Intelektualne źródła paryskiej „Kultury”. Myśl polityczna Adolfa Bocheńskiego okresu wojny

Kazimierz Michał Ujazdowski

Streszczenie w języku polskim


Ważnym aspektem badania myśli politycznej jest rozpoznawanie jej kreatywności, wyrażającej się w zdolności do krytycznej oceny przeszłości oraz formułowania prekursorskich idei w momentach radykalnych zmian społecznych i politycznych. Niewątpliwie ten przymiot miała myśl polityczna Adolfa Bocheńskiego obecna w tekstach opublikowanych w czasie II wojny światowej. Idee sformułowane przez Bocheńskiego stanowiły ważne źródło inspiracji dla programu paryskiej „Kultury”, będącej najbardziej wpływowym ośrodkiem polskiej emigracji politycznej po 1945 r. Prekursorska myśl polityczna Bocheńskiego inspirowała krytyczne podejście pisma Jerzego Giedroycia do układu społecznego Drugiej Rzeczypospolitej i wolę wsparcia przemian na rzecz uobywatelnienia grup społecznych wykluczonych dotąd z aktywnego udziału w życiu wspólnoty narodowej. Jeszcze większe znaczenie inspirujące miały koncepcje neofederalistyczne Bocheńskiego. Był on bez wątpienia prekursorem koncepcji polityki wschodniej paryskiej „Kultury”. Projektując powojenną politykę polskiej emigracji, postulował związanie sprawy polskiej z walką o niepodległość państwową narodów ujarzmionych przez Związek Radziecki, w sposób szczególny zaś z ideą niepodległości Ukrainy.


Słowa kluczowe


Adolf Bocheński; Jerzy Giedroyc; paryska „Kultura”; koncepcja polityki wschodniej; niepodległość Ukrainy

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


LITERATURE

Aktualność przesłania paryskiej „Kultury” w dzisiejszej Europie, red. Ł. Jasina, J. Kłoczowski, A. Gil, Lublin 2007.

Bocheński A., Duch dziejów Polski, “Kultura” 1946, no. 2–3.

Bocheński A., Khanaquin i Coetquidan, “Orzeł Biały”, 24.10.1943.

Bocheński A., Między Niemcami a Rosją, Warszawa 1937.

Bocheński A., Polska w polityce Stalina, [in:] idem, Między Niemcami a Rosją, Kraków 2010.

Bocheński A., Prowokacyjna Książka, “Orzeł Biały”, 13.8.1944 (posthumous publication).

Bocheński A., Wojna prewencyjna z Niemcami, “Orzeł Biały”, 12.11.1943.

Giedroyc J., Autobiografia na cztery ręce, Warszawa 1994.

Gross F., Federacje i konfederacje europejskie. Rodowód i wizje, Warszawa 1994.

Habielski R., Dokąd nam iść wypada? Jerzy Giedroyc. Od „Buntu Młodych” do „Kultury”, Warszawa 2006.

Hofman I., Polska, Niemcy, Europa: program zachodni paryskiej „Kultury”, Lublin 2009.

Kosicka-Pajewska A., Polska między Rosją a Niemcami. Koncepcje polityczne Adolfa Bocheńskiego, Poznań 1992.

Kowalczyk A.S., Wena do polityki. O Giedroyciu i Mieroszewskim, t. 1–2, Warszawa 2014.

Król M., Style politycznego myślenia. Wokół „Buntu Młodych” i „Polityki”, Paryż 1979.

Łukasiewicz S., Trzecia Europa. Polska myśl federalistyczna w Stanach Zjednoczonych 1940–1971, Warszawa–Lublin 2010.

Maciejewski M.M., Machaj L., O jedność Europy. Antologia polskiej XX-wiecznej myśli europejskiej, Warszawa 2007.

Pomian K., W kręgu Jerzego Giedroycia, Warszawa 2000.

Pruszyński K., Margrabia Wielopolski, Warszawa 1957.

Ujazdowski K.M., Żywotność konserwatyzmu. Idee polityczne Adolfa Bocheńskiego, Warszawa 2004.

Zakrzewski M., Rewolucja konserwatywna – przypadek polski. Myśl polityczna środowiska „Buntu Młodych” i „Polityki” 1931–1939, Kraków 2021.

Zespół “Kultury”, Zarys Manifestu demokratycznego, “Kultura” 1951, no. 9.

Zespół “Polityki”, Polska idea imperialna, “Polityka” 1937.

Żebrowski M., Życie przed „Kulturą”, Kraków 2012.

MISCELLANEOUS

Letter of 11 March 1975 written by Jan Erdman to Adam Majewski (in the author’s archives).




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2022.31.2.245-255
Data publikacji: 2022-06-22 09:37:33
Data złożenia artykułu: 2022-01-24 11:36:50


Statystyki


Widoczność abstraktów - 801
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2022 Kazimierz Michał Ujazdowski

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.