Obraz rodziny Feliksa Nowowiejskiego. Aspekty patriotyczne, religijne, ludowe

Joanna Maria Garbula

Streszczenie w języku polskim


Sejm RP ogłosił Feliksa Nowowiejskiego patronem roku 2016. W uzasadnieniu podano, że Nowowiejski zawsze stał po stronie polskości i polskiej kultury. Moim zamierzeniem badawczym jest przedstawienie obrazu rodziny F. Nowowiejskiego oraz pokazanie jej znaczenia dla rozwoju jednostki i współczesnego społeczeństwa. Rozważania dotyczące rodziny odwołują się do jej trzech generalnych wymiarów. Pierwszy dotyczy wychowania w duchu patriotycznym, ważnym dla kształtowania tożsamości narodowej i związku z małą ojczyzną. Drugi odnosi się do przemyśleń związanych z wychowaniem religijnym, w którym rodzina ma znaczenie,  i nie sposób tego przecenić. Trzeci obejmuje problemy w zakresie czerpania z zasobów kultury ludowej, stanowiących również nasze dziedzictwo. Te wymiary zajmowały ważne miejsce w życiu i twórczości F. Nowowiejskiego.

F. Nowowiejski wywodził się z bardzo licznej rodziny (14 dzieci), sam miał czterech synów i jedną córkę. Rodzina F. Nowowiejskiego, pochodząca z Warmii, doświadczyła germanizacji prowadzącej do wyniszczenia Polski i polskiej kultury. Pomimo terroru nie poddała się i wychowała swoje dzieci w duchu patriotycznym. Fundamentem tożsamości warmińskiej było połączenie polskości i katolicyzmu, co stanowiło wynik antykatolickiej i antypolskiej polityki Otto von Bismarcka. F. Nowowiejski był świadkiem odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 i 1945 r., a także plebiscytu na Warmii i Mazurach w 1920 r. Przegrany plebiscyt unicestwił nadzieje mieszkańców Warmii na ponowną przynależność do państwa polskiego. Wydarzenia te niewątpliwie ukształtowały polskość F. Nowowiejskiego.


Słowa kluczowe


Feliks Nowowiejski; rodzina; patriotyzm; religia; kultura ludowa

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Boehm J. (1985), Feliks Nowowiejski. Artysta i wychowawca. Olsztyn: Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego.

Drajewski S. (2015), Feliks Nowowiejski właśnie przed chwilą wyszedł z domu na spacer, https://gloswielkopolski.pl/feliks-nowowiejski-wlasnie-przed-chwila-wyszedl-z-domu-na-spacer/ar/3914861 (dostęp: 10.03.2018).

Dulisz I. (2010), Topos w pieśniach Feliksa Nowowiejskiego. W: J. Chłosta, J. Jasiński, Z. Rondomańska (red.), Grunwald „Rota” Nowowiejski. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.

Gołąbek A., Kaźmierczak J. (1971), Polacy w Berlinie – przyczynek do historii wychodźstwa. W: F.M. i K. Nowowiejscy, Dookoła kompozytora. Wspomnienia o ojcu. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.

Jasiński J. (1972), Warmia wobec powstania styczniowego. Roczniki Humanistyczne. Historia 20(2).

Jasiński J. (2008), Przyczynek do środowiska Feliksa Nowowiejskiego w Świętej Lipce i sprawa początków jego tożsamości narodowej. W: K.D. Szatrawski (red.), Patriotyczne i religijne źródła twórczości Feliksa Nowowiejskiego. Barczewo: Stowarzyszenie Inicjatyw Obywatelskich.

J.N. (2011), Zmarła Nina Nowowiejska – ambasadorka Warmii, www.olsztyn24.com/news/14221-zmarla-nina-nowowiejska---ambasadorka-warmii.html (dostęp: 10.03.2018).

Jowsa A. (2017), Nowowiejska-Bielawska: Na widok Feliksa Nowowiejskiego maszyniści zatrzymywali tramwaje, https://culture.pl/pl/artykul/nowowiejska-bielawska-na-widok-feliksa-nowowiejskiego-maszynisci-zatrzymywali-tramwaje-wywiad (dostęp: 10.03.2018).

Konopnicka M. (1977), Poezje. Warszawa: Czytelnik.

Młodziejowski J. (1971), Przedsłowie. W: F.M. i K. Nowowiejscy, Dookoła kompozytora. Wspomnienia o ojcu. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.

Nowowiejscy F.M. i K. (1971), Dookoła kompozytora. Wspomnienia o ojcu. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.

Obłąk J. (1960), Szkoła Muzyczna w Świętej Lipce. Komunikaty Mazursko-Warmińskie 3.

Obłąk J. (1963), Sprawa polska ludności katolickiej na terenie diecezji warmińskiej w latach 1870–1914. Nasza Przyszłość 18.

Śliwa A. (1967), Spacerki po Olsztynie. Warszawa: Wydawnictwo Pojezierze.

Towarzystwo im. Feliksa Nowowiejskiego, www.towarzystwo.nowowiejski.pl (dostęp: 10.03.2018).

Wakar A. (1961), Książka polska na Warmii w końcu XIX wieku. Warmia i Mazury 5.

Wróblewski J. (1968), Biblioteki polskie na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach 1881–1939. Olsztyn: Wydawnictwo Pojezierze.

Zientara-Malewska M. (1962), Moje wspomnienia o Feliksie Nowowiejskim. W: J. Boehm (red.), XV-lecie Państwowej Orkiestry Symfonicznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Olsztynie. Olsztyn: Wydział Kultury Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/pe.2018.2.35-45
Data publikacji: 2018-12-28 15:54:40
Data złożenia artykułu: 2018-03-19 10:36:12


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1711
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 1679

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2018 Joanna Maria Garbula

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.