języku polskim
Artykuł stanowi próbę przedstawienia działalności hodowlanej Antoniego Bobrowskiego, ziemianina ze Snopkowa koło Lublina. Za jego czasów (1854–1895) malowniczo położony nad rzeką Ciemięgą majątek zyskał rangę jednego z najbardziej znanych ośrodków zarodowej hodowli koni w Królestwie Polskim oraz centrum specjalistycznego wychowu angielskiej trzody chlewnej. Początkowo Bobrowski zajmował się hodowlą koni użytkowych, by po latach skupić się na karecianych i pod ciężką wagę, chętnie kupowanych w Królestwie Polskim i Rosji. Hodowlę świń angielskich rozpoczął w 1872 roku i osiągnął na tym polu doskonałe wyniki, zyskał bowiem miano pioniera i wybitnego hodowcy, którego sława wyszła poza granice Królestwa Polskiego. Prowadził wzorową działalność hodowlaną, nagradzaną na wielu wystawach, aż do śmierci w 1895 roku. Sądzę więc, że postać Bobrowskiego, zapomnianego współcześnie hodowcy, warta jest przypomnienia szerszemu gronu czytelników.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
ŹRÓDŁA I OPRACOWANIA ARCHIWALNE
Archiwum Parafii pw. Nawrócenia św. Pawła w Lublinie, Akta zmarłych 1891–1895; Odpis aktu ślubu zawartego w dniu 2 sierpnia 1854 roku między Antonim Bobrowski a Julianną Arkuszewską datowany 25 października 1949 roku.
Archiwum Sądu Rejonowego w Lublinie, Wydział Ksiąg Wieczystych, Dobra Snopków, t. 2, sygn. A4327B, Wykaz Hipoteczny, Zbiór dokumentów do dóbr Snopków.
Archiwum Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Lublinie, M. Niedzielska, Zespół pałacowo-parkowy w Snopkowie. Dokumentacja historyczna, mps, Lublin 1985.
PUBLICYSTYKA PRASOWA Z EPOKI I WSPOMNIENIA POŚMIERTNE
Bloch J., Ziemia i jej oddłużenie w Królestwie Polskim, cz. 1, „Biblioteka Warszawska” 1891, t. 2.
Byszewski A., Gospodarstwo rolne i hodowla w Snopkowie, cz. 3, „Gazeta Rolnicza” 1902, nr 47.
Byszewski A., Gospodarstwo rolne i hodowla w Snopkowie, cz. 4, „Gazeta Rolnicza” 1902, nr 48.
Dobrski M., Rolnictwo w guberni lubelskiej, „Pamiętnik Lubelski. Kalendarz Ilustrowany na rok 1904”.
Gospodarstwo w Snopkowie, „Gazeta Lubelska” 1899, nr 126.
Grabski W., Postęp rolniczy w Lubelskiem przed czterdziestu laty, „Gazeta Rolnicza” 1901, nr 25.
[J.S.W.], Łęczna we wrześniu (Z Towarzystwa Wyścigów Konnych), „Jeździec i Myśliwy” 1896, nr 18.
Kronika działalności kobiecej, „Bluszcz” 1884, nr 26.
[P.], Antoni Bobrowski, „Gazeta Rolnicza” 1901, nr 25.
[P.], Wyścigi w Pławnie, „Kłosy” 1881, nr 848.
Przanowski L., Rzut oka na stan hodowli koni w Lubelskiem, „Gazeta Rolnicza” 1901, nr 25.
Rewiński S., Wystawa, „Kurier Warszawski” 1885, nr 159b.
Rewiński S., Wystawa. III. Trzoda chlewna, drób i króliki, „Kurier Warszawski” 1885, nr 163.
Stan hodowli trzody chlewnej, „Gazeta Rolnicza” 1901, nr 25.
Ś.p. Antoni Bobrowski, „Jeździec i Myśliwy” 1895, nr 6.
Ś.p. Antoni Bobrowski (Wspomnienie), „Gazeta Lubelska” 1895, nr 63.
Wiadomości miejscowe i z kraju, „Gazeta Lubelska” 1885, nr 124.
Wotowski S., Aleksander hr. Nierod, „Jeździec i Myśliwy” 1903, nr 11.
Wotowski S., Ś.p. August hr. Potocki, „Jeździec i Myśliwy” 1905, nr 10.
Wotowski S., Ze Snopkowa, „Jeździec i Myśliwy” 1904, nr 23.
Wystawa koni włościańskich, „Gazeta Świąteczna” 1889, nr 439.
Z miasta i okolicy, „Gazeta Lubelska” 1886, nr 132.
Z miasta i okolicy, „Gazeta Lubelska” 1887, nr 219.
Z placu wystawy, „Kurier Warszawski” 1885, nr 160a.
Z placu wystawy, „Kurier Warszawski” 1885, nr 164b.
LITERATURA
Antoniny, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, t. 1, Warszawa 1880.
Babicz M., Bajda Z., Historia hodowli świń ras wielkiej białej polskiej i polskiej białej zwisłouchej na Lubelszczyźnie, „infoPolsus. Ogólnopolski biuletyn dla hodowców i producentów trzody chlewnej” 2013, nr 16.
Bogusz M., Miasto Łęczna w czasach Królestwa Polskiego (1815–1866), Łęczna 2014.
Brodowska H., Historia społeczno-gospodarcza chłopów polskich w zaborze rosyjskim, [w:] Historia chłopów polskich, t. 2: Okres zaborów, red. S. Inglot, Warszawa 1972.
Caban W., Rola „nowego ziemiaństwa” w szerzeniu postępu agrotechnicznego w Królestwie Polskim w dobie przeduwłaszczeniowej, [w:] Aktywność gospodarcza ziemiaństwa w Polsce w XVIII–XX wieku, red. W. Caban, M.B. Markowski, Kielce 1993.
Chomać R., Struktura agrarna Królestwa Polskiego na przełomie XIX i XX wieku, Warszawa 1970.
Demidowicz T., Reforma szlachectwa w Królestwie Polskim w latach 1836–1861, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2010, t. 62, z. 2.
Deskur S., Hodowla koni w Polsce, [w:] Dziedzictwo. Ziemianie polscy i ich udział w życiu narodu, red. T. Chrzanowski, Kraków 1995.
Dobrski M., Rzut oka na stan rolnictwa w guberni lubelskiej w ostatnich 25 latach, [w:] Dla sierot. Książka zbiorowa wydana staraniem Lubelskiego Towarzystwa Dobroczynności, Warszawa 1897.
Doliński W., Przekażmy przeszłość dla przyszłości, Hove 1992.
Głazik M., Ostatni Pan na Bychawie. Antoni Budny (1861–1943), Bychawa 2013.
Głazik M., Zarodowa chlewnia rasy wielkiej białej angielskiej Antoniego Budnego w Bychawie, [w:] Ziemiaństwo na Lubelszczyźnie V, red. H. Łaszkiewicz, Lublin 2012.
Grabski W., Historia Towarzystwa Rolniczego 1858–1861, t. 1, Warszawa 1904.
Herbarz rodzin szlacheckich Królestwa Polskiego, cz. 1, Warszawa 1853.
Iwanek M., Serniki, [w:] Ku przyszłości. Dzieje gminy Serniki. Monografia historyczna, oprac. S. Marzęda [et al.], Serniki 2014.
Janicki S. (red.), Stosunki rolnicze Królestwa Kongresowego, Warszawa 1918.
Kidzińska A., Związki rodziny Skłodowskich z Zawieprzycami, „Studia Łęczyńskie” 2010–2011, t. 2–3.
Kieniewicz S., Potocki August, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 27, Wrocław 1983.
Kierek A., Rozwój kapitalizmu w rolnictwie regionu lubelskiego w latach 1864–1913, Lublin 1964.
Kołodziejczyk R., Bohaterowie nieromantyczni. O pionierach kapitalizmu w Królestwie Polskim, Warszawa 1961.
Kołodziejczyk R., Piotr Steinkeller 1799–1854, Warszawa 1963.
Konczyński J., Rolnictwo i przemysł w Królestwie Polskim przed wojną, Warszawa 1924.
Koprukowniak A., Determinanty aktywności kulturalnej ziemian lubelskich w latach 1795–1939, [w:] Ziemiaństwo na Lubelszczyźnie II, red. R. Maliszewska, Kozłówka 2003.
Koprukowniak A., W okresie kształtowania się kapitalizmu 1864–1918, [w:] Dzieje Lubelszczyzny, red. T. Mencel, t. 1, Warszawa 1974.
Kostrowicka I., Landau Z., Tomaszewski J., Historia gospodarcza Polski XIX i XX wieku, Warszawa 1984.
Leśniewska J.E., Dobra Kijany i ich właściciele w latach 1853–1908, [w:] Studia nad ziemiaństwem w XIX i XX wieku, red. Z. Gołębiowska, A. Koprukowniak, A. Przegaliński, t. 4, Lublin 2014.
Leśniewska J.E., Ludwik Grabowski – miłośnik koni i zasłużony ich hodowca, „Merkuriusz Łęczyński” 1990, nr 5.
Leśniewska J.E., Łęczyńskie Towarzystwo Wyścigów Konnych 1895–1902, [w:] Łęczna. Studia z dziejów miasta, red. E. Horoch, Łęczna 1989.
Leśniewska J.E., Sukcesy sportowe łęczyńskiej stajni wyścigowej Henryka Blocha, „Merkuriusz Łęczyński” 1989, nr 4.
Leśniewska J.E., Właściciele dóbr Łęczna w latach 1800–1944, Lublin 2004.
Łoś P.S., Szkice do portretu ziemian polskich XX wieku, Warszawa 2005.
Łukasiewicz J., Kryzys agrarny na ziemiach polskich w końcu XIX wieku, Warszawa 1968.
Mazurek Z., Przemiany ekonomiczno-społeczne w guberni lubelskiej po reformie uwłaszczeniowej, „Annales UMCS. Sectio F” 1960, t. 15.
Mencel T., Jarmarki łęczyńskie w XVII–XIX wieku, [w:] Łęczna. Studia z dziejów miasta, red. E. Horoch, Łęczna 1989.
Mencel T., Między powstaniami 1831–1864, [w:] Dzieje Lubelszczyzny, red. T. Mencel, t. 1, Warszawa 1974.
Mroziński W., Konie, [w:] Księga Pamiątkowa Wystaw Lubelskich, Warszawa 1902.
Piaszczyński K., Dobra „Snopków” pod Lublinem. Hodowla koni, bydła, trzody chlewnej i owiec karakułów, Lublin 1925.
Pławno, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. B. Chlebowski, W. Walewski, t. 8, Warszawa 1887.
Pobóg-Malinowski W., Najnowsza historia polityczna Polski, t. 1: 1864–1914, Gdańsk 1991.
Podhorski K., Ot tak sobie dla pamięci… czyli urywki żywota niesławnego człowieka… od roku 1859 po 1900, „Notatki Płockie” 2006, nr 51.
Pruski W., Dzieje państwowej stadniny w Janowie Podlaskim 1817–1939, Poznań 1948.
Pruski W., Dzieje wyścigów i hodowli koni pełnej krwi w Polsce, Warszawa 1970.
Pruski W., Grabowski Ludwik, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 8, Wrocław–Kraków–Warszawa 1959–1960.
Pruski W., Hodowla zwierząt gospodarskich w Królestwie Polskim w latach 1815–1918, t. 1, Warszawa 1967.
Pruski W., Hodowla zwierząt gospodarskich w Królestwie Polskim w latach 1815–1918, t. 2, Warszawa 1968.
Pruski W., Hodowla zwierząt gospodarskich w Królestwie Polskim w latach 1815–1918, t. 3, Warszawa 1969.
Przegaliński A., Dwór ziemiański na Lubelszczyźnie w epoce przemian gospodarczych i społecznych (Dzieje dóbr Snopków w XIX i w I połowie XX wieku), Lublin 2016.
Przegaliński A., Społeczna działalność ziemiaństwa lubelskiego w latach 1864–1914, Lublin 2009.
Przegaliński A., Z dziejów wystaw rolniczych. Trzecia Wystawa Rolnicza (1860) i Wystawa Rolniczo-Przemysłowa (1901) w Lublinie, Lublin 2012.
Puś W., Statystyka przemysłu Królestwa Polskiego w latach 1879–1913. Materiały źródłowe, Łódź 2013.
Rusiński W., Zarys historii gospodarczej powszechnej. Czasy nowożytne i najnowsze (1500–1939), Warszawa 1970.
Sęczys E. (oprac.), Szlachta wylegitymowana w Królestwie Polskim w latach 1836–1861, Warszawa 2000.
Snopków. Własność Piaszczyńskiego, [w:] Księga Pamiątkowa Wystaw Lubelskich, cz. 2: Opisy gospodarstw, Warszawa 1902.
Spis szlachty Królestwa Polskiego z dodaniem krótkiej informacji o dowodach szlachectwa, Warszawa 1851.
Sroka S., Ryx (Ryks) z Kropiwnickich Izabella, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 33, Wrocław–Warszawa–Kraków 1991–1992.
Stasiak A., Bajda Z., Hodowla świń na Lubelszczyźnie, „Trzoda Chlewna” 2001, t. 39, nr 8–9.
Strzelce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. B. Chlebowski, W. Walewski, t. 11, Warszawa 1890.
Trzecia Wystawa Rolnicza w Królestwie Polskim odbyta w Lublinie w dniach 16 (28), 17 (29), 18 (30) sierpnia 1860 roku, Warszawa 1860.
Trzewik M., Z historii zabytkowego założenia rezydencjonalnego w Snopkowie, cz. 2, „Dolina Ciemięgi” 1998, nr 5.
Uruski S., Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, t. 1, Warszawa 1904.
Wiech S., Społeczeństwo Królestwa Polskiego w oczach carskiej policji politycznej, Kielce 2002.
Wiercieński H., Opis statystyczny guberni lubelskiej, Warszawa 1901.
Wiercieński H., Pamiętniki, oprac. A. Zajączkowski, Lublin 1973.
Wotowski S., Hodowla koni, [w:] Księga Jubileuszowa „Rolnika i Hodowcy”. XXV-lecie polskiego rolnictwa (1883–1907), red. H. Kotłubaj, Warszawa 1908.
Wybór pism Ludwika Górskiego. Wydawnictwo jubileuszowe, Warszawa 1908.
Zakrzewski A.J., Wyścigi w Pławnie, „Zeszyty Radomszczańskie” 2008, t. 2.
Zugaj L., Dzieje Jastkowa i okolic od zarania do 1939 roku, Lublin 2010.
Żychliński T., Złota księga szlachty polskiej, R. 5, Poznań 1883.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/f.2022.77.185-204
Data publikacji: 2022-12-30 12:38:53
Data złożenia artykułu: 2021-03-21 00:07:30
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2022 Andrzej Przegaliński
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.