Geopolityka i religia we współczesnym świecie

Jarosław Edward Macała

Streszczenie w języku polskim


Religia i geopolityka należą pozornie do dwóch różnych przestrzeni – sacrum i profanum. Jednak czasem zachodzą między nimi ścisłe związki, czego symbolem stały się choćby krucjaty. Wydaje się, że we współczesnej geopolityce, głównie w zachodnich publikacjach, religia nie jest czynnikiem ważnym,
raczej lekceważonym. Szczególnie że prawie nigdy religia nie jest jedynym aspektem wpływającym na procesy geopolityczne, lecz koreluje z wieloma innymi zmiennymi, których wpływy trudno zbadać i zmierzyć. Dlatego tylko nieliczni badacze geopolityki ze szkoły geopolityki krytycznej oraz francuskiego periodyku „Herodote” posługują się terminem „geopolityka religii”. Stąd dużo więcej badań naukowych nad związkami między geopolityką a kulturą. We współczesnym świecie za znacznie ważniejsze uważa się problemy ekonomiczne niż cywilizacyjne.

 



Słowa kluczowe


geopolityka religii, religia i geopolityka, geopolityka krytyczna

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Agnew, J. 2014. Religion and Geopolitics, [w:] Geopolitics. An Introductory Reader, J. Dittmer, J. Sharp (red.), Routledge. Taylor&Francis Group, London–New York.

Amir-Aslani, A. 2013. Islam and the West: Wars of the Gods. The Geopolitics of Faith, Enigma Books, New York.

Appleby, R.S. 2006. Fundamentalist and Nationalist Religious Movement, [w:] A Companion to Political Geography, J. Agnew, K. Mitchell, G. Toal (red.), wyd. 3, Blackwell Publishing, Malden–Oxford– Carlton.

Braudel, F. 2006. Gramatyka cywilizacji, Oficyna Naukowa, Warszawa.

Brzeziński, Z. 1987. Plan gry: USA vs ZRRR, Wydawnictwo Prawy Margines, Warszawa.

Brzeziński, Z. 2008. Druga szansa, Wydawnictwo Świat Książki, Warszawa.

Castells, M. 2008. Siła tożsamości, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Corm, G. 2007. Religia i polityka w XXI wieku, Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa.

Curanović, A. 2012. Geopolityka religii w relacjach polsko-rosyjskich, [w:] Geopolityka w stosunkach polsko-rosyjskich, S. Bieleń, A. Skrzypek (red.), Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa.

Dijkink, G. 2006. When Geopolitics and Religion Fuse: A Historical Perspective, „Geopolitics”, t. 11.

Dussouy, G. 2010. Geopolitics Roundtable. Systemic Geopolitcs: A Global Interpretation Method of the

World, „Geopolitics”, t. 15.

Dybczyński, A. 2013. Teoria geopolityki, [w:] Geopolityka, A. Dybczyński (red.), Wydawnictwo Poltext, Warszawa.

Fath, S. 2005. Le poids gèopolitique des èvangèliques amèricains: le cas d’Israël, „Herodote”, vol. 119.

Flint, C. 2008. Wstęp do geopolityki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Giddens, A. 2001. Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Haushofer, K. 1938. Geopolitik des Pazifischen Ozeans. Studien über die Wechselbeziehungen zwischen Geographie und Geschichte, wyd. 3, Kurt Vowinckel Verlag, Heidelberg–Berlin.

Hipler, B. 1996. Hitlers Lehrmeister. Karl Haushofer als Vater der NS-Ideologie, EOS-Verlag St. Ottilien.

Huntington, S.P. 1998. Zderzenie cywilizacji i nowy kształt ładu światowego, Wydawnictwo Muza, Warszawa.

Jean, C. 2003. Geopolityka, Ossolineum, Wrocław–Warszawa–Kraków.

Kazanecki, W. 2013. Geopolityka okresu zimnej wojny, [w:] Geopolityka, A. Dybczyński (red.), Wydawnictwo Poltext, Warszawa.

Kjellén, R. 1924. Der Staat als Lebensform, wyd. 4, Vowinckel Verlag, Berlin–Grünewald.

Klin, T. 2009. Wątki geopolityczne w dorobku Roberta Strausz-Hupé, „Przegląd Geopolityczny”, nr 1.

Klin, T. 2014. Rola religii w badaniach geopolitycznych, [w:] Religijne determinanty polityki, R. Michalak (red.), Wydawnictwo Morpho, Zielona Góra.

Lacoste, Y. 2005. Gèopolitique des religions, http://www.herodote.org/spip.php?article62 (dostęp:

06.2015).

Lacoste, Y. 2010. Geopolityka Śródziemnomorza, Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa.

Macała, J. 2010. Czym jest geopolityka. Spory wokół jej definicji, [w:] Geopolityka. Elementy teorii, wybrane metody i badania, Z. Lach, J. Wendt (red.), Instytut Geopolityki, Częstochowa.

Macała, J. 2012. Friedrich Ratzel jako twórca niemieckiej Geopolitik, „Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne”,

vol. 34.

Macała, J. 2014. Zmierzch zachodnich demokracji? Geopolityczne konsekwencje kryzysu finansowego, [w:]

Demokracja w obliczach kryzysu, I. Kapsa, W. Rogowski (red.), Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa.

Mackinder, H.J. 1996. Democratic Ideals and Reality, National Defence University Press, Washington.

Marczewska-Rytko, M. 2010. Religia i polityka w globalizującym się świecie, Wydawnictwo Uniwersytetu

Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.

Michałowska, G. 2005. Porządek międzynarodowy w perspektywie paradygmatu cywilizacyjnego, [w:]

Porządek międzynarodowy u progu XXI wieku. Wizje–koncepcje–paradygmaty, R. Kuźniar (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.

Moczulski, L. 1999. Geopolityka. Potęga w czasie i przestrzeni, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa.

Morgenthau, H.J., Thompson, K.W. 2010. Polityka między narodami. Walką o potęgę i pokój, Wydawnictwo Difin, Warszawa.

Nye, J. 2012. Przyszłość siły, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Ó Thuathail, G., Agnew, J. 1998. Geopolitics and Discourse. Practical Geopolitical Reasoning in American Foreign Policy, [w:] The Geopolitics Reader, S. Dalby, P. Rouledge, G.Ó Thuathail (red.), Routledge, London–New York.

Paleczny, P. 2010. Nowe ruchy społeczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.

Potulski, J. 2010a. Geopolityka w świecie ponowoczesnym, Wydawnictwo Instytut Geopolityki, Częstochowa.

Potulski, J. 2010b. Wprowadzenie do geopolityki, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.

Solarz, A.M., Lizak, W. 2012. Rola czynnika religijnego i świeckiego w rozwoju nauki i stosunkach międzynarodowych

w Izraelu, [w:] Re-wizje i Re-Orient-acje. Myśl pozaeuropejska w nauce o stosunkach międzynarodowych, M.F. Gawrycki, J. Zajączkowski, A. Bógdał-Brzezińska (red.), Wydawnictwo

Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.

Sturm, T. 2013. The future of religious geopolitics: towards a research and theory agenda, „Area”, vol. 45, nr 2.

Tibi, B. 1997. Fundamentalizm religijny, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.

Wusten, van der H. 2000. Geopolitik und staatliche Ordnung, [w:] Grenzgänge im Zeitgeist, t. 1.2: 1945 bis zur Gegenwart, I. Diekmann, P. Krüger, J.H. Schoeps (red.), Verlag für Berlin-Brandenburg, Potsdam.

Zdanowski, J. 2012. Wizja stosunków międzynarodowych w ideologii islamizmu, [w:] Re-wizje i Re-Orient-acje. Myśl pozaeuropejska w nauce o stosunkach międzynarodowych, M.F. Gawrycki, J. Zajączkowski, A. Bógdał-Brzezińska (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.

Zenderowski, R. 2013. Konflikt etniczny, konflikt religijny, konflikt etnoreligijny jako konflikty polityczne, „Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne”, vol. 38.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/k.2015.22.2.7
Data publikacji: 2016-06-30 20:08:57
Data złożenia artykułu: 2015-10-30 19:27:11


Statystyki


Widoczność abstraktów - 5941
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 1351

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2016 Jarosław Edward Macała

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.