Wzór klasyczny a człowiek masowy w ujęciu współczesnych teoretyków społeczeństwa i kultury: Daniela Bella, Allana Blooma oraz Jose Ortegi y Gasseta.

Błażej Marek Zych

Streszczenie w języku polskim


Punktem wyjścia jest zaniepokojenie związane z zanikaniem fundamentów kultury europejskiej. W paradygmacie klasycznym artysta pracował na bazie idealnego obrazu w swej duszy. Ta wizja została odrzucona. Nowożytność zaproponowała ludzkości racjonalizm, wolność i równość. Efektem tych dobrych intencji jest psychodeliczny bazar. Człowiek idąc w nim jest zdezorientowany, a jego odczuwanie doprowadzone do granic wytrzymałości. Ta wykorzeniona istota skazane jest na kulturalne tułactwo. Ucieczką od tego impasu jest powrót do pytania Archimedesa o punkt oparcia i zastanowienie się nad tym, co w ludzkiej naturze niezmienne a co przypadkowe i przemijalne.

The Classic Pattern and Mass Man as Interpreted by the Contemporary Theorists of Society and Culture: Daniel Bell, Allan Bloom, and Jose Ortega y Gasset

SUMMARY

The starting point for the analysis is an anxiety associated with the vanishing of the foundations of European culture. In the classical paradigm, the artist worked on the basis of an ideal image that s/he carried in his/her soul. However, this vision was rejected. Modernity offered rationalism, freedom, and equality to the humankind. The result of this fundamental change is the so-called “psychedelic bazaar” – a certain form of culture continually offering new, surprising and often extreme experiences. By following them, a person is disoriented and his/her feeling is driven to the breaking point. Consequently, s/he is like an uprooted being condemned to cultural wandering. The way out of this impasse is to return to Archimedes’ question about the point of support, and to ponder over the invariable in human culture and the accidental and transitory.


Słowa kluczowe


Sztuka; Kultura; Społeczeństwo masowe; awangarda; Allan Bloom; Daniel Bell; Jose Ortega y Gasset

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Bell, Daniel, Kulturowe sprzeczności kapitalizmu, tłum. Stefan Amsterdamski, wyd. PWN, Warszawa 1998.

Bloom, Allan, Umysł zamknięty, o tym jak amerykańskie szkolnictwo wyższe zawiodło demokrację i zubożyło dusze dzisiejszych studentów, tłum. Tomasz Bieroń, wyd. Zysk i S-ka, Poznań 1997.

Gilson, Etienne, Szkoła muz. Tłum B. Majchrzak, wyd. PAX, Warszawa 1965.

Lessing, Gotthold Efraim, Laokoon czyli o granicach malarstwa i poezji, tłum. Henryk Zymon - Dębicki, wyd. PAN, Wrocław - Warszawa – Kraków 1962.

Ortega y Gasset, Jose, Dehumanizacja Sztuki i inne eseje, tłum. Piotr Niklewicz, wyd. Muza SA, Warszawa 1996.

Pico della Mirandola, Giovanni, Oratio de hominis dignitate, mowa o godności człowieka. Tłum. Z. Nerczuk i M. Olszewski, wyd. IFiS PAN, Warszawa 2010.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/l.2017.15.2.81
Data publikacji: 2018-09-19 11:08:20
Data złożenia artykułu: 2017-12-19 16:00:17


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1230
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2018 Błażej Marek Zych

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.