To Fight with the Enemy – Physical Violence as a Way to Implement the Communist Political Thought in the People’s Poland

Krystyna Trembicka

Abstract


The subject of the article is the physical violence as a way to implement the communist political thought in the People’s Poland in the years 1944–1989. The study involved the category of the enemy. In a totalitarian political system, there was a feedback loop between the revolutionary reality and the enemy. On the one hand, the revolutionary reality could not do without the enemy who was constant, only its image was changing. On the other hand, the existence of the enemy sanctioned the use of extraordinary measures. An inevitable part of the revolution was violence. It was the way to achieve the goal at the stage of the struggle
for power and its maintenance. In the People’s Poland, ways to combat with the enemy were flexible, depending on the purpose and needs: from direct physical repression to the relatively mild harassment. The scale of repression was a derivative of the natural evolution of the political system of the People’s Poland.


Keywords


enemy, the People’s Poland, the Polish United Workers’ Party, physical violence

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Bierut, B. 1951. Przemówienie na zakończenie VI Plenum KC PZPR, „Nowe Drogi”, nr 1.

Chmielarz, A. 1998. Działania 64 dywizji Wojsk Wewnętrznych NKWD przeciwko polskiemu podziemiu, [w:] Wojna domowa czy nowa okupacja? Polska po roku 1944, A. Ajnenkiel (red.), Wrocław.

Domański, P. (oprac.). 1991. Tajne dokumenty Biura Politycznego. Grudzień 1970, Londyn.

Dominiczak, H. 1997. Organy bezpieczeństwa PRL 1944–1990. Rozwój i działalność w świetle dokumentów MSW, Warszawa.

Dubiański, W. 2004. Obóz pracy w Mysłowicach w latach 1945–1946, Katowice.

Dudek, A. 2003. Limitowana liberalizacja. Opozycja w planach aparatu władzy PRL w połowie lat 80., „Arcana”, nr 2.

Dudek, A., Paczkowski, A. (oprac.). 2000. Aparat bezpieczeństwa w Polsce w latach 1950–1952. Taktyka, strategia, metody, Warszawa.

Eisler, J. 2000. Grudzień 1970: geneza, przebieg, konsekwencje, Warszawa.

Friszke, A. (oprac.) 2008. Rozmowy na Zawracie. Taktyka walki z opozycją demokratyczną: październik 1976 – grudzień 1979, A. Friszke, M. Zaremba (wybór), Warszawa 2008.

Friszke, A. 2001. Przystosowanie i opór. Rozważania nad postawami społecznymi 1956–1970, [w:] Komunizm. Ideologia, system, ludzie, T. Szarota (red.), Warszawa.

Garlicki, A. 1993. Stalinizm, Warszawa.

Garlicki, A. 1993. Z tajnych archiwów, Warszawa.

Gierek, E. 2002. Sprawy przeciwdziałania antysocjalistycznym elementom [fragment przemówienia], [w:] Opozycja demokratyczna w Polsce w świetle akt KC PZPR (1976–1980), Ł. Kamiński, P. Piotrowski (wybór, wstęp i oprac.), Wrocław.

Gontarczyk, P. 2003. Polska Partia Robotnicza. Droga do władzy 1941–1944, Warszawa.

Gryciuk, F. 2003. Kolektywizacja wsi polskiej, [w:] Represje wobec wsi i ruchu ludowego (1944–1956). Materiały z konferencji naukowej 5–6 grudnia 2002 r. w Rzeszowie, t. 1, J. Gmitruk, Z. Nawrocki (red.), Warszawa 2003.

Jarosz, D., Wolsza, T. 1993. Komisja Specjalna do Walki z Nadużyciami i Szkodnictwem Gospodarczym (1945–1956), „Pamięć i Sprawiedliwość. Biuletyn GKBZpNP IPN”, nr 36.

Jarząb, Ł. 2006. Udokumentowana liczba ofiar śmiertelnych i rannych poznańskiego czerwca 1956 r., „Kwartalnik Historyczny”, nr 4.

Kamiński, Ł. 2003. Władza wobec opozycji (1976–1989), „Pamięć i Sprawiedliwość”, nr 2.

Kamiński, Ł., Piotrowski, P. (oprac.) 2002. Opozycja demokratyczna w Polsce w świetle akt KC PZPR (1976–1980), Wrocław.

Kawalec, S. 1979. Demokratyczna opozycja w Polsce. Wydarzenia czerwcowe i rok działalności Komitetu Obrony Robotników, Warszawa. Konfederacja przed sądami PRL, Warszawa 1995.

Krupa, A. 2006. Aparat bezpieczeństwa i wymiar sprawiedliwości wobec kolektywizacji wsi polskiej 1948–1956, Warszawa.

Lipski, J.J. 1983. KOR, Londyn.

Machcewicz, P. 2007. „Monachijska menażeria”. Walka z radiem Wolna Europa 1950–1989, Warszawa.

Madej, K., Żaryn, J., Żurek, J. (red.). 2003. Księga świadectw. Skazani na karę śmierci w czasach stalinowskich i ich losy, Warszawa.

Majchrzak, G. 2002. Wyroki śmierci w stanie wojennym, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej”, nr 11.

Majchrzak, G., Paczkowski, A. (wybór i oprac.). 2004. Aparat bezpieczeństwa w Polsce w latach 1953–1954. Taktyka, strategia, metody, wstęp A. Paczkowski, Warszawa.

Majer, P. 2000. Aparat bezpieczeństwa publicznego a organa wymiaru sprawiedliwości – elementy współpracy, [w:] Przestępstwa sędziów i prokuratorów w Polsce lat 1944–1956, W. Kulesza, A. Rzepiński (red.), Warszawa.

Makowski, E. 2006. Poznański Czerwiec 1956. Pierwszy bunt społeczeństwa w PRL, Poznań.

Minc, H. 1951. Przyczyny obecnych trudności w zaopatrzeniu i środki walki z tymi trudnościami, „Nowe Drogi”, nr 4.

Morin, E. 1990. O naturze Związku Radzieckiego, Warszawa.

Nalepa, E.J. 1992. Pacyfikacja zbuntowanego miasta. Wojsko Polskie w Czerwcu 1956 r. w Poznaniu w świetle dokumentów wojskowych, Warszawa.

Olejnik, L. 2003. Polityka narodowościowa Polski w latach 1944–1960, Łódź.

Paczkowski, A. 1994. Czy PRL była państwem polskim?, „Mówią Wieki”, nr 10/11.

Paczkowski, A. 1995. Pół wieku dziejów Polski 1939–1989, Warszawa.

Paczkowski, A. 1999. System represji w Polsce 1944–1989, [w:] S. Cortois, N. Werth i in., Czarna księga komunizmu. Zbrodnie, terror, prześladowania, wstęp do polskiego wydania K. Kersten, Warszawa.

Paczkowski, A. 2007. Wojna polsko-jaruzelska. Stan wojenny w Polsce 13 XII–22 VII 1983, wyd. zmienione i poprawione, Warszawa.

Pawlikowski, L. 2004. Tajny front zimnej wojny. Uciekinierzy z polskich służb specjalnych 1956–1964, Warszawa.

Poksiński, J. 1992. „TUN” Tatar–Utnik–Nowicki. Represje wobec oficerów Wojska Polskiego w latach 1949–1956, Warszawa.

Protokół z posiedzenia Zespołu KC ds. Polityki Wyznaniowej w dniu 19 listopada 1971 r., [w:] Tajne dokumenty Państwo–Kościół 1960–1980, Londyn 1996.

Raina, P. 1995. Rozmowy z władzami PRL. Arcybiskup Dąbrowski w służbie Kościoła i narodu, t. 1, Warszawa.

Rakowski, M.F. 2004. Dzienniki polityczne 1981–1983, Warszawa.

Rolicki, J. 1990. Edward Gierek: Przerwana dekada, Warszawa.

Rzepińska, I. 1997. Konfiskata mienia. Studium z historii polityki kryminalnej, Warszawa.

Sandorski, J. 2007. Wymiar sprawiedliwości PRL w 1956 r. na tle procesów uczestników „Poznańskiego Czerwca”, [w:] Poznański Czerwiec 1956. Uwarunkowania–Przebieg–Konsekwencje. Materiały z międzynarodowej konferencji naukowej, [Poznań 22–23 czerwca 2006], K. Białecki, S. Jankowiak (red.), Poznań.

Słabek, H. 1995. Narodowa kondycja Polaków (1945–1989), „Dzieje Najnowsze”, nr 4.

Słabek, H. 1996. Intelektualiści i Wielki Strach (na przełomie lat czterdziestych i pięćdziesiątych), „Dzieje Najnowsze”, nr 1.

Spałek, R. 2007. Potęga szpiegomanii. Departament X w poszukiwaniu „wroga wewnętrznego” w kierownictwie komunistycznym w Polsce (1948–1956), [w:] Departament X MBP. Wzorce–struktury–działanie, K. Rokicki (red.), Warszawa.

Stola, D. 2000. Kampania antysyjonistyczna w Polsce 1967–1968, Warszawa.

Torańska, T. 1989. Oni, Warszawa.

Trembicka, K. 2013. Wrogowie w myśli politycznej Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, Lublin.

Ważniewski, W. 1991. Walka polityczna w kierownictwie PPR i PZPR 1944–1964, Toruń.

Werblan, A. 1991. Stalinizm w Polsce, Warszawa.

Włodek, Z. (oprac.). 1992. Tajne dokumenty Biura Politycznego. PZPR a „Solidarność” 1980–1981,

Londyn.

Wolsza, T. 2001. Codzienność w peerelowskim więzieniu w latach 1945–1956, „Polska 1944/1945– 1989.

Studia i Materiały” 2001, t. 5: Życie codzienne w Polsce 1945–1955, Warszawa.

Woźniczka, Z. 1996. Środowiska postsanacyjne w Polsce po 1945 (zarys problemu), „Dzieje Najnowsze”, nr 2.

Woźniczka, Z. 2007. Centralny obóz pracy w Jaworznie na tle stalinowskiego systemu represji (1945–1950), [w:] Obóz dwóch totalitaryzmów Jaworzno 1943–1956. Materiały konferencji naukowej „Historia martyrologii i obozów odosobnienia w Jaworznie w latach 1939–1956”, wyd. drugie uzupełnione i popr., K. Mieroszewski, Z. Woźniczka (red.), Jaworzno.

Ziemkowski, A. 1990. Ofiary i straty ludzkie, [w:] Poznański Czerwiec 1956, J. Maciejewski, Z. Trojanowicz (red.), Poznań.

Żaryn, J. 2005. Kościół katolicki w PRL – zagadnienia, hipotezy, prowokacje, „Pamięć i Sprawiedliwość”, nr 1.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/k.2015.22.2.163
Date of publication: 2016-06-30 20:09:05
Date of submission: 2016-01-08 12:21:30


Statistics


Total abstract view - 865
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 311

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2016 Krystyna Trembicka

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.