Język jako bariera w komunikacji administracji publicznej z obywatelami

Piotr Ruczkowski

Streszczenie w języku polskim


W niniejszym opracowaniu skoncentrowano się problemach związanych z komunikacją pomiędzy administracją publiczną a obywatelami. Język prawnych form działania administracji, pism i dokumentów urzędowych oraz innych komunikatów skierowanych do obywatela jest nie tylko nosicielem określonego ładunku aksjologicznego, lecz stanowi także jedną z ważniejszych wartości w państwie, w tym wartość samego prawa; powinien być zrozumiały dla obywatela, ponieważ kształtują one, często w sposób władczy, jego prawa i obowiązki, ingerują w sferę jego wolności i praw podstawowych. Nieprawidłowy pod względem lingwistycznym, nieprecyzyjny, niezrozumiały dla obywatela język (styl urzędowy) stanowi istotną barierę w prawidłowej komunikacji administracji publicznej z obywatelami; może podważać zaufanie do państwa i prawa, naruszać poczucie bezpieczeństwa prawnego jednostki oraz stanowić przeszkodę w urzeczywistnianiu zasad rzetelności i sprawności w działaniu instytucji publicznych.


Słowa kluczowe


bariery w komunikacji; urząd; obywatel; język urzędowy; styl urzędowy; terminologia prawnicza; język w prawie; język prawny; język prawniczy

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


LITERATURA

Bartmiński J., Język w kontekście kultury, [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001.

Choduń A., Słownictwo tekstów aktów prawnych w zasobie leksykalnym współczesnej polszczyzny, Warszawa 2007.

Czelakowska A., Kubicka E., Wykładnia językowa w praktyce sądowej a charakter narzędzi leksykograficznych, [w] Język(i) w prawie. Zastosowania językoznawstwa i translatoryki w praktyce prawniczej, red. E. Kubicka, L. Zieliński, S. Żurowski, Toruń 2019.

Dunaj B. (red.), Język polski. Współczesny słownik języka polskiego, Warszawa 2007.

Jadacka H., Przyczyny i skutki niejasności tekstów prawnych, [w:] Współczesny język prawny i prawniczy, red. A. Niewiadomski, A. Mróz, M. Pawelec, Warszawa 2007.

Koksanowicz G., Zasada określoności przepisów w procesie stanowienia prawa, „Studia Iuridica Lublinensia” 2014, vol. 22.

Korybski A., Pieniążek A., Wstęp do prawoznawstwa, Lublin 1995.

Kruk M., O relacjach języka prawnego, prawniczego i ogólnego. Kilka uwag na tle historii doktryny i aktualności praktyki, [w:] Legislacja czasu przemian, przemiany w legislacji. Księga jubileuszowa na XX-lecie Polskiego Towarzystwa Legislacji, Warszawa 2016.

Kruk M., Prawo i język, [w:] Jakość prawa, Warszawa 1996.

Kubiak A., Państwo prawne – idee, postulaty, dylematy, „Państwo i Prawo” 1991, z. 7.

Malinowska E., Styl urzędowy, [w:] Przewodnik po stylistyce polskiej, red. S. Gajda, Opole 1995.

Modrzejewski A.K., Zasada określoności przepisów prawa jako dyrektywa kierowana do ustawodawcy, [w:] Standardy współczesnej administracji i prawa administracyjnego, red. Z. Duniewska, M. Stahl, A. Rabiega-Przyłęcka, Warszawa–Łódź 2019.

Morelowski J., O stylu urzędowym i terminologii prawniczej, Kraków 1903.

Oettinger J., Niektóre ważniejsze właściwości polszczyzny w porównaniu z mową niemiecką, „Rocznik Towarzystwa Naukowego Krakowskiego” 1869, vol. 17.

Pruszyński M., Jasność, zrozumiałość i językowa poprawność prawa jako warunek jego zgodności z konstytucją, [w:] Język polskiej legislacji, czyli zrozumiałość przekazu a stosowanie prawa, Warszawa 2007.

Puzynina J., Nauka o komunikacji językowej i funkcjach tekstu, [w:] S. Dubisz, M. Nagajowa, J. Puzynina, Język i my, Warszawa 1988.

Supernat J., Język prawa administracyjnego, [w:] Kryzys, stagnacja, renesans. Prawo administracyjne przyszłości. Księga jubileuszowa Profesora Jacka Jagielskiego, red. M. Wierzbowski, J. Piecha, P. Gołaszewski, M. Cherka, Warszawa 2021.

Wojtak M., Styl urzędowy, [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001.

Wróblewski B., Język prawny i prawniczy, Kraków 1948.

Zdunkiewicz-Jedynak D., ABC stylistyki, [w:] E. Wierzbicka, A. Wolański, D. Zdunkiewicz-Jedynak, Podstawy stylistyki i retoryki, Warszawa 2008.

Zdunkiewicz-Jedynak D., Wykłady ze stylistyki, Warszawa 2008.

Ziembiński Z., Wykładnia prawa i wnioskowania prawnicze, [w:] A. Redelbach, S. Wronkowska, Z. Ziembiński, Zarys teorii państwa i prawa, Warszawa 1994.

AKTY PRAWNE

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. 1997, nr 78, poz. 483, ze zm.).

Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” (t.j. Dz.U. 2016, poz. 283).

Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. 2021, poz. 735).

Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. 2021, poz. 1540).

Ustawa z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim (t.j. Dz.U. 2021, poz. 672).




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/g.2022.69.1.123-139
Data publikacji: 2022-11-04 19:54:23
Data złożenia artykułu: 2022-03-24 14:07:37


Statystyki


Widoczność abstraktów - 617
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 295

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2022 Piotr Ruczkowski

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.