Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail O użyteczności kategorii nadziei w sytuacji wychowawczej dziecka wykorzystywanego seksualnie
Streszczenie w języku polskim
W artykule podjęto problematykę użyteczności kategorii nadziei w sytuacji wychowawczej dziecka wykorzystywanego seksualnie. W części teoretycznej przedstawiono perspektywę rozumienia nadziei w relacji wychowawca – wychowanek. Od nadziei człowieka zależy jego przyszłość, sposób przeżywania teraźniejszości oraz sens i rozmiar przestrzeni, w której żyje. Nadzieja, jaką niesie osoba wychowawcy, jest ważna z perspektywy rozwoju psychospołecznego zakłóconego traumatycznym doświadczeniem. Odbudowanie zaufania, relacji, jest istotą nadziei. Celem niniejszego artykułu jest wyłonienie znaczących determinant nadziei określających pracę wychowawcy z dzieckiem, ofiarą przemocy seksualnej, a także ich opis w doświadczeniu uczestników badań. W badaniach posłużono się metodą narracyjną z wykorzystaniem analizy treści. Problem badawczy przyjął postać pytania: Jakie są podstawowe determinanty kategorii nadziei w narracjach słuchaczy studiów podyplomowych przygotowujących się do pracy z dzieckiem krzywdzonym? Badania przeprowadzono w 2019 r. w grupie 23 respondentów. Uzyskane wyniki badań pozwoliły na wyłonienie w ramach badanych kategorii subkategorii unaoczniających specyfikę i wartość opisywanych przez badanych doświadczeń. Ponadto wnioski z badań są wartościowe dla praktyki pedagogicznej, szczególnie w zakresie wzbogacania oferty kształcenia do zawodu nauczyciela i pedagoga w odniesieniu do działań diagnostycznych, interwencyjnych i wspierających osoby z doświadczeniami przemocy.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
LITERATURA
Ablewicz, K. (1996). Swoista odpowiedzialność wychowawcy. W: K. Pacławska (red.), Tradycja i wyzwanie (s. 219–230). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Ablewicz, K. (2002). Człowiek jako metodologiczny problem pedagogiki. Horyzonty Wychowania, 1, 85–105.
Ablewicz, K. (2003). Teoretyczne i metodologiczne podstawy pedagogiki antropologicznej. Studium sytuacji wychowawczej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
André, Ch., Lelord, F. (1999). L’estime de soi. S’aimer pour mieux vivre avec les autres. Paris: Edition Odile Jacob.
Beisert, M., Izdebska, A. (2012). Wykorzystanie seksualne dzieci. Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 39(2), 48–66.
Blanchard-Dallaire, C., Hébert, M. (2014). Social Relationships in Sexually Abused Children: Self-Reports and Teachers’ Evaluation. Journal of Child Sexual Abuse, 23(3), 326–344. DOI: https://doi.org/10.1080/10538712.2014.888123
Chrobak, S. (2009). Podstawy pedagogiki nadziei. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Cichoń, W. (1996). Wartości – człowiek – wychowanie. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Collin-Vezina, D., Hebert, M. (2005). Comparing Dissociation and PTSD in Sexually Abused School-Aged Girls. Journal of Nervous and Mental Disease, 193(1), 47–52. DOI: https://doi.org/10.1097/01.nmd.0000149218.76592.26
Danilewska, J. (2004). Psychologia humanistyczna a pedagogika szkolna, czyli siła „romantycznej utopii” na usługach szkoły w teorii i praktyce. W: S. Palka (red.), Pogranicza pedagogiki i nauk pomocniczych (s. 199–211). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Erikson, E.H. (2002). Dopełniony cykl życia. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
Finkelhor, D., Ormrod, R., Turner, H. (2005). The Victimization of Children and Youth. Child Maltreatment, 10(1), 5–25. DOI: https://doi.org/10.1177/1077559504271287
Frąckowiak, T. (2007). O pedagogice nadziei. Fascynacje i asocjacje aksjologiczne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Friedrich, W.N., Urquiza, A.J., Beilke, R.L. (1986). Behavior Problems in Sexually Abused Young Children. Journal of Pediatric Psychology, 11(1), 47–57. DOI: https://doi.org/10.1093/jpepsy/11.1.47
Gadacz, T. (2007). O umiejętności życia. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Guardini, R. (1991). Bóg daleki. Bóg bliski. Poznań: Wydawnictwo W drodze.
Hiszpańska, B. (2009). Nadzieja na prawdę – prawda o nadziei. Aspekt pedagogiczny. Roczniki Pedagogiczne, 37(1), 5–18.
Kukołowicz, T., Hamerlska, A. (1996). Przyczyny podejmowania działalności wychowawczej. W: T. Kukołowicz (red.), Teoria wychowania. Wybrane zagadnienia (s. 15–32). Stalowa Wola: Fundacja Uniwersytecka KUL.
Langeveld, M.J. (1961). Naukowy charakter pedagogiki. Kwartalnik Pedagogiczny, 3, 81–92.
Nowak, M. (1996). Znaczenie wartości w procesie wychowania. W: K. Popielski (red.), Człowiek, wartości, sens. Studia z psychologii egzystencji: logoteoria i nooteoria, logoterapia i nooterapia (s. 242–245). Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski.
Olbrycht, K. (2000). Prawda, dobro i piękno w wychowaniu człowieka jako osoby. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Ożarowska, M. (2011). Wykorzystywanie seksualne dziecka: istota zjawiska, objawy, skutki. Horyzonty Psychologii, 1, 89–100.
Rynio, A. (1997). Autorytet osób znaczących w kształtowaniu osobowości dojrzałej. W: J. Kostkiewicz (red.), Szkice o kształtowaniu osobowości (s. 59–72). Rzeszów: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
Rynio, A. (2004). Integralne wychowanie w myśli Jana Pawła II. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Sajkowska, M. (2011). Wykorzystywanie seksualne dzieci. Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 3, 147–153.
Seneka, L.A. (1987). Myśli. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Skrzypulec, V., Drosdzol, A., Kowalczyk, R. (2010). Diagnostyka medyczna w przypadku podejrzenia przemocy seksualnej wobec dziecka. W: M. Sajkowska (red.), Dziecko wykorzystywane seksualnie. Diagnoza, interwencja, pomoc psychologiczna (s. 47–54). Warszawa: Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę.
Theiss, W. (1996). Zniewolone dzieciństwo. Socjalizacja w skrajnych warunkach społeczno-politycznych. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Tischner, J. (1980). Bezdroża spotkania. Analecta Cracoviensia, 12, 140–149. DOI: https://doi.org/10.15633/acr.3014
Tischner, J. (2001). Miłość nas rozumie. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Tischner, J. (2014). Świat ludzkiej nadziei. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Trzebiński. J., Zięba, M. (2003). Nadzieja, strata i rozwój. Psychologia Jakości Życia, 1, 5–33.
Verhack, I. (1999). Wychowywać, czyli wzbudzać poznanie własnego istnienia. W: A. Rynio (red.), Pedagogika katolicka. Zagadnienia wybrane (s. 79–89). Stalowa Wola: Wydział Nauk Społecznych KUL.
Węglerska, O. (2018). Zdolność do mentalizacji a wykorzystanie seksualne w dzieciństwie. Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 17(2), 147–164.
Wojnar, I. (1995). Pedagogika ogólna w świecie (wybrane problemy). W: T. Hejnicka-Bezwińska (red.), Pedagogika ogólna. Tradycja – teraźniejszość – nowe wyzwania (s. 95–105). Bydgoszcz: Wyższa Szkoła Pedagogiczna.
Wojtyła, K. (1969). Osoba i czyn. Kraków: Polskie Towarzystwo Teologiczne.
AKTY PRAWNE
Konwencja o Prawach Dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r. (Dz.U. 1989, nr 120, poz. 526).
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2021.34.2.145-158
Data publikacji: 2021-06-12 13:30:22
Data złożenia artykułu: 2020-10-18 15:07:30
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2021 Barbara Adamczyk
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.