Hide
Show all
Email this article 
In Helena Modjeska’s Web of Lies. Self-Censorship of Personal Documents
Abstract
Helena Modjeska, the most outstanding Polish-American Shakespearean actress, came from a bourgeois family, was raised without a father, entered into a scandalous relationship with a married man and gave birth to two illegitimate children. The early years of her private life and stage career, carefully retouched by the artist, are still controversial among scholars. The aim of this article is to analyse Modjeska’s self-creative processes based on selected facts from her life, especially the self-censorship of selected personal documents, including several versions of the actress’s diaries, biographical texts, and press interviews. The research tools will be categories of lies classified according to the type, cause, purpose and thematic area to which they relate. The result of the research is to indicate why Modjeska lied, how, what it gave her and about what topic.
Keywords
Full Text:
PDF (Język Polski)References
Altemus, Jameston Torr. (1883). Helena Modjeska with Illustrations. New York: J.S. Ogilvie and Co.
Auerbach, Nina. (1980). The Rise of the Fallen Woman. Nineteenth-Century Fiction, 35.1, s. 29–52.
Baker, Michael. (1978). The Rise of the Victorian Actor. London–New York: Routlegde.
Bratton, Jacky. (2003). New Readings in Theatre History. Cambridge: Cambridge University Press.
Całek, Anita. (2016). Narrator biografii naukowej: między referencyjnością a fikcją. W: Lucyna Dziaczkowska, Danuta Opozda, Ryszard Skrzyniarz (red.), Przedmiot, źródła i metody badań w biografii (s. 39–59). Lublin: Wydawnictwo Episteme.
Chłędowski, Kazimierz. (1957). Pamiętniki. T. I. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Cichocki, Mateusz. (2017). Znaczenie i funkcje kłamstwa w komunikacji interpersonalnej. Kultura i Wartości, 24, s. 23–44.
Coleman, Marion Moore. (1969). Fair Rosalind. The American career of Helena Modjeska. Cheshire–Connecticut: Cherry Hill Books.
Collins, Mabel. (1883). The Story of Helena Modjeska. London: W.H. Allen & Co.
Crouch, Kimberly. (1997). The Public Life of Actresses: Prostitutes or Ladies. W: Hannah Barker, Elaine Chalus (ed.), Gender in Eighteenth Century England: Roles, Representations and Responsibilities (pp. 58–78). London–New York: Routledge.
Got, Jerzy, Szczublewski, Józef. (1958). Helena Modrzejewska. Almanachy poświęcone najwybitniejszym artystom sceny polskiej. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Kędziora, Alicja (red.). (2022). Postanowiłam się nie zestarzeć! Źródła do badań nad życiem i twórczością Heleny Modrzejewskiej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Kędziora, Alicja. (2024). Testimonial Heleny Modrzejewskiej w Nowym Jorku. Dekonstrukcja mitu. W: Alicja Kędziora, Emil Orzechowski (red.), „Nie żałuję wyboru…”. Studia i materiały do badań nad życiem i twórczością Heleny Modrzejewskiej (s. 129–153). Kraków: Księgarnia Akademicka.
Kędziora, Alicja, Orzechowski, Emil (red.). (2015a). Modrzejewska/Listy. Korespondencja Heleny Modrzejewskiej i Karola Chłapowskiego 1859–1914. T. I. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Kędziora, Alicja, Orzechowski, Emil (red.). (2015b). Modrzejewska/Listy. Korespondencja Heleny Modrzejewskiej i Karola Chłapowskiego 1859–1914. T. II. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Łapińska, Karolina. (2016). Postrzeganie celebrytów dawniej i dziś. Autokreacja wizerunkowa kontra wizerunek medialny. W: Aleksandra Kalisz, Ewelina Tyc (red.), Dyskurs autopromocyjny dawniej i dziś (s. 31–41). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Łukowski, Piotr. (2017). Kłamstwo. Analiza terminologiczna. Studia z Teorii Wychowania, 8/3(20), s. 9–48.
Łuksza, Agata. (2023). Tort Marcello. Kultury fanowskie w teatrze XIX wieku. Kraków: Universitas.
Modjeska, Helena. (1910). Memories and impressions. An autobiography. New York: McMillan Company.
Modjeska – hrabina, aktorka, kobieta. (1878). Czas, 86, s. 1–8.
Modrzejewska, Helena. (1957). Wspomnienia i wrażenia. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Orzechowski, Emil. (2023). Autobiograficzna biografia. W: Alicja Kędziora, Emil Orzechowski (red.), Teatralna rodzina Modrzejewskiej (s. 31–68). Kraków: Księgarnia Akademicka.
Orzechowski, Emil (red.). (2009). Helena Modrzejewska. Artykuły – referaty – wywiady – varia. Kraków: Attyka.
Pycka, Anna Małgorzata. (2011). Blaski i cienie życia aktorek końca XIX wieku pod piórem Gabrieli Zapolskiej. Napis, XVII, s. 211–225.
Siedlecki, Franciszek. (1917). Helena Modrzejewska. Warszawa: Nakł. Związku Artystów Scen Polskich.
Słownik Języka Polskiego. Pobrano z: https://sjp.pwn.pl/ (dostęp: 30.08.2024).
Szczublewski, Józef. (1959). Helena Modrzejewska. Warszawa: PIW.
Szczublewski, Józef. (1975). Żywot Modrzejewskiej. Warszawa: PIW.
Plunkett, John. (2014). Celebrity Culture. W: Julia John (ed.), The Oxford Handbook of Victorian Literary Culture (s. 539–561). Oxford: Oxford University Press.
The Paderewski Memories by Ignacy Jan Paderewski and Mary Lawton. (1939). New York: Charles Scribner’s Sons.
Wanicka, Agnieszka. (2018). Aktorzy warszawscy. Od Bogusławskiego do końca II wojny światowej. W: Andrzej Kruczyński, Monika Chudzikowska (red.), Warszawskie teatrowisko (s. 110–117). Warszawa: Teatr Wielki. Opera Narodowa.
Witkowski, Tomasz. (2006). Psychologia kłamstwa. Taszów: Biblioteka Moderatora.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ff.2024.42.2.33-46
Date of publication: 2024-12-30 10:37:54
Date of submission: 2024-08-31 13:54:15
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Copyright (c) 2024 Alicja Kędziora
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.