Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail Poziom empatii u studentów kierunków medycznych, psychologii i informatyki
Streszczenie w języku polskim
Empatia jest cechą uznawaną za szczególnie istotną w zawodach pomocowych, takich jak lekarz, psycholog czy pielęgniarz, natomiast mniej ważną w zawodach technicznych, jak informatyk. Prezentowane badanie przeprowadzono w celu określenia różnic w poziomie empatii pomiędzy studentami kierunków medycznych (lekarski i pielęgniarski), psychologii i informatyki. W tym celu przebadano 243 studentów psychologii, pielęgniarstwa, medycyny i informatyki z wykorzystaniem ankiety internetowej zawierającej kwestionariusz Skróconej Skali Ilorazu Empatii (SSIE), mierzący empatię afektywną i poznawczą. Uzyskano wyniki świadczące o tym, że studenci psychologii, kierunków medycznych i informatyki różnią się istotnie poziomem empatii. Najwyższe wyniki uzyskano w grupie studentów psychologii, średnie w przypadku kierunków medycznych, natomiast najniższe u studentów informatyki. Ponadto w podziale próby na płeć, bez rozróżnienia na kierunek studiów, kobiety cechowały się średnio wyższym poziomem empatii niż mężczyźni, co potwierdziło dotychczasowe wyniki badań w aspekcie różnic międzypłciowych w zakresie tej cechy. Studenci zawodów pomocowych – psychologii i kierunków medycznych – wykazują wyższy poziom empatii niż studenci informatyki. Ze względu na rozbieżności w wynikach badań sugeruje się dalsze zgłębianie różnic w poziomie empatii i jego zmianach pomiędzy studentami psychologii i kierunków medycznych.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Acuña, S.T., Juristo, N., Moreno, A.M. (2006). Emphasizing Human Capabilities in Software Development. IEEE Software, 23(2), 94–101. DOI: https://doi.org/10.1109/MS.2006.47
Bailey, P.E., Henry, J.D. (2008). Growing Less Empathic with Age: Disinhibition of the Self-Perspective. Journal of Gerontology: Psychological Sciences, 63(4), 219–226. DOI: https://doi.org/10.1093/geronb/63.4.P219
Baron-Cohen, S. (2002). The Extreme Male Brain Theory of Autism. Trends in Cognitive Sciences, 6(6), 248–254. DOI: https://doi.org/10.1016/S1364-6613(02)01904-6
Baron-Cohen, S. (2015). Teoria zła. O empatii i genezie okrucieństwa. Warszawa: Smak Słowa.
Baron-Cohen, S., Richler, J., Bisarya, D., Gurunathan, N., Wheelwright, S. (2003). The Systemizing Quotient: An Investigation of Adults with Asperger Syndrome or High-Functioning Autism, and Normal Sex Differences. Philosophical Transactions of the Royal Society of London. Series B: Biological Sciences, 358(1430), 361–374. DOI: https://dx.doi.org/10.1098%2Frstb.2002.1206
Chapman, E., Baron-Cohen, S., Auyeung, B., Knickmeyer, R., Taylor, K., Hackett, G. (2006). Fetal Testosterone and Empathy: Evidence from the Empathy Quotient (EQ) and the “Reading the Mind in the Eyes” Test. Social Neuroscience, 1(2), 135–148. DOI: https://doi.org/10.1080/17470910600992239
Ciechomski, M. (2017). Wychowanie do empatii jako sposób na redukcję stresu i jego szkodliwych skutków u dzieci i młodzieży. Forum Pedagogiczne, 7(2), 49–62.
Coll, M.P., Viding, E., Rüthen, M., Silani, G., Lamm, C., … Bird, G. (2017). Are We Really Measuring Empathy? Proposal for a New Measurement Framework. Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 83, 132–139. DOI: https://doi.org/10.1016/j.neubiorev.2017.10.009
Cybulska, A.M., Atówko, S., Ćwiertnia, J., Grochans, E. (2020). Factors Influencing Nurse’s Empathy. Long-Term Care Nursing International Quarterly, 5(2), 119–130. DOI: https://doi.org/10.19251/pwod/2020.2(3)
Davis, M.H. (2001). Empatia. Warszawa: GWP.
Derksen, F., Bensing, J., Lagro-Janssen, A. (2013). Effectiveness of Empathy in General Practice: A Systematic Review. British Journal of General Practice, 63(606), 76–84. DOI: https://doi.org/10.3399/bjgp13X660814
Dziubak, M. (2017). Empatia i jej zmiany u studentek w toku kształcenia na kierunku pielęgniarstwo. Sztuka Leczenia, (2), 9–20.
Eisenberg, N., Lennon, R. (1983). Sex Differences in Empathy and Related Capacities. Psychological Bulletin, 94(1), 100–131. DOI: https://doi.org/10.1037/0033-2909.94.1.100
Gulin, W. (1997). Theodora Lippsa psychologiczna koncepcja empatii. Forum Psychologiczne, 2(1), 25–37.
Halpern, J. (2013). From Idealized Clinical Empathy to Empathic Communication in Medical Care. Medicine, Health Care and Philosophy, 17, 301–311. DOI: https://doi.org/10.1007/s11019-013-9510-4
Harton, H.C., Lyons, P.C. (2003). Gender, Empathy, and the Choice of the Psychology Major. Teaching of Psychology, 30(1), 19–24. DOI: https://doi.org/10.1207/S15328023TOP3001_03
Hojat, M., Vergare, M., Maxwell, K., Brainard, G., Herrine, S., … Gonnella, J. (2009). The Devil Is in the Third Year: A Longitudinal Study of Erosion of Empathy in Medical School. Academic Medicine, 84(9), 1182–1191. DOI: https://doi.org/10.1097/acm.0b013e3181b17e55
Izdebski, P., Bąk, A., Żbikowska, K. (2014). Empatyzowanie-systematyzowanie. Teoria Simona Barona-Cohena. Studia Psychologica, 14(1), 5–14.
Janczukowicz, J. (2014). Empatia jako zasadnicza kompetencja współczesnego lekarza. W: J. Janczukowicz (red.), Profesjonalizm lekarski (s. 94–102). Warszawa: Medical Tribune Polska.
Jankowiak- Siuda, K., Kantor-Martynuska, J., Siwy-Hudowska, A., Śmieja, M., Dobrołowicz-Konkol, M., … Siedler, A. (2017). Analiza właściwości psychometrycznych polskiej wersji językowej Skróconej Skali Ilorazu Empatii (SSIE) – The Empathy Quotient (EQ-Short). Psychiatria Polska, 51(4), 719–734. DOI: https://doi.org/10.12740/PP/64270
Jankowiak-Siuda, K., Krakowska, K., Gaździcka, K., Kundziołka, J., Topczewski, J. (2019). Genetyczne podstawy empatii afektywnej i poznawczej. Neuropsychiatra i Neuropsychologia, 14(3–4), 73–83. DOI: https://doi.org/10.5114/nan.2019.89790
Józefczyk, A., Kołakowska, A., Świętochowski, W. (2015). Predyspozycje studentów psychologii do funkcjonowania w roli zawodowej. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Psychologica, 19, 125–140. DOI: http://dx.doi.org/10.18778/1427-969X.19.07
Khanjani, Z., Mosanezhab, E., Hekmati, I., Khalilzade, S., Etemadi, M., … Ashrafian, P. (2015). Comparison of Cognitive Empathy, Emotional Empathy and Social Functioning in Different Age Groups. Australian Psychologist, 50(1), 80–85. DOI: https://doi.org/10.1111/ap.12099
Kling, R. (2007). What Is Social Informatics and Why Does It Matter? Information Society, 23(4), 205–220. DOI: https://doi.org/10.1080/01972240701441556
Ligneau-Hervé, C., Mullet, E. (2005). Perspective-Taking Judgments among Young Adults, Middle-Aged and Elderly People. Journal of Experimental Psychology: Applied, 11(1), 53–60. DOI: https://doi.org/10.1037/1076-898X.11.1.53
Litten, V., Roberts, L., Ladyshewsky, R., Castell, E., Kane, R. (2018). The Influence of Academic Discipline on Empathy and Psychopathic Personality Traits in Undergraduate Students. Personality and Individual Differences, 123, 145–150. DOI: http://dx.doi.org/10.1016/j.paid.2017.11.025
Llorens-Garcia, A., Llinas-Audet, X., Sabate, F. (2009). Professional and Interpersonal Skills for ICT Specialists. IT Professional, 11(6), 23–30. DOI: http://dx.doi.org/10.1109/MITP.2009.132
Matallnares-Calvet, M.L., Díaz-Acosta, A.G., Rivas-Díaz, L.H., Arenas-Iparraguirre, C.A., Baca-Romero, D., … Rodas-Vera, N. (2019). Dysfunctional Parenting Styles, Empathy and Socio-Demographic Variables in Nursing, Human Medicine and Psychology Students. Acta Colombiana de Psicología, 22(2), 99–111. DOI: http://www.doi.org/10.14718/ACP.2019.22.2.6
Maximiano-Barreto, M.A., Luchesi, B.M., Morais Fabricio, D. de, Chagas, M.H.N. (2020). Factors Associated with Levels of Empathy among Students and Professionals in the Health Field: A Systematic Review. Trends in Psychiatry and Psychotherapy, 42(2). DOI: http://dx.doi.org/10.1590/2237-6089-2019-0035
Motyka, M. (2006). Empatia a studia pielęgniarskie. Sztuka Leczenia, 13(1–2), 33–38.
Motyka, M., Surmacka, J., Rogala, M. (2017). Poziom empatii u studentów rozpoczynających studia pielęgniarskie jako ważna umiejętność w komunikacji terapeutycznej. Problemy Pielęgniarstwa, 25(2), 103–107. DOI: https://doi.org/10.5603/PP.2017.0016
Myyry, L., Helkama, K. (2001). University Students’ Value Priorities and Emotional Empathy. Educational Psychology, 21(1), 25–40. DOI: http://dx.doi.org/10.1080/01443410123128
Numanee, I.Z., Zafar, N., Karim, A., Ismail, S.A.M.M. (2020). Developing Empathy among First-Year University Undergraduates through English Language Course: A Phenomenological Study. Heliyon, 6(6). DOI: https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2020.e04021
O’Brien, E., Konrath, S.H., Grühn, D., Hagen, A.L. (2013). Empathic Concern and Perspective Taking: Linear and Quadratic Effects of Age across the Adult Life Span. Journals of Gerontology. Series B: Psychological Sciences and Social Sciences, 68(2), 168–175. DOI: http://dx.doi.org/10.1093/geronb/gbs055
Parlak, D. (2016). Umiejętność „przyjmowania perspektywy” a społeczne funkcjonowanie osób w wieku starszym. W: M.H. Herudzińska, I. Błaszczak (red.), Znane i nieznane oblicza starości jako obszar wyzwań dla społeczeństw XXI wieku (s. 271–283). Warszawa: Wydawnictwo SGGW.
Pawełczyk, A., Pawełczyk, T., Bielecki, A. (2007). Empatia studentów wydziału lekarskiego i jej związek z preferowaną specjalizacja medyczną. Psychiatria i Psychologia Kliniczna, 7(3), 138–143.
Pratt, M.W., Pratt, A., Diessner, R. (1996). Moral and Social Reasoning and Perspective Taking in Later Life: A Longitudinal Study. Psychology and Aging, 11(1), 66–73. DOI: https://doi.org/10.1037/0882-7974.11.1.66
Rachubińska, K., Stanisławska, M., Wieder-Huszla, S., Grabowicz, A., Grochans, E. (2017). Motywy oraz satysfakcja z wyboru studiów na kierunku pielęgniarstwo jako determinanty poziomu empatii u studentów pielęgniarstwa. Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne, 7(3), 207–212. DOI: http://dx.doi.org/10.17219/pzp/64697
Reynolds, W.J., Scott, B. (2000). Do Nurses and Other Professional Helpers Normally Display Much Empathy? Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 31(1), 226–234. DOI: https://doi.org/10.1046/j.1365-2648.2000.01242.x
Rogers, C.R. (2002). Sposób bycia. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
Statkiewicz, M., Susłow, W. (2012). Empatia poznawcza niezbędną kompetencją projektanta systemów informatycznych. W: K. Bzdyra (red.), Modele inżynierii teleinformatyki. T. 7: Wybrane zastosowania (s. 159–164). Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej.
Susłow, W., Kowalczyk, J., Boińska, M., Nowak, J. (2014). Osobowość a predyspozycje zawodowe przyszłych projektantów oprogramowania. Zeszyty Naukowe PTI. Inżynieria Oprogramowania. Badania i Praktyka, (5), 111–126.
Susłow, W., Statkiewicz, M., Kowalczyk, J., Boińska, M., Nowak, J. (2015). Cechy osobowości studentów informatyki w kontekście gotowości zawodowej. Zeszyty Naukowe Wydziału Elektroniki i Informatyki, (8), 97–115.
Szczukiewicz, A. (2018). Oczekiwania od pomocy psychologicznej – percepcja zawodu psychologa. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Szybińska, K., Mroczkowska, D., Toeplitz, Z. (2004). Obraz psychologa w oczach niepsychologów. Przegląd Psychologiczny, 47(2), 191–219.
Szymczyk, J., Cierpiałkowska, L. (2012). Umiejętności interpersonalne psychoterapeutów a skuteczność psychoterapii indywidualnej – raport z badań. Psychoterapia, 160(1), 65–79.
Triffaux, J.M., Tisseron, S., Nasello, J. (2018). Decline of Empathy among Medical Students: Dehumanization or Useful Coping Process? L’Encéphale, 45(1), 3–8. DOI: https://doi.org/10.1016/j.encep.2018.05.003
Werewka, J., Wietecha, M. (2015). Analiza wpływu kompetencji miękkich przy przejściu programistów na stanowiska kierowników projektów. Informatyka Ekonomiczna, 38(4), 64–90.
Wietecha, M. (2018). Model kompetencji miękkich programisty w kontekście wymagań stawianych pracownikom technicznym sektora informatycznego. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Organizacja i Zarządzanie, (117), 699–714. DOI: http://dx.doi.org/10.29119/1641-3466.2018.117.47
Wilczek-Rużyczka, E. (2006). Empatia a wypalenie zawodowe u pracowników ochrony zdrowia. Sztuka Leczenia, 13(1–2), 39–49.
Wilson, S., Prescott, J., Becket, G. (2012). Empathy Levels in First- and Third-Year Students in Health and Non-Health Disciplines. American Journal of Pharmaceutical Education, 76(2), 1–4. DOI: https://dx.doi.org/10.5688%2Fajpe76224
Załuski, M., Jagielski, P., Makara-Studzińska, M. (2020). Empatia a stres. Mediujący wpływ strategii pracy emocjonalnej na przykładzie pielęgniarek zabiegowych. Medycyna Pracy, 71(4), 461–471. DOI: https://doi.org/10.13075/mp.5893.00975
Żurek, M. (2018). Humanista-inżynier, czyli o społecznym wymiarze informatyki. Dydaktyka Informatyki, 13, 40–46. DOI: http://dx.doi.org/10.15584/di.2018.13.6.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2022.35.3.57-75
Data publikacji: 2022-12-19 09:09:34
Data złożenia artykułu: 2021-07-23 21:52:53
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2022 Karolina Mazurek, Katarzyna Panecka, Małgorzata Świst, Weronika Osełka, Karolina Żurek, Zofia Zając
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.