Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail 
Intertekstualność w powieści Chajima Beera Et hazamir
Streszczenie w języku polskim
Powieść Chajima Beera Et hazamir ‘Czas śpiewu/wycinania’ przedstawia losy młodego rekruta, Nachuma Gwirca, który służy w jednostce rabinatu wojskowego armii izraelskiej w okresie poprzedzającym wojnę sześciodniową. Powieść jest napisana w wysoce artystycznym stylu, obfitującym w aluzje do Starego Testamentu, rzadziej do Talmudu i do Nowego Testamentu. Nawiązania do klasycznych tekstów hebrajskich są często mikrocytatami, to jest krótkimi frazami, które mogą być rozpoznane jako cytaty tylko na podstawie ich szczególnej formy językowej, a nie na podstawie znaczenia, które jest zbyt ogólne i mało specyficzne. Z powodu tej właśnie cechy, częstych w powieści, mikrocytatów wydaje się niemożliwy jej przekład, który byłby wierny stylistycznie. Aluzje do klasyki judaizmu pełnią w powieści trzy funkcje. Najczęściej są one tworzywem stylu heroikomicznego, gdy pojawiają się we fragmentach dotyczących postaci przedstawionych w negatywnym, satyrycznym świetle (czyli wyznawców syjonizmu religijnego: Rafaela Gwirca i Natana Miwcara, oraz przedstawicieli schyłkowego chasydyzmu: Jidela Szubina i jego mistrzów duchowych). Rzadziej aluzje te przyczyniają się do podniesienia stylu, gdy mianowicie mowa o postaciach pozytywnych (Nachum Gwirc, jego matka, Ziser – przedstawiciel humanizmu religijnego. Wreszcie aluzje te bywają materiałem zabawnych anekdot i żartów słownych.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
I. Teksty literackie, przekłady Biblii:
Ahuwia A., Tanach Ram, przeł. tenże, Hercilija 2010–11.
Beer Ch., Et hazamir, Tel Awiw 1987.
Beer Ch., Chavalim, Tel Awiw 2000.
Beer Haim, The Pure Element of Time, trans. B. Harshav, Hanover–London, 2003.
Ben-Amoc D., Zijunjunej ha-derech, Tel Awiw 1981.
BP: Pismo święte Starego i Nowego Testamentu, pod red. ks. M. Petera, ks. M. Wolniewicza, Poznań 1991–92.
BT: Biblia Tysiąclecia. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, pod red. ks. K. Dynarskiego, wyd. 5, Poznań 2002.
Gefen J., Kursat szajisz, Tel Awiw 1991.
Gefen J., Isza jekara, Tel Awiw 1999.
Gefen J., Chomer tow, Tel Awiw 2002.
Kochanowski J., Dzieła polskie, oprac. J. Krzyżanowski, Warszawa 1972.
Kric R., Studentit, Tel Awiw 1990.
Kritz R., Studentin in Jerusalem. Roni, przeł. M. Poppendiek-Kritz, [b.m.] 2013.
NP: Biblia to jest Pismo święte Starego i Nowego Testamentu. Nowy przekład, przeł. ks. J. Wujek, Warszawa 1985.
Wujek: Biblia w przekładzie księdza Jakuba Wujka z 1599 r., pod red. ks. J. Frankowskiego, Warszawa 1999.
II. Teksty literaturoznawcze i inne:
Bar-Lewaw A., Sicha ‚im Chajim Be’er, [w:] Mlechet hachajim. Ijunim bejecirato szel Chajim Be’er, pod red. Ch. Soker-Szwager, Ch. Wajsa, Tel Awiw 2014, s. 377–400.
Bednarczyk A., Kulturowe aspekty przekładu literackiego, Katowice 2002.
Dawid Chana, Et hazamir le-Chajim Be’er: ‚Al hitkablut haroman umiwchar ‚interpretacjot, [w:] Sefer Jisra’el Lewin. Kowec mechkarim basifrut ha’iwrit ledorotejha, pod red. R. Cura, T. Rozena, Tel Awiw 1995, s. 65–103.
Harari J., Bichjo szel Se ha’elohim. Hadialog szel Chajim Be’er ‚im haBrit hachadasza, [w:] Mlechet hachajim. Ijunim bejecirato szel Chajim Be’er, pod red. Ch. Soker-Szwager, Ch. Wajsa, Tel Awiw 2014, s. 197–233.
Kosior W., Demony Psalmu 91 według midraszu Bamidbar Rabba 12:3. Tłumaczenie i komentarz, [w:] Światło i ciemność. Polskie studia ezoteryczne. Konteksty, t. 7, pod red. M. Rzeczyckiej, I. Trzcińskiej, Gdańsk 2015, s. 123–131.
Kosior W., Kain według midraszu Bereszit rabba 22. Tłumaczenie i komentarz, „The Polish Journal of the Arts and Culture” 2015, nr 16, s. 69–92.
Nagid Ch., Et hazemer wehazmira, „Moznajim” 1988, nr 10/11, s. 27–30.
Piela M., Kalambur w czterdziestym rozdziale Księgi Genesis (przekłady polskie a oryginał), [w:] Język. Teoria – dydaktyka, pod red. B. Greszczuk, Rzeszów 1999, s. 131–141.
Poznańska A., Wybrane problemy translatorskie na podstawie tłumaczeń twórczości Doroty Masłowskiej na język angielski, [w:] Translatio i literatura, pod red. A. Kukułki-Wojtasik, Warszawa 2011, s. 279–288.
On Humour and Comic in the Hebrew Bible, pod red. Y. Radday’a, A. Brenner, Sheffield 1990.
Shenker Y., Reading The Time of Trimming under the Desk of Religious Zionism: Haim Be’er and National-Religious Identity, „Zutot” 2014, nr 11, s. 6–17 [DOI: 10.1163/18750214-12341267].
Sławiński J., [hasło:] Poemat heroikomiczny, [w:] Słownik terminów literackich, pod red. tegoż, Wrocław 1998, s. 396–397.
Soker-Szwager Ch., Haliba hachasera. Jecirat Be’er ‚al pi thom hasifrut hajisra’elit, [w:] Mlechet hachajim. Ijunim bejecirato szel Chajim Be’er, pod red. Ch. SokerSzwager, Ch. Wajsa, Tel Awiw 2014, s. 83–115.
Szaked G., Ha’orew hasatiri benocot hazamir. ‚Al „‚Et hazamir” me’et Chajim Be’er uš’ar ‚injanim, „Moznajim” 1988, nr 10/11, s. 24–27.
Sztajn D., „Bemakli uwime’otaj”. Emet, samchut we’aluzjot be„Lifnej ha-makom”, [w:] Mlechet hachajim. Ijunim bejecirato szel Chajim Be’er, pod red. Ch. Soker-Szwager, Ch. Wajsa, Tel Awiw 2014, s. 262–277.
Szwarc J., Hakript szel Szecherezada, [w:] Mlechet hachajim. Ijunim bejecirato szel Chajim Be’er, pod red. Ch. Soker-Szwager, Ch. Wajsa, Tel Awiw 2014, s. 54–82.
Wajs Ch., „Najtej sefer wenechezej”. Kanonijut weszulijut baroman Et hazamir, [w:] Mlechet hachajim. Ijunim bejecirato szel Chajim Be’er, pod red. Ch. Soker-Szwager, Ch. Wajsa, Tel Awiw 2014, s. 245–261.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/arte.2017.2.31
Data publikacji: 2018-01-15 13:58:40
Data złożenia artykułu: 2017-03-11 11:56:16
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2018 Marek Piela
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.