Łączliwość składniowa i leksykalno-semantyczna czasowników odnoszących się do stanów emocjonalnych w polu semantycznym gniewu, złości i podziwu – na materiale języka francuskiego i arabskiego

Streszczenie w języku polskim

Celem artykułu jest pokazanie podobieństw w wyrażaniu emocji w języku francuskim i arab­skim na przykładzie czasowników odnoszących się do stanów emocjonalnych. Niektórzy lingwiści proponują klasyfikację wymienionych leksemów opartą na kryteriach syntaktycznych (Harris, 1988), inni – ich podział na podstawie homogenicznych cech semantycznych (Mathieu, 2000). Bio­rąc pod uwagę dotychczasową literaturę przedmiotu w obrębie składni i semantyki kontrastywnej, w badaniach skoncentrowano się na ukazaniu specyfiki łączliwości interesujących nas czasowników przez analizę sposobu ustrukturyzowania pola semantycznego nazw emocji w obu porównywanych językach. Opisano zatem syntaktyczną i leksykalno-semantyczną łączliwość czasowników (Novakova, Tutin, 2009), aby dowiedzieć się, czy leksemy czasownikowe, które nazywają ten sam rodzaj emocji w języku francuskim i arabskim, współwystępują z ekwiwalentnymi wyrazami. Pozwoliło to zidentyfikować połączenia, w skład których wchodzą czasowniki emocji w porównywanych językach. W artykule odwołano się do teorii primingu leksykalnego (Hoey, 2005), aby zbadać preferowane relacje syntaktyczne w połączeniach z czasownikami emocji i zweryfikować, czy są one powiązane z takimi parametrami semantycznymi, jak intensywność czy aspekt. Pokazano, że semantyka jest systemowo powiązana ze składnią. Po przedstawieniu ram teoretycznych analizy kontrastywnej i metodologii pracy oraz scharakteryzowaniu korpusu, na którym oparto badania (Emolex i Arabicorpus), zaproponowano semantyczno-syntaktyczną analizę związków łączliwych, należących do pól semantycznych colère (gniew, złość) oraz admiration (podziw) w języku francuskim i arabskim.