Hide
Show all
Email this article 
Rambunctiousness. About the Public Debate on Demoralized Youth in the First Decade after the Second World War
Abstract
One of the important topics of public debates (especially in the press) in the first decade after World War II was the crime-prone or already delinquent youth. They were attended by journalists, publicists, scientists, writers (Kazimierz Koźniewski, Leopold Tyrmand), filmmakers. First, there was concern about children who had experienced a blatant disregard for ethical norms. In the early 1950s, people wrote about the scourge of hooliganism, linking it to the Cold War climate. During the thaw years of the 1960s, the hooligan was made rehabilitated to be either a representative of the counterculture or a victim of a “bad home.” These debates exhibited a considerable degree of ideologization which made a reliable diagnosis all but impossible. The aim of the article is to analyze the discourse on demoralized youth in terms of its variable dynamics, formal and functional differentiation.
Keywords
Full Text:
PDF (Język Polski)References
Ambroziewicz, Piotr. (2018). Złote lata chuliganerii 1950–1960. Warszawa: eBook.
Auderska, Halina. (1946). Prace Komisji X na Kongresie paryskim. Dziecko-ofiara wojny. Dzieci i Wychowawca, (3–4), s. 62–66.
Auscaler, Gustaw. (1951). Pojęcie chuligaństwa w radzieckim ustawodawstwie karnym. Państwo i Prawo, 6(7), s. 117.
Baley, Stefan. (1939). Czynniki egzo- i endogenne przestępstw młodocianych. Przegląd Więziennictwa Polskiego, 4(1), s. 58–71.
Baley, Stefan. (1947a). Psychiczne wpływy drugiej wojny światowej. Psychologia Wychowawcza, 13(8), s. 12–21.
Baley, Stefan. (1947b). Wpływ wojny na psychikę młodzieży i dorosłych w Polsce. Psychologia Wychowawcza, 12(6), s. 6–10.
Baley, Stefan. (1948). Zagadnienie walki z przestępczością młodocianych na tle współczesnych doświadczeń w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Baley, Stefan. (1949). O pewnej metodzie badań wpływów wojny na psychikę młodzieży. Rocznik Psychiatryczny, 27(37), s. 33–38.
Batawia, Stanisław, Budkiewicz, Janina, Żebrowska-Skrzywan, Maria. (1929). Badania nad nieletnimi przestępcami: poczucia moralne. Warszawa: Księgarnia F. Hoesicka.
Bates, John M. (2000). Cenzura w epoce stalinowskiej. Teksty Drugie, (1–2), s. 95–120.
Brandys, Kazimierz. Chuligan i jego starszy brat. Życie Radomskie, 6(120), s. 3.
Chmieleńska, Irena. (1945). Dzieci wojenne. Kuźnica, 1(15), s. 6.
Czajkowski, Zbigniew. (1956). Przestępcy pozostają bezkarni… Dziś i Jutro, 12(3), s. 1, 7.
Eisler, Jerzy. (2001). Życie codzienne w Warszawie Planu sześcioletniego. Polska 1944/45–1989: studia i materiały, 5, s. 29–48.
Fiedorczyk, Piotr. (2002). Komisja Specjalna do Walki z Nadużyciami i Szkodnictwem Gospodarczym 1945–1954. Studium historycznoprawne. Białystok: Wydawnictwo Temida 2.
Gangsterzy z Falenicy. (1951). Trybuna Ludu, 4(313), s. 4.
Gawrak, Zbigniew (oprac.). (1954). Prasa francuska o Piątce z ulicy Barskiej. Kwartalnik Filmowy, 4(2), s. 19–21.
Gronostajska, Jadwiga. (1947). Dzieci warszawskie po wojnie. Dzieci i Wychowawca, (11–12), s. 14–17.
Hochberg-Mariańska, Maria. (1956). Listy do Redakcji. Kultura (Paryż), 10(9), s. 152.
Hochberg-Mariańska, Maria, Grüss, Noe (oprac.). (1947). Dzieci oskarżają. Kraków: Centralna Żydowska Komisja Historyczna.
J.R. [Rawicz, Jerzy]. (1951). Tygrysy nie jadają ciastek. Życie Warszawy, 11(297), s. 3.
Jedlewska, Kamila. (1947). Jak odbiły się przeżycia i wydarzenia wojenne na psychice dzieci i młodzieży. Dzieci i Wychowawca, 2(11–12), s. 7–13.
Jezierska, Maria. (1946). Obrachunek. Tygodnik Powszechny, 2(35), s. 6.
Kaczyńska, Maria. (1946). Psychiczne skutki wojny wśród dzieci i młodzieży w Polsce. Zdrowie Psychiczne, 1, s. 50–70.
Kalinowska, B. (1951). Od łobuzerii niedaleko do chuliganerii. Życie Warszawy, 11(318), s. 4.
Karwacka, J. (1954). O wzmożenie walki z chuligaństwem i pijaństwem. Przegląd Zagadnień Socjalnych, 28(11), s. 1.
Koziełł, Józef. (1947). Dzieci powojenne nie są tak bardzo złe. Dzieci i Wychowawca, 2(11–12), s. 17–19.
Koźniewski, Kazimierz. (1951). 9 faktów z życia bandytów. Przekrój, 7(345), s. 3.
Koźniewski, Kazimierz. (1953). Praca nad scenariuszem Piątki z ulicy Barskiej. Kwartalnik Filmowy, 3(1), s. 50–59.
Kronika. (1946). Dzieci i Wychowawca, 1(2), s. 50–55.
Krzyż, K. (1953). Na mariensztackim przyrynku. Stolica, 8(32), s. 8–9.
Kuthan, Zbigniew. (1956). O Złym – źle i dobrze. Dziś i Jutro, 12(10), s. 8.
Laskowski, Zbigniew. (1956). Sprawy rodziców. Dziś i Jutro, 12(5), s. 1–2.
Likwidacja szajki młodych gangsterów, sprawców napadów terrorystyczno-rabunkowych. (1951). Życie Warszawy, 8(293), s. 2.
Lipski, Jan Józef. (2010). Dzienniki 1954–1957. Warszawa: Wydawnictwo Więź.
Manturzewski, Stanisław. (1955a). W zaklętym kręgu drętwej mowy: Idzie figus Targową ulicą. Po prostu, 8(35).
Manturzewski, Stanisław. (1955b). W zaklętym kręgu drętwej mowy: Furtki wdechowej twierdzy. Po prostu, 8(37).
Micewski, Andrzej. (1956). Częściowa pochwała chuligaństwa. Dziś i Jutro, 12(10), s. 8.
Ostańkowicz, Czesław. (1955). Kiedy świt graniczy z nocą. Dziś i Jutro, 11(45), s. 7.
Oszczercze antypolskie audycje i demoralizujące filmy amerykańskie popchnęły ich na drogę zbrodni. Proces szajki młodych gangsterów przed sądem Wojskowym. (1951). Życie Warszawy, 8(294), s. 4.
Pankowski, Marian. (1956). Chuligani. Kultura (Paryż), 10(6), s. 101–108.
Pawuła, Franciszek. (1949). Przemówienie ob. […] Dyrektora Departamentu Opieki nad Dzieckiem. Dzieci i Wychowawca, 4(4–5), s. 5–8.
Pomiot gangsterskiej kultury. (1951). Życie Warszawy, 8(295), s. 3.
Postawili się poza nawias społeczeństwa godząc w interesy narodu i Ojczyzny. Wyrok w procesie szajki gangsterów. (1951). Życie Warszawy, 8(295), s. 2.
Rodak, Mateusz. (2009). Międzywojenna polska debata kryminologiczna – poszukiwanie społecznych przyczyn przestępczości i sposobów jej zwalczania. Archiwum Kryminologii, 31, s. 101–145.
Romek, Zbigniew. (2001). Walka z „amerykańskim zagrożeniem” w czasach stalinowskich. Polska 1944/45–1989: studia i materiały, 5, s. 173–220.
Szymańska, Zofia. (1947). Zagadnienie dzieci trudnych do wychowania. Dziecko i Wychowawca, 2(9–10), s. 1–8.
Szymańska, Zofia. (1955). Dziecko trudne. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.
Szymańska, Zofia. (1957). Dziecko wykolejone. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.
Toeplitz, Jerzy. (1954). Rozmowa z Aleksandrem Fordem o Piątce z ulicy Barskiej. Kwartalnik Filmowy, 4(2), s. 3–15.
Tyrmand, Leopold. (2011a). Dziennik 1954. Wersja oryginalna. Warszawa: Wydawnictwo MG.
Tyrmand, Leopold. (2011b). Zły. Warszawa: Wydawnictwo MG.
Uwaga, chuligan w pociągu! (1953). Życie Warszawy, 10(301), s. 3.
Wojtyniak Józef, Radlińska, Helena. (1946). Sieroctwo. Zasięg i wyrównywanie. Łódź: Wydawnictwo IPISS.
Wóycicka, Zofia. (2009). Przerwana żałoba: polskie spory wokół pamięci nazistowskich obozów koncentracyjnych i zagłady 1944–1950. Warszawa: Wydawnictwo Trio.
Wójcikowa, E. (1947). Z życia Miejskiego Pogotowia Opiekuńczego w Warszawie (M.P.O.). Dzieci i Wychowawca, 2 (11–12).
„Z”. (1945). Żądamy surowych kar na rabusiów. Życie Warszawy, 2(39), s. 1.
„Z”. (1946). Walczmy z rozwydrzeniem. Życie Warszawy, 3(14), s. 4.
Zgoda, Bartłomiej. (1944). Nowe życie. Życie Warszawy, 1(8), s. 3.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ff.2024.42.2.73-95
Date of publication: 2024-12-30 10:38:00
Date of submission: 2024-10-04 19:07:23
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Copyright (c) 2024 Elżbieta - Dąbrowicz-Płachecka
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.