Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail 
Organizacja, struktura i obsada sowieckich komendantur wojskowych (wojennych) na terytorium Polski w latach 1944–1946. Rekonesans badawczy
Streszczenie w języku polskim
W artykule opisane zostały podstawy prawne tworzenia w Europie Środkowej sowieckich komendantur wojskowych. Armia Czerwona tworzyła je w latach 1944–1945, niektóre działały jeszcze w 1946 roku. Ich zadaniem było początkowo zabezpieczenie zaplecza frontu i organizacja zaopatrzenia armii. Były one pierwszą władzą administracyjną po likwidacji okupacji niemieckiej (często nieakceptowaną przez ludność). Później komendanci wojskowi mieli zadanie podporządkować zdobyte terytoria Polski, Niemiec, Czechosłowacji i Węgier. Autor charakteryzuje rodzaje komendantur (okręgowe, miejskie, powiatowe, gminne), a także ich obsadę personalną (rodzaje stanowisk) i liczebność komendantur (od pięciu do kilkuset osób).
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Archiwa
Centralne Archiwum Ministerstwa Obrony Federacji Rosyjskiej (CAMO) (Центральный архив Министерства обороны Российской Федерации, ЦАМО): zespół 33, inwentarz 686196; zespół 46, inwentarz 2394; zespół 233, inwentarz 2374; zespół 307, inwentarz 4148; zespół 1097, inwentarz 1; zespół 1423, inwentarz 1.
Literatura
Armia Czerwona/Radziecka w Polsce w latach 1944–1993. Studia i szkice, red. K. Filip, M. Golon, Borne Sulinowo–Bydgoszcz–Gdańsk 2014.
Armia Radziecka w Polsce 1944–1956. Dokumenty i materiały, oprac. M.L. Krogulski, Warszawa 2003.
Baziur G., Armia Czerwona na Pomorzu Gdańskim 1945–1947, Warszawa 2003.
Dzieje Lęborka, red. J. Borzyszkowski, Lębork–Gdańsk 2009.
Dzieje Szczecinka, t. 2: Lata 1945–2008, red. K. Kozłowski, J, Powałka, Szczecinek 2010.
Golczewski K., Pomorze Zachodnie na przełomie dwu epok 1944–1946, Poznań 1964.
Golon M., Nidzica i okolice w czasach PRL, [w:] Historia Nidzicy i okolic, red. W. Rezmer, Nidzica 2012.
Golon M., Polityka radzieckich władz wojskowych i policyjnych na Pomorzu Nadwiślańskim w latach 1945–1947, Toruń 2001.
Hytrek-Hryciuk J., Rosjanie nadchodzą! Ludność niemiecka a żołnierze Armii Radzieckiej (Czerwonej) na Dolnym Śląsku w latach 1945–1948, Wrocław 2010.
Kachnicz Z., Pierwsze lata polskiego Koszalina, [w:] Dzieje Koszalina, t. 2: Po 1945 roku, red. B. Polak, Koszalin 2016.
Krogulski M.L., Okupacja w imię sojuszu. Armia Radziecka w Polsce 1944–1956, Warszawa 2000.
Mordawski H., Ziemie Odzyskane 1945–1956, Brzezia Łąka 2015.
Ostrowski K., Po wojnie, [w:] Dzieje Chojnic, red. K. Ostrowski, Chojnice 2003.
Potyrała B., Fudali R., Od zwycięstwa do upadku. Siły zbrojne Związku Radzieckiego 1945–1991, Warszawa 2009.
Romanow Z., Zajęcie Słupska przez Armię Czerwoną w 1945 roku, [w:] Życie dawnych Pomorzan I, red. W. Łysiak, Bytów–Poznań 2001.
Scherstjanoi E., Everyday Life of the Victors in the Soviet Occupation Zone in Germany in the Memoirs of Participants in the Events, “Historia Provinciae – The Journal of Regional History” 2020, vol. 4, no. 4, DOI: http://dx.doi.org/10.23859/2587-8344-2020-4-4-3.
Sieger leben in Deutschland. Fragmente einer ungeübten Rückschau. Zum Alltag sowjetischer Besatzer in Ostdeutschland 1945–1949, Bearb. E. Scherstjanoi, Gransee 2020.
Skóra W., Instrukcje dla komendantów Armii Czerwonej obejmujących władzę na terytorium Polski w latach 1944–1945, „Pamięć i Sprawiedliwość” (w druku).
Sowjetische Kommandanturen Und Deutsche Verwaltung in Der Sbz Und frühen DDR, Bearb. J. Foitzik, Monachium 2015.
Techman R., Armia radziecka w gospodarce morskiej Pomorza Zachodniego w latach 1945–1956, Poznań 2003.
W objęciach Wielkiego Brata. Sowieci w Polsce 1944–1993, red. K. Rokicki, S. Stępień, Warszawa 2009.
Ziemie Odzyskane pod wojskową administracją radziecką po II wojnie światowej, red. S. Łach, Słupsk 2000.
Великая Отечественная. Комдивы. Военный биографический словарь. Командиры стрелковых, горнострелковых дивизий, крымских, полярных, петрозаводских дивизий, дивизий ребольского направления, истребительных дивизий, vol. 5, Мoskwa 2014.
Деятельность советских военных комендатур по ликвидации последствий войны и организации мирной жизни в Советской зоне оккупации Германии. 1945–1949. Сборник Документов, oprac. В.В. Захаров, О.В. Лавинская, Д.Н., Я.М. Нохотович Златкис, Мoskwa 2005.
Козлов В.А., Козлова М.Е., Жилище как трофей: квартирный вопрос в бюрократических практиках и личных стратегиях сотрудников Советской военной администрации в Германии (1945–1949 гг.), „Русский сборник. Исследования по истории России” 2014, Вып. 16.
Кретинин Г.В., Военные комендатуры Кёнигсбергского особого военного округа в 1945–1946 годах, „Вестник Балтийского федерального университета им. И. Канта. Серия: Гуманитарные и общественные науки” 2006, nr 12.
Русский архив. Великая Отечественная, vol. 14, Moskwa 1994.
Семиряга М.И., Как мы управляли Германией, Moskwa 1995.
Филипповых Д.Н., Краткие биографии руководящего состава СВАГ, [w:] Советская военная администрация в Германии, 1945–1949. Справочник, red. Я. Фойтцик, А.В. Доронин, Т.В. Царевская-Дякина, Moskwa 2009.
Netografia
Электронный архив Советской военной администрации в Германии, 1945–1949, http://svag.unc.edu [dostęp: 1.07.2021].
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/f.2021.76.301-325
Data publikacji: 2021-12-31 14:52:52
Data złożenia artykułu: 2021-07-08 19:23:32
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2021 Wojciech Skóra
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.