(Auto)creation of Memory. Few Remarks on "Mother Departs" by Tadeusz Różewicz

Michał Zdunik

Abstract


The main topic of this paper is a book entitled Mother Departs (1999) by Tadeusz Różewicz – a kind of polyphonic palimpsest, a memoir (with narrative prose, poems, photographies, etc.). In this article, the author analyzes statuses of many “authors” and lyrical subjects in Różewicz’s works and verifies a hypothesis about autobiographism of this book (in Lejeune’s understanding). It is also shown that there is no one coherent subject (identical with the real author) and the texts are, at the same time, fictional and nonfictional. Therefore, it is regarded that Tadeusz Różewicz creates a kind of “unique genre” (a term by E. Balcerzan), which is a literary form of his memory processes. For this reason, its construction is unavailable for an external reader.


Keywords


Tadeusz Różewicz, Mother Departs, authobiographism, the autobiographical pact, palimpsest, memory, modernism

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Balcerzan, Edward. (2006). Przez znaki. Granice autonomii sztuki poetyckiej na materiale polskiej poezji współczesnej. Gdańsk: Tower Press.

Barthes, Roland. (2008). Światło obrazu. Uwagi o fotografii. Tłum. Jacek Trznadel. Warszawa: Aletheia.

Cieślak, Robert. (2013). Widzenie Różewicza. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Drewnowski, Tadeusz. (1990). Walka o oddech. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe.

Drzewucki, Janusz. (1999). Matka poety i poeta. Rzeczpospolita, 255, s. 4.

Gębala, Stanisław. (2000). Oczy matki i suche oczy poety. Twórczość, 4, s. 98–101.

Genette, Gérard. (1996). Palimpsesty. Literatura drugiego stopnia. W: Henryk Markiewicz (red.). Współczesna teoria badań literackich za granicą. Antologia. T. 4, cz. 2. Przeł. Aleksander Milecki. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Głowiński, Michał, Kostkiewiczowa, Teresa, Okopień-Sławińska, Aleksandra, Sławiński, Janusz (red.). (1988). Słownik terminów literackich. Wrocław: Ossolineum.

Kruszewski, Wojciech. (2010). Rękopisy i formy. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Lejeune, Philippe. (2007). „Pakt autobiograficzny”. W: Regina Lubasz-Bartoszyńska (red.). Wariacje na temat pewnego paktu. O autobiografii (s. 21–56). Tłum. Aleksander Labuda. Kraków: Universitas.

Nycz, Ryszard. (1996). Sylwy współczesne. Kraków: Universitas.

Okopień-Sławińska, Aleksandra. (1985). Semantyka wypowiedzi poetyckiej (preliminaria). Wrocław: Ossolineum.

Ritz, German. (2002). „Tadeusz Różewicz: Matka odchodzi – początek lektury psychopoetyckiej”. W: Nić w labiryncie pożądania. Gender i płeć w literaturze polskiej od romantyzmu do postmodernizmu (s. 246–259). Tłum. Małgorzata Łukasiewicz. Warszawa: Wiedza Powszechna.

Różewicz, Tadeusz. (1988). Poezja 1–2. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Różewicz, Tadeusz. (1990). Proza 1–2. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Różewicz, Tadeusz. (2004). Matka odchodzi. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.

Różewicz, Tadeusz. (2004a). Proza 4. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.

Różewicz, Tadeusz. (1988). Teatr 1. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Różewicz, Tadeusz. (1985). Echa leśne. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Różewicz, Tadeusz. (1999). Teraz. Twórczość, 10, s. 3–7.

Skrendo, Andrzej. (2002). Tadeusz Różewicz i granice literatury. Poetyka i etyka transgresji. Kraków: Universitas.

Skrendo, Andrzej. (2000). Żebracze treny Tadeusza Różewicza. Kultura, 3, s. 146–152.

Sontag, Susan. (2009). O fotografii. Tłum. Sławomir Magala. Kraków: Karakter.

Szczukowski, Dariusz. (2008). Tadeusz Różewicz wobec niewyrażalnego. Kraków: Universitas.

Wołk, Marcin. (2014). Autobiografia i powtórzenie. Zagadnienia Rodzajów Literackich, 2, s. 87–98.

Zaworska, Helena. (1999). Treny Różewicza. Gazeta Wyborcza, 232, s. 14–15.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ff.2017.35.1.101
Date of publication: 2018-02-23 11:12:26
Date of submission: 2016-12-15 00:25:31


Statistics


Total abstract view - 1580
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 1876

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2018 Michał Zdunik

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.