W stronę medycyny psychosomatycznej. Rola wieku i cech emocjonalnych w zaburzeniach psychosomatycznych

Paweł Larionow, Ekaterina K. Ageenkova, Marta I. Dedenok

Streszczenie w języku polskim


Badanie cech natury emocjonalnej u osób z zaburzeniami psychosomatycznymi we wczesnych fazach rozwoju tych zaburzeń jest aktualnym obszarem badań w medycynie psychosomatycznej, ponieważ pozwala na wyjaśnienie psychologicznych mechanizmów powstawania chorób psychosomatycznych. Celem eksploracyjnych badań było określenie specyfiki cech emocjonalnych i ich związku z wiekiem u osób z zaburzeniami psychosomatycznymi i bez nich. Badanie przeprowadzono w próbie 200 osób w wieku 18–55 lat (M = 26,89; SD = 7,82). Zastosowano skróconą wersję Skali Reaktywności Emocjonalnej Perth (PERS-S), Skalę Postrzeganego Stresu (PSS-10), podskalę Ruminacja z Kwestionariusza Poznawczej Regulacji Emocji (CERQ), Kwestionariusz Regulacji Emocji oraz Kwestionariusz Zdrowia Pacjenta (PHQ-4). Wyniki wykazały, że wiek negatywnie koreluje z poziomem objawów stresu, depresji i lęku. Łatwość/szybkość aktywacji, intensywność i czas trwania negatywnych emocji oraz ruminacje dodatnio korelują z poziomem symptomów stresu, depresji i lęku. Czas trwania pozytywnych emocji negatywnie koreluje z tymi symptomami. Młodzi ludzie w wieku 18–25 lat, szczególnie z zaburzeniami psychosomatycznymi, charakteryzują się wyraźniejszą tendencją do przeżywania negatywnych emocji o większym natężeniu i czasie trwania w porównaniu do osób w wieku 26–55 lat (niezależnie od tego, czy te ostatnie mają zaburzenia psychosomatyczne). Trudności z regulacją emocji (zwłaszcza intensywne i długie przeżywanie negatywnych emocji) w młodym wieku prawdopodobnie stanowią podstawę dla rozwoju zaburzeń psychosomatycznych. Z kolei korygowanie tych trudności może zapobiec zaburzeniom psychosomatycznym.


Słowa kluczowe


wiek; regulacja emocji; reaktywność emocjonalna; zaburzenia psychosomatyczne; medycyna psychosomatyczna

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


Ababkov, V.A., Barisnikov, K., Vorontzova-Wenger, O.V., Gorbunov, I.A., Kapranova, S.V., … Stuklov, K.A. (2016). Validation of the Russian Version of the Questionnaire “Scale of Perceived Stress-10”. Vestnik of Saint Petersburg University. Serie 16: Psychology. Education, 2, 6–15. DOI: https://doi.org/10.21638/11701/spbu16.2016.202

Ageenkova, E.K. (2002). Psychological Factors in the Development of Cardiovascular Disorders. Psychotherapy and Clinical Psychology, 3(5), 19–23.

Ageenkova, E.K. (2016). Volitional Prolongation of Psychoemotional Stress as a Risk Factor for Cardiovascular Diseases. Personality in a Changing World: Health, Adaptation, Development, 4(15), 98–103. DOI: https://doi.org/10.23888/humJ2016498-103

Al-Zahrani, J., Shubair, M.M., Aldossari, K.K., Al-Ghamdi, S., Alroba, R., … El-Metwally, A. (2021). Association Between Prehypertension and Psychological Distress among Adults in Saudi Arabia: A Population-Based Survey. Saudi Journal of Biological Sciences, 28(10), 5657–5661. DOI: https://doi.org/10.1016/j.sjbs.2021.06.014

Basińska, M.A., Woźniewicz, A. (2013). The Relation Between Type D Personality and the Clinical Condition of Patients Suffering from Psoriasis. Postępy Dermatologii i Alergologii, 30(6), 381–387. DOI: https://doi.org/10.5114/pdia.2013.39437

Becerra, R., Campitelli, G. (2013). Emotional Reactivity: Critical Analysis and Proposal of a New Scale. International Journal of Applied Psychology, 3(6), 161–168. DOI: https://doi.org/10.5923/j.ijap.20130306.03

Cohen, S., Kamarck, T., Mermelstein, R. (1983). A Global Measure of Perceived Stress. Journal of Health and Social Behavior, 24(4), 385–396.

Frank, R. (2011). Premorbid Personality. In: J.S. Kreutzer, J. DeLuca, B. Caplan (Eds.), Encyclopedia of Clinical Neuropsychology (p. 2010). New York: Springer. DOI: https://doi.org/10.1007/978-0-387-79948-3_2056

Garnefski, N., Kraaij, V. (2007). The Cognitive Emotion Regulation Questionnaire: Psychometric Features and Prospective Relationships with Depression and Anxiety in Adults. European Journal of Psychological Assessment, 23(3), 141–149. DOI: https://doi.org/10.1027/1015-5759.23.3.141

Gross, J.J., John, O.P. (2003). Individual Differences in two Emotion Regulation Processes: Implications for Affect, Relationships, and Well-Being. Journal of Personality and Social Psychology, 85(2), 348–362. DOI: https://doi.org/10.1037/0022-3514.85.2.348

Izdebski, P., Polak, A. (2008). Regresja czy progresja? Emocje w okresie starzenia się. Gerontologia Polska, 16(1), 1–5.

Kowalczyk, J. (2019). Psychologiczne korelaty stresu pacjentów z opornym nadciśnieniem tętniczym i ich metody radzenia sobie. Nadciśnienie Tętnicze w Praktyce, 5(2), 190–198.

Kroenke, K., Spitzer, R.L., Williams, J.B., Löwe, B. (2009). An Ultra-Brief Screening Scale for Anxiety and Depression: The PHQ-4. Psychosomatics, 50(6), 613–621. DOI: https://doi.org/10.1176/appi.psy.50.6.613

Larionov, Р. (2020). Psychosomatic Relationships in Patients with Hypertension. Russian Journal of Cardiology, 25(3), 121–128. DOI: https://doi.org/10.15829/1560-4071-2020-3-3683

Larionov, P., Izdebski, P. (2020). Wybrane cechy osobowości a dysfunkcjonalna regulacja emocji jako czynnik ryzyka nadciśnienia tętniczego. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia, 33(2), 239–252. DOI: https://doi.org/10.17951/j.2020.33.2.239-252

Larionov, P.M., Ageenkova, E.K., Belashina, T.V. (2021). Psychometric Properties of the Russian Version of the Perth Emotional Reactivity Scale-Short Form. Neurology, Neuropsychiatry, Psychosomatics, 13(2), 26–33. DOI: https://doi.org/10.14412/2074-2711-2021-2-26-33

Larionow, P. (2022). Emotion Regulation and the Quality of Life in Patients with Essential Hypertension: A Search for Psychological Targets. Arterial Hypertension, 26(2), 73–77. DOI: https://doi.org/10.5603/AH.a2022.0004

Larionow, P. (in press). Wybrane problemy badań w medycynie psychosomatycznej i sposoby na ich rozwiązania: przestrzeń dla nowych osiągnięć. PsyArXiv. DOI: https://doi.org/10.31234/osf.io/fbaxc

Larionow, P., Mudło-Głagolska, K. (2022a). Assessment of Activation, Intensity and Duration of Positive and Negative Emotions: Psychometric Properties of the Polish Version of the Perth Emotional Reactivity Scale – Short Form. Current Issues in Personality Psychology. DOI: https://doi.org/10.5114/cipp/156146

Larionow, P., Mudło-Głagolska, K. (2022b). The Patient Health Questionnaire–4: The Factor Structure, Invariance Measurement, and the Latent Profile Analysis of Anxiety and Depressive Symptoms in a Polish General Community Sample. Research Square. DOI: https://doi.org/10.21203/rs.3.rs-2050825/v1

Ogińska-Bulik, N., Juczyński, Z. (2008). Właściwości osobowości sprzyjające chorobom somatycznym – rola typu D. Psychoonkologia, 12(1), 7–13.

Pankratova, A.A., Korniyenko, D.S. (2017). A Russian Adaptation of the Emotional Regulation Questionnaire (J. Gross). Issues of Psychology, 5, 139–149.

Peltzer, K., Pengpid, S., Sychareun, V., Ferrer, A.J.G., Low, W.Y., … E., Turnbull, N. (2017). Prehypertension and Psychosocial Risk Factors among University Students in ASEAN Countries. BMC Cardiovascular Disorders, 17(1). DOI: https://doi.org/10.1186/s12872-017-0666-3

Player, M.S., King, D.E., Mainous, A.G., Geesey, M.E. (2007). Psychosocial Factors and Progression from Prehypertension to Hypertension or Coronary Heart Disease. Annals of Family Medicine, 5(5), 403–411. DOI: https://doi.org/10.1370/afm.738

Preece, D., Becerra, R., Campitelli, G. (2019). Assessing Emotional Reactivity: Psychometric Properties of the Perth Emotional Reactivity Scale and the Development of a Short Form. Journal of Personality Assessment, 101(6), 589–597. DOI: https://doi.org/10.1080/00223891.2018.1465430

Rasskazova, E.I., Leonova, A.B., Pluzhnikov, I.V. (2011). Development of the Russian Version of the Cognitive Emotion Regulation Questionnaire. Moscow University Psychology Bulletin, 4, 161–179.

Shchelkova, O.Y., Grandilevskaya, I.V., Burina, E.A., Trabczynski, P.K. (2017). Research Areas of the Department of Medical Psychology and Psychophysiology of Saint Petersburg State University. Archives of Psychiatry and Psychotherapy, 1, 56–61. DOI: https://doi.org/10.12740/APP/67330

Sikorski, A.V., Ageenkova, E.K. (2003). Family Factors of the Formation of Arterial Hypotension in Children. Belarusian Medical Journal, 3, 99–101.

Velikanova, L.P., Shevchenko, Yu.S. (2005). Psychosomatic Disorders: Current Situation (Review of literature, Part I). Social and Clinical Psychiatry, 15(4), 79–91.

Velikanova, L.P., Shevchenko, Yu.S. (2006). Primary Prevention of Psychosomatic Disorders. Paper III. Social and Clinical Psychiatry, 16(3), 114–121.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2022.35.3.143-156
Data publikacji: 2022-12-19 09:09:42
Data złożenia artykułu: 2022-03-03 10:31:04


Statystyki


Widoczność abstraktów - 838
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 320

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2022 Paweł Larionow, Ekaterina K. Ageenkova, Marta I. Dedenok

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.