Self-actualisation as an essential dimension of professional competence of special teacher

Zofia Palak, Beata Papuda-Dolińska

Abstract


One of the components of a teacher’s professional qualifications is the ability of selfactualization. The objective of the present article was to indicate how self-actualizing process is important in developing special teacher’s competencies. Self-actualization is the highest need in Maslow theory which can be also fulfilled through pedagogical work. Self-actualizing person is characterized by a few traits like spontaneity, comfortable acceptance of self, others, nature, autonomy, fellowship with humanity, non-hostile sense of humor and so on. On the base of these traits the profile of self-actualizing special teachers was created using pedeutological literature. The empirical part of the article is showing the comparison of self-actualization level between special educational needs teachers and regular school teachers. Conclusions showed that there was not any significant difference and the level of self-actualization was above average in both groups of teachers.

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Abd-El-Fattah S. M. (2010), Longitudinal Effects of Pay Increase on Teachers’ Job Satisfaction: A Motivational Perspective, „Journal of International Social Research”, 3 (10).

Adamczuk E. (2003), Humor, [w:] T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. II, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.

Adiele E. E., Abraham N. M. (2013), Achievement of Abraham Maslow’s Needs Hierarchy Theory among Teachers: Implications for Human Resource Management in The Secondary School System in Rivers State, „Journal of Curriculum and Teaching”, 2 (1).

Bartkowicz Z., Kowaluk M., Samujło M. (2007) (red.), Nauczyciel kompetentny. Teraźniejszość i przyszłość, Lublin: Wyd. UMCS.

Bilska E. (2004), Jak Feniks z popiołów czyli syndrom wypalenia zawodowego, „Niebieska Linia”, 4.

Blachnik-Gęsiarz M. (2008), Profil zawodowy współczesnego nauczyciela edukacji przedszkolnej XXI wieku, [w:] U. Ordon, A. Pękala (red.), Tradycja i nowoczesność w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej, Częstochowa: Wyd. im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza.

Brzezińska A. I. (2008), Nauczyciel jako organizator społecznego środowiska uczenia się, [w:] E. F ilipiak (red.), Rozwijanie zdolności uczenia się. Wybrane konteksty i problemy, Bydgoszcz: Wyd. Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Cholewa B. (2007), Samoaktualizacja a syndrom wypalenia zawodowego nauczycieli szkół specjalnych i ogólnodostępnych (niepubl. praca magisterska; promotor. Z. Palak), Lublin: UMCS.

Czykwin E. (1998), Samoświadomość nauczycieli, Białystok: Wyd. E. Czykwin.

Domański C. (2006), W świecie hierarchii potrzeb, „Charaktery”, 4.

Doroszewska J. (1981), Pedagogika specjalna, Wrocław: Ossolineum.

Dykcik W. (1998), Pedagogika specjalna, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Fletcher S. J. (1998), Attaining Self-Actualisation Through Mentoring, „European Journal of Teacher Education”, 21 (1).

Fontana D. (1998), Psychologia dla nauczycieli, Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.

Fraser N., Honneth A. (2005), Redystrybucja czy uznanie? Debata polityczno-filozoficzna, Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP.

Gabryś K. (2009), O wartościach terapeutycznych w praktyce wychowawczej pedagoga specjalnego, „Chowanna”, 1 (32).

Gajdzica A. (2008), Kompetencje nauczyciela we współczesnej szkole, [w:] Z. Gajdzica, J. Rottermund, A. Klinik (red.), Uczeń niepełnosprawny i jego nauczyciel w przestrzeni szkoły, Kraków: Wyd. Impuls.

Gaś Z. B. (2001), Doskonalący się nauczyciel, Lublin: Wyd. UMCS.

Gołębniak D. (1998), Zmiany edukacji nauczycieli, wiedza–biegłość–refleksyjność, Toruń–Poznań: Edytor.

Gurycka A. (1990), Błąd w wychowaniu, Warszawa: PWN.

Grabowiec P. (2013), Znaczenie inteligencji emocjonalnej w pracy nauczyciela, „Edukacja Humanistyczna”, 1 (28).

Grochowalska M. (2013), Nauczyciel małego dziecka w przestrzeniach edukacyjnych, [w:] T. Parczewska, B. Bilewicz-Kuźnia (red.), Edukacja przedszkolna w Polsce i na świecie, Lublin: Wyd. UMCS.

Grzegorzewska M. (1957), Z notatek o nauczycielu wychowawcy, „Szkoła Specjalna”, 3.

Hall C. S., Lindzey G. (1998), Teorie osobowości, Warszawa: PWN.

Janowska J. (2000), Samoaktualizacja w teorii i praktyce kształcenia nauczycieli, Lublin: Wyd. UMCS.

Kirejczyk K. (1981) (red.), Upośledzenie umysłowe – pedagogika, Warszawa: PWN.

Koć-Seniuch G. (2001), Kompetencje profesjonalne nauczyciela trzeciego tysiąclecia jako podstawa współdziałania z uczniami, [w:] B. Dymara (red.), Dziecko w świecie współdziałania, Kraków: Wyd. Impuls.

Korzon A. (2008), Kompetencje nauczyciela w świetle potrzeb ucznia o specjalnych potrzebach edukacyjnych w szkole masowej, [w:] Z. Palak (red.), Pedagog specjalny w procesie edukacji, rehabilitacji i resocjalizacji, Lublin: Wyd. UMCS.

Kossewska J. (2013), Społeczeństwo wobec osób niepełnosprawnych – postawy i ich determinanty, [w:] http://www.wsp.krakow.pl/biblio/pliki/kossewska_01.html (pobrano 23.10.2013).

Kwiatkowska H. (1988), Nowa orientacja w kształceniu nauczycieli, Warszawa: PWN.

Kwiatkowska H. (2005), Tożsamość nauczycieli, Gdańsk: GWP.

Kwiatkowska H. (2008), Pedeutologia, Warszawa: Wyd. WAiP.

Kunicka M. (2005), Temporalne orientacje teleologiczne nauczycieli, Kraków: Wyd. Impuls.

Langier C., Langier J. (2010), Kreatywność w działalności pedagogicznej nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej, [w:] J. Szempruch. M. Blachnik-Gęsiarz (red.), Profesjonalne funkcjonowanie nauczyciela, Częstochowa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Lingwistycznej.

Łobocki M. (2003), Teoria wychowania w zarysie, Kraków: Wyd. Impuls.

Marciniak Ł. T. (2008), Stawanie się nauczycielem akademickim. Analiza symboliczno-interakcjonistyczna, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, 4 (2).

Maslow A. (2006), Motywacja i osobowość, Warszawa: PWN.

Minczakiewicz E. M. (2008), Aksjologiczny i społeczny wymiar służby nauczycielskiej w autopercepcji pedagogów specjalnych zatrudnionych w tradycyjnym i integracyjnym systemie kształcenia, [w:] Z. Palak (red.), Pedagog specjalny w procesie edukacji, rehabilitacji i resocjalizacji, Lublin: Wyd. UMCS.

Murray E. (1972), Students’ perceptions of self-actualizing and non-self- actualizing teachers, „Journal of Teacher Education”, 23 (3).

Nerwińska E. (2012), Psychospołeczne uwarunkowania bezpieczeństwa w szkole, Warszawa: ORE.

Okoń W. (1995), Nowy słownik pedagogiczny, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.

Olszak A. (2001), Psychopedagogiczne kompetencje nauczycieli szkół specjalnych, Lublin: Wyd. UMCS.

Palak Z., Lubiarz-Oleksiewicz D. (2008), Kondycja pedagoga specjalnego w kontekście zespołu wypalenia zawodowego, [w:] Z. Palak (red.), Pedagog specjalny w procesie edukacji, rehabilitacji i resocjalizacji, Lublin: Wyd. UMCS.

Pańczyk J. (1991), Pedagogika specjalna. Psychopedagogiczne i medyczne studium terminologiczne, Warszawa: IWZZ.

Papuda B. (2013), Być nauczycielem w Europie – zawód w ocenie nauczycieli wybranych krajów europejskich, [w:] E. Jakubiak-Zapalska, K. Kruszko (red.), Rodzina, przedszkole i szkoła – środowiska wychowawcze dziecka, Radom: Kolegium Nauczycielskie.

Pietrasiński Z. (1977), Kierowanie własnym rozwojem, Warszawa: PWN.

Prokopiuk W. (1998), Samokształcenie nauczycieli w kontekście humanistycznego paradygmatu rozwoju człowieka, Warszawa: Wydawnictwo’69.

Rogers C. R. (1991), Terapia nastawiona na klienta. Grupy spotkaniowe, Wrocław: „Thesaurus – Press”.

Rutkowiak J. (2007), Jednostka w projekcie nowoczesnej formuły duchowości a neoliberalne upolitycznianie edukacji, [w:] J. Rutkowiak, D. Kubinowski, M. Nowak (red.), Edukacja–Moralność– Sfera Publiczna, Lublin: Verba.

Sekułowicz M. (2008), Wypalenie zawodowe nauczycieli–pedagogów specjalnych a ich zawodowe kompetencje i pełnione role, [w:] Z. Palak (red.), Pedagog specjalny w procesie edukacji, rehabilitacji i resocjalizacji, Lublin: Wyd. UMCS.

Skorny Z. (1987), Proces socjalizacji dzieci i młodzieży, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Strykowski W. (2005), Kompetencje współczesnego nauczyciela, „NEODIDAGMATA”, 27/28.

Szczepaniak P., Strelau J., Wrześniewski K. (1996), Diagnoza stylów radzenia sobie ze stresem za pomocą polskiej wersji kwestionariusza CISS Endlera i Markera, „Przegląd Psychologiczny”, 39.

Szostak J. (2012), Podmiotowość uczniów z zespołem Downa w polskim systemie szkolnictwa, [w:] N. Majchrzak, N. Starik, A. Zduniak (red.), Podmiotowość w edukacji wobec odmienności kulturowych oraz społecznych zróżnicowań, t. 2, Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bezpieczeństwa.

Szorc K. (2012), Kształtowanie i doskonalenie kompetencji emocjonalnych nauczycieli szansą dla rozwoju podmiotowości w edukacji XXI wieku, [w:] N. Starik, A. Zduniak (red.), Podmiotowość w edukacji wobec odmienności kulturowych oraz społecznych zróżnicowań, Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bezpieczeństwa.

Szumna D. (2010), Skuteczna komunikacja nauczyciel–uczeń, [w:] J. Szempruch. M. Blachnik-Gęsiarz (red.), Profesjonalne funkcjonowanie nauczyciela, Częstochowa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Lingwistycznej.

Wojciechowski A. (2004), Terapia spotkania w Pracowni Rozwijania Twórczości Osób Niepełnosprawnych Zakładu Pedagogiki Specjalnej Instytutu Pedagogiki UMK, Toruń: Wyd. UMK.

Wyczesany J. (1998), Oligofrenopedagogika, Kraków: Wyd. Impuls.

Wysocka M. S. (2010), Profesjonalny nauczyciel – fakty czy mity? [w:] J. Szempruch, M. Blachnik- Gęsiarz (red.), Profesjonalne funkcjonowanie nauczyciela, Częstochowa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Lingwistycznej.

Zaorska M. (2008), Kompromis i ustępstwo w pracy pedagoga specjalnego, [w:] Z. Palak (red.), Pedagog specjalny w procesie edukacji, rehabilitacji i resocjalizacji, Lublin: Wyd. UMCS.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2014.27.2.9
Date of publication: 2015-05-14 13:51:59
Date of submission: 2015-04-17 11:14:35


Statistics


Total abstract view - 1811
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 992

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2015 Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio I – Philosophia-Sociologia

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.