Wieloznaczność pojęcia "kultura" w placówce szkolnej

Krzysztof Zajdel

Streszczenie w języku polskim


W artykule opisano wieloznaczność pojęcia „kultura” i jego rozumienie w ujęciu szerokim i wąskim w obszarze działań szkoły. Nauczyciele w placówce szkolnej powinni kształcić uczniów w odnoszeniu się zarówno do siebie samych, jak i do innych, nauczycieli czy rodziców. Mierzą się jednak z wieloma problemami w tym zakresie, gdyż dość często uczniowie inaczej definiują i rozumieją pojęcie kultury, kultury osobistej czy zachowań wobec innych. W odpowiedzi na postulaty szkoły i presję wyrażoną w prawie szkolnym podejmowane są działania kontrkulturowe przez podopiecznych, które zazwyczaj nie są akceptowane ani przez władze szkoły, ani przez niektórych rodziców. Placówka powinna być miejscem wolności w takim zakresie, że wszystkie podmioty w niej współdziałające przestrzegają pewnych ustalonych norm, ale równocześnie dają pewien zakres wolności podopiecznym do bycia innym, bycia indywidualistą (np. w ubiorze, zachowaniu, głoszeniu zasad, aktywności artystycznej), jeśli nie krzywdzi się przy tym bliskich, nie narzuca się im swoich poglądów. W opisanych w opracowaniu badaniach można dostrzec, że tak się nie dzieje. Komunikat ze strony placówki brzmi bowiem: „Możesz być inny, ale my ci pokażemy, kim chcielibyśmy cię widzieć” – a to skutecznie hamuje wzajemną komunikację w tym zakresie.


Słowa kluczowe


kultura; odbieranie kultury; działania kontrkulturowe

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


Literature

Dawkins R. (2007). Samolubny gen. Warszawa: Prószyński i S-ka.

Denek K. (2002) Wspieranie i doskonalenie reformy systemu edukacji. Wychowanie Na Co Dzień, 1.

Kojder A. (red.) (2007). Encyklopedia socjologii. Warszawa: Oficyna Naukowa.

Kopczyńska M. (1993). Animacje społeczno-kulturalne. Warszawa: Centrum Animacji Kulturalnej.

Malewski M. (1997). Metody ilościowe i jakościowe w badaniach nad edukacją. spór o metodologiczną komplementarność. Kultura i Edukacja, 1–2.

Malewski M. (2002). Przymus i wolność w edukacji dorosłych. Teraźniejszość. Człowiek. Edukacja, 1(17).

Miluska j. (2003). Międzypokoleniowa transmisja wartości kulturowych w polskiej rodzinie i szkole w warunkach globalizacji. In: J. Nikitorowicz, J. Halicki, J. Muszyńska (red.), Międzygeneracyjna transmisja dziedzictwa kulturowego. Białystok: Trans Humana.

Nikitorowicz J. (2003). Dziedzictwo kulturowe i etos generacji – problemy przekazu międzypokoleniowego. In: J. Nikitorowicz, J. Halicki, J. Muszyńska (red.), Międzygeneracyjna transmisja dziedzictwa kulturowego. Białystok: Trans Humana.

Nikitorowicz J. (2009). Edukacja regionalna i międzykulturowa. Warszawa: WAiP.

Paleczny T. (2007). Interpersonalne stosunki międzykulturowe. Kraków: Wyd. UJ.

Prokosz M. (red.) (2004). Dewiacyjne aspekty współczesnego świata. Przejawy – zapobieganie – terapia. Toruń: Wyd. Adam Marszałek.

Pujer K. (2016). Współczesna rodzina. Szanse – zagrożenia – kierunki przemian. Wrocław: Wydawnictwo Exante.

Szempruch J. (2019). Role zawodowe współczesnego nauczyciela, a przestrzeń rozwoju jego mistrzostwa. In: l. Pawelski, M. Rembierz (red.), Wychować (w sobie) mistrza. Szczecinek: Polskie Stowarzyszenie Nauczycieli Twórczych.

Sztompka P. (2010). Socjologia zmian społecznych. Kraków: Wyd. Znak.

Schilling D. (2008). Jak wykształcić inteligencję emocjonalną: 50 pomysłów ćwiczeń: kształcenie zintegrowane. Warszawa: fraszka edukacyjna.

de Tchorzewski A.M. (2002). Edukacja wobec problemów transformacji, integracji i globalizacji. In: U. Ostrowska, A.M. de Tchorzewski (red.), Etos pedagogów i edukacji wobec problemów globalizacji. Bydgoszcz – Olsztyn: Wyd. AB.

Zajdel K., Ferenz K. (2012). Dorastanie w małych miastach. Wrocław: Atut.

Zajdel K., Prokosz M. (2014). Słownik, kompendium wiedzy nauczyciela i rodzica. Toruń: Adam Marszałek.

Załęcki P., Olechnicki K. (1997). Słownik socjologiczny. Toruń: Graffiti BC.

Netography

Rozporządzenie Ministra edukacji Narodowej w sprawie Podstawy Programowej Kształcenia ogólnego (z późniejszymi zmianami). Retrieved from: https://podstawaprogramowa.pl/ (access: 29.10.2021).




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/pe.2021.5.149-161
Data publikacji: 2021-11-15 21:31:51
Data złożenia artykułu: 2021-05-07 16:24:50


Statystyki


Widoczność abstraktów - 941
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 471

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2021 Krzysztof Zajdel

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.